آشنایی کامل با رشته اتاق عمل

معرفی رشته اتاق عمل

تکنسین اتاق عمل از رشته های کارشناسی زیرگروه 1 رشته تجربی می باشد که پذیرش آن به صورت بومی استانی می باشد. به این معنی که قبول شدگان رشته اتاق عمل 80 درصد از همان استان و 20 درصد از دیگر استان ها می باشد. مدت تحصیل کارشناسی پیوسته رشته اتاق عمل 4 تا 5 سال است که باید در این مدت زمان 130 واحد درسی توسط دانشجو سپری شوند. قبولی های این رشته از بین هر دو جنس دختر و پسر هستند.

رشته اتاق عمل در حیطه پیراپزشکی قرار دارد که هدف از ارائه آن تربیت نیروهای انسانی آگاه و متعهد و کارآمد می باشد که با کسب توانایی های حرفه ای بتوانند در اتاق عمل به نحو مطلوبی فعالیت کنند. آنها در طول تحصیلات کارشناسی خود با کارهای اتاق عمل و تکنولوژی های نوین بکار رفته در جراحی ها آشنا می شوند و مهارت های لازم را برای مراقبت و کمک به بیماران در قبل، حین و بعد از عمل فرا میگیرند. در واقع آنها به عنوان بخشی از تیم جراحی در اتاق عمل حضور فعال دارند و با کمک پزشکان و سایر اعضای تیم درمان، عمل را به سرانجام می رسانند. همچنین آنها وظیفه آماده کردن و استریل وسایل جراحی و اداره اتاق عمل را نیز بر عهده دارند بنابراین آنها باید از دقت بالایی برخوردار بوده و در کنار اشتیاق و ذوق برای کمک به دیگران به جزئیات کارها نیز توجه ویژه نمایند.

دروس رشته اتاق عمل

دروس پایه و تخصصی

• تشریح و فیزیولوژی
• بیوشیمی
• باکتریولوژی و انگل شناسی
• آسیب شناسی و بافت شناسی
• خون شناسی و انتقال خون
• ایمونولوژی
• آمار حیاتی
• روش تحقیق در اتاق عمل
• فناوری اطلاعات در اتاق عمل
• فیزیک پزشکی و الکتریسیته و رباتیک و کاربرد آن در اتاق عمل
• روان شناسی عمومی
• داروشناسی
• اصطلاحات پزشکی
• زبان تخصصی
• بهداشت روان در اتاق عمل
• بهداشت در اتاق عمل
• اصول و فنون مهارت های بالینی
• اصول و فنون عملکرد فرد سیار و اسکراب
• تغذیه در جراحی
• اصول استیریلیزاسیون و ضدعفونی
• آشنایی با وسایل و تجهیزات اتاق عمل مقدمه ای بر تکنولوژی اتاق عمل
• آشنایی با بیماری های داخلی و مراقبت های آن
• تکنولوژی اتاق عمل – گوارش و غدد و مراقبت های آن
• تکنولوژی اتاق عمل زنان و اورولوژی (ادراری – تناسلی) و مراقبت های آن
• تکنولوژی اتاق عمل توراکس، قلب و عروق و مراقبت های آن
• تکنولوژی اتاق عمل اعصاب و مراقبت های آن
• تکنولوژی اتاق عمل ارتوپدی و مراقبت های آن
• تکنولوژی اتاق عمل ENT، فک و صورت، دهان و دندان و مراقبت ها آن
• تکنولوژی اتاق عمل اطفال و نوزادان و مراقبت های آن
• تکنولوژی اتاق عمل چشم و مراقبت های آن
• تکنولوژی اتاق عمل ترمیمی، پلاستیک، پوست و سوختگی و مراقبت های آن
• تکنولوژی اتاق عمل در اورژانس، تروما و بحران ها و حوادث غیرمترقبه و مراقبت های آن
• بیهوشی و مراقبت های آن
• روش احیای قلبی ریوی و اصول مراقبت های آن
• روش های احیای قلبی ریوی و اصول مراقبت های آن
• اصول مراقبت در اتاق بیهوشی فوریت های پزشکی
• مدیریت در اتاق عمل
• اخلاق حرفه ای در اتاق عمل
• آشنایی با کلیات تصاویر رادیولوژی رایج در اتاق عمل

واحدهای کارآموزی

• کارآموزی مهارت های بالینی
• کارآموزی رفتار در اتاق عمل
• کارآموزی بخش استریل مرکزی
• کارآموزی اصول و فنون عملکرد فرد سیار
• کارآموزی تکنیک اتاق عمل 
• کارآموزی روش های احیای قلبی ریوی
• کارآموزی اصول مراقبت در اتاق بهبودی
• کارآموزی در اتاق عمل اورژانس
• کارآموزی مدیریت در اتاق عمل

وضعیت بازار کار و میانگین در آمد رشته اتاق عمل

بازار کار و آینده شغلی رشته تکنسین اتاق عمل در شرایط خوبی می باشد و این رشته نرخ بیکاری کمتری نسبت به رشته هوشبری دارد. زیرا به طور معمول در هر اتاق عمل به طور استاندارد یک کارشناس هوشبری و دو کارشناس اتاق عمل وجود دارد. فارغ التحصیلان این رشته موظف به انجام بسیاری از اعمال قبل، حین و بعد از عمل جراحی میباشند که مهمترین آنها عبارتند از :

• کمک به تیم جراحی، همچون سازماندهی وسایل، آگاهی از موجودی تجهیزات جراحی، ارائه وسایل به پزشک یا جراح مسئول در صورت درخواست
• کمک به نظافت محیط قبل، حین و بعد از عمل برای تیم جراح و همچنین بیمار
• تهیه لباس و ماسک های تیم جراحی قبل از عمل
• انتقال بیمار از اتاق عمل به اتاق بهبودی بعد از عمل
• شناسایی و تهیه سوابق بیمار و جزئیات جراحی و همچنین فرم رضایت نامه قبل از عمل

بنابراین می توان گفت هر محیطی که عمل جراحی بخواهد انجام شود نیازمند حضور تکنسین اتاق عمل میباشد و فارغ التحصیلان این رشته می توانند در بیمارستان ها و مراکز جراحی و… فعالیت کنند. آنها ممکن است در روز در چند عمل جراحی حضور داشته باشند. همچنین می توانند در بخش های دیگری از مراکز درمانی همچون اورژانس، مراکز آندوسکوپی، رادیولوژی و… مشغول به کار شوند.

در رابطه با حقوق و یا درآمد فارغ التحصیلان این رشته باید گفت که عوامل زیادی بر درآمد آنها اثر می گذارد و نمی توان عدد دقیقی را برای همه آنها بیان کرد. اما به طور کلی این رشته جز رشته های با درآمد مناسب به حساب می آید. حقوق برای افرادی که در بخش های دولتی مشغول هستند مطابق قوانین دولتی می باشد و افرادی که دارای تایم کاری بیشتر و یا در بخش های خصوصی باشند حقوق بیشتری دریافت می کنند.

توانایی های لازم برای تحصیل و فعالیت در رشته اتاق عمل

• روحیه کار و حضور در اتاق عمل
• حس مسئولیت پذیری
• داشتن صداقت و پایبندی به اصول اخلاقی
• سرعت عمل و دقت بالا
• صبور و علاقه مند بودن به کمک کردن و رفع نیازهای دیگران
• توانایی جسمی و روحی بالا
• و…

وضعیت سربازی دانشجویان رشته اتاق عمل

فارغ التحصیلان رشته اتاق عمل نیز همانند دانش آموختگان سایر رشته های پزشکی و پیراپزشکی بعد از پایان تحصیل خود ملزم به گذراندن طرح دوساله اتاق عمل در مناطق محروم هستند. طرح دوساله اتاق عمل برای کسانی که به سربازی نرفته اند، سربازی محسوب می شود و لازم نیست آن ها بعد از طرح به سربازی بروند. همچنین گذراندن طرح اتاق عمل اجباری و غیرقابل خرید می باشد.

امکان ادامه تحصیل رشته اتاق عمل در داخل و خارج کشور

 در داخل کشور فارغ التحصیلان دوره کارشناسی رشته اتاق عمل می توانند با شرکت در آزمون کارشناسی ارشد سنجش پزشکی به دو شکل ادامه تحصیل دهند:

1. فارغ التحصیلان کارشناسی رشته اتاق عمل می توانند در مقطع کارشناسی ارشد نیز در رشته اتاق عمل ادامه تحصیل دهند. تعداد پذیرش دانشجویان در مقطع کارشناسی ارشد اتاق عمل بسیار کم است. همچنین فارغ التحصیلان رشته هوشبری و پرستاری نیز می توانند در آزمون کارشناسی ارشد اتاق عمل شرکت کنند (تنها در دو دانشگاه علوم پزشکی ایران و اصفهان امکان ادامه تحصیل وجود دارد.)
2. دانش آموختگان کارشناسی رشته اتاق عمل می توانند در بعضی از زیرشاخه های دیگر علوم پزشکی که در بخش بعد به معرفی آنها می پردازیم شرکت کنند.

لازم به ذکر است به علت نو ظهور بودن این رشته در کشورمان امکان تحصیل آن در مقطع دکترا وجود ندارد و داوطلبان می توانند در سایر گرایش های مرتبط به این رشته در مقطع دکتری ادامه تحصیل دهند.

در ارتباط با ادامه تحصیل این رشته در خارج از کشور باید گفت افرادی که در رشته اتاق عمل تحصیل کرده اند در ارتباط مستقیم با بیماران هستند، بنابراین برای بسیاری از کشور ها تسلط کافی کارشناس اتاق عمل به زبان رسمی آن کشور یا زبان انگلیسی، اهمیت ویژه ای دارد. و از طرفی چون کارشناس اتاق عمل به نوعی با جان بیماران سر و کار دارند، با وجود مدرک کارشناسی این رشته، لازم است که طبق قوانین کشوری که قصد مهاجرت به آن را دارید، کلاس ها یا آزمون هایی را به صورت عملی یا تئوری بگذارید و همچنین مدرکتان را در کشور مورد نظر، معادل سازی کنید. البته ضروری است که مدارک شما توسط سازمان مربوطه در کشور مورد نظر نیز تایید شود و حتی به دلیل حساسیت بالای این شغل، ممکن است مجبور به شرکت در دوره های کارورزی یا همان کارآموزی بشوید که البته مدت زمان و همچنین شرایط این دوره کارآموزی در کشور های مختلف، متفاوت می باشد.

همچنین باید گفت که اشباع نبودن بازار کار رشته اتاق عمل در کشوری که قصد مهاجرت به آن را دارید اهمیت ویژه ای دارد، چرا که در صورت نبود نیاز به کارشناسان این رشته در کشور مورد نظر، شانس شما برای پیدا کردن کار در آن کشور بسیار کم می شود و در نتیجه درصد موفقیت شما از مهاجرت به آن کشور کاهش پیدا می کند.

گرایش های رشته اتاق عمل در مقاطع تحصیلات تکمیلی