آشنایی کامل با رشته روان شناسی
معرفی رشته روان شناسی
رشته روانشناسی یکی از رشته های پرطرفدار و جذاب کنکور سراسری می باشد که از هر سه رشته تجربی ریاضی و انسانی دانشجو می پذیرد. البته ظرفیت اصلی پذیرش این رشته برای دانش آموزان گروه انسانی می باشد. رشته روانشناسی در مقطع کارشناسی دارای گرایش خاصی نمی باشد و همه دانشجویان به مطالعه روانشناسی عمومی می پردازند. این مقطع در همه ی دانشگاه ها عمدتاً حدود چهار سال و معادل هشت ترم به طول می انجامد. دانشجویان در طول این مدت ملزم به سپری کردن حدوداً ۱۴۴ واحد درسی می باشند که ۲۳ واحد آن مربوط به دروس عمومی، ۷۱ واحد دروس پایه و اصلی، ۴۰ واحد دروس تخصصی و ۱۰ واحد دروس اختیاری می باشد.
علم روانشناسی وظیفه دارد که به شناخت بعد معنوی و درون انسان ها بپردازد و حوزه مطالعات آن رفتار انسان ها و علل و انگیزه های شکل گیری آن و فرایندهای ذهنی می باشد. با توجه به گستردگی انسان و ابعاد وجودی آن، این علم وسعت بسیار زیادی دارد. بنابراین دانشجویان این رشته باید با فرایندهای ذهنی انسان همچون تفکر، ادراک، احساس، حافظه، هیجان، انگیزش و… و همچنین رفتارهای انسانی از ساده ترین ها همچون راه رفتن تا پیچیده ترین ها آشنا شوند. علم روانشناسی علمی بسیار پرکاربرد است که می تواند در همه حوزه ها از جمله حوزه های تحصیلی، شغلی، تربیتی، خانواده، مدیریتی و… فعالیت کند و به پیشگیری، آموزش و درمان آسیب های مربوط بپردازد.
دروس رشته روان شناسی
دروس عمومی
- مبانی نظری اسلام
- اخلاق اسلامی
- انقلاب اسلامی
- تاریخ و تمدن اسلامی
- آشنایی با منابع اسلامی
- ادبیات فارسی
- زبان عمومی
- تربیت بدنی 1 و 2
دروس پایه و اصلی
- مباحث اساسی در روانشناسی 1
- مباحث اساسی در روانشناسی ۲
- تاریخ و مکاتب روانشناسی و نقد آن
- مبانی جامعه شناسی
- روانشناسی از دیدگاه اندیشمندان مسلمان
- آمار توصیفی
- آمار استنباطی
- روش تحقیق (کمی و کیفی)
- فیزیولوژی اعصاب و غدد
- احساس و ادراک
- روانشناسی فیزیولوژیک
- انگیزش و هیجان
- روانشناسی تحولی 1
- روانشناسی تحولی 1
- معرفت شناسی
- آشنایی با فلسفه اسلامی
- روانشناسی شخصیت
- روانشناسی شناختی
- روانشناسی دین
- کاربرد کامپیوتر در روانشناسی
- فلسفه علم روانشناسی
- روانشناسی اجتماعی
- متون روانشناسی به انگلیسی 1
- متون روانشناسی به انگلیسی ۲
- روانشناسی تجربی
- روان سنجی
- روانشناسی یادگیری
- روانشناسی تربیتی
- آموزه های روانشناختی در قرآن و حدیث
- آسیب شناسی روانی
- مبانی راهنمایی و مشاوره
دروس تخصصی
- آزمون های روانشناختی 1
- آزمون های روانشناختی 2
- اصول روانشناسی بالینی
- بهداشت روانی
- روانشناسی سلامت
- آسیب شناسی روانی کودک و نوجوان
- روانشناسی و مشاوره خانواده
- نظریه های مشاوره و روان درمانی
- فنون مشاوره و روان درمانی
- راهنمایی و مشاوره تحصیلی و شغلی
- روانشناسی اجتماعی کاربردی
- آسیب شناسی اجتماعی
- روانشناسی صنعتی سازمانی
- روانشناسی کودکان با نیازهای ویژه 1
- روانشناسی کودکان با نیازهای ویژه 2
- توانبخشی کودکان با نیازهای ویژه
- شیوه های اصلاح و تغییر رفتار
- پژوهش (ملی – انفرادی) در روانشناسی
دروس اختیاری
- روانشناسی جنسیت
- روانشناسی سالمندی
- مدیریت استرس (تنیدگی)
- روانشناسی اعتیاد
- روانشناسی رفتار مصرف کننده
- علوم اعصاب شناختی
- روانشناسی ورزش
- پویایی گروه
- روانشناسی کار و مدیریت
- کلیات روانپزشکی
- روانشناسی تبلیغات و رسانه
- رفتار سازمانی
- روانشناسی اخلاق
- اخلاق حرفه ای
- ناتوانانی های یادگیری
- نگرش و تغییر آن
- روانشناسی نظامی
- روانشناسی سیاسی
وضعیت بازار کار و میانگین در آمد رشته روانشناسی
با توجه به شرایط زندگی بشر در عصر تکنولوژی و مشکلات روحی، روانی و اجتماعی بسیاری که در این زمان وجود دارد، رشته روانشناسی به عنوان یک ناجی می تواند نقش بسیار مهمی در حل و فصل این مشکلات داشته باشد. البته علی رغم این اهمیت بسیار زیاد هنوز در بعضی از شهرهای کشور نقش رشته روانشناسی مغفول مانده است و مردم اعتماد کافی را به روانشناسان ندارند. اما در عمده شهرهای بزرگ و پیشرفته این رشته بسیار مورد توجه می باشد. بنابراین بازار کار و درآمد مناسبی نیز برای روانشناسان رقم زده است. البته لازم به ذکر است که پذیرش بالا و تعداد زیاد دانشگاه های ارائه کننده این رشته اعم از دولتی، غیر انتفاعی، آزاد، پیام نور و… باعث شده است که بازار کار این رشته به حالت اشباع در بیاید، بنابراین مهارت، تحصیلات و توانمندی بالا عواملی است که می تواند شرایط کاری مناسبی را برای دانشجویان این رشته فراهم کند.
فارغ التحصیلان این رشته در مقطع کارشناسی می توانند در مراکز دولتی و خصوصی مختلفی مشغول به فعالیت در زمینه های متفاوتی شوند که برخی از آنها عبارتند از :
- روانشناس تحصیلی: کمک به کودکان، نوجوانان و جوانان در در مهدکودک ها، مدارس و دانشگاه ها در جهت بهبود و رفع مشکلات آموزشی و روانی در مسیر پیشرفت تحصیلی
- روانشناس صنعتی و سازمانی: به عنوان مشاور یا روانشناس به استخدام شرکت ها و سازمان ها در می آیند و هدف آن ها بهبود عملکرد کارکنان، افزایش بهره وری و رضایت شغلی، عارضه یابی های سازمانی و استخدام نیروهای کارآمد است.
- روانشناس سلامت: به عنوان مشاور در مراکز درمانی روانی با هدف ترویج رفتار و نگرش سالم و کمک به بیماران و خانواده های آنها برای غلبه بر بیماری ها
- روانشناس مشاوره: مشاوران به افراد در گذر از مشکلات و موقعیت های پراسترس کمک می کنند و به عنوان مشاور در مراکز مشاوره و بیمارستان ها مشغول به کار می شوند.
- روانشناس جرم شناسی: در خدمت پلیس جنایی در می آیند تا با استفاده از تئوری های روانشناسی و روانشناختی به شناسایی علل جرائم، بازسازی و درمان مجرمین بپردازند.
- روانشناس بالینی: در مراکز درمانی روانی، بیمارستان ها در کمک به مددجویان مبتلا به مشکلاتی همچون اضطراب، وسواس، نگرانی، افسردگی و دیگر بیماری های روانی کار می کنند.
- روانشناس ورزشی: این افراد به استخدام باشگاه ها و فدراسیون های ورزشی در می آیند. کمک به افراد، تیم ها و سازمان ها برای بهبود انگیزه و عملکرد در زمینه مربی گری، آموزش، رقابت و همچنین ترویج مشارکت ورزشی به صورت عمومی از وظایف آن ها هستند.
همچنین روانشناسان می توانند به طور مستقل و البته با داشتن سرمایه و شرایط کافی مطب و یا کلینیک خصوصی خود را تاسیس کنند که دارای شرایط زیر می باشد :
- داشتن حداقل مدرک کارشناسی ارشد
- گذشتن حداقل یک سال از فارغ التحصیلی
- پایان خدمت سربازی برای آقایان
- گذراندن دوره کارورزی و داشتن مدرک آن
در رابطه با درآمد فارغ التحصیلان این رشته باید گفت که وابسته به عواملی همچون تحصیلات، میزان مهارت، محل کار و… درآمد آنها متفاوت می باشد. همچنین همانطور که بیان شد این حرفه دارای شاخه های متعددی می باشد و فارغ التحصیلان این رشته در محیط ها و شرایط متفاوتی کار می کنند، بنابراین در آمد های مختلفی خواهند داشت. به طور کلی افرادی که در مراکز دولتی مشغول به فعالیت شوند حقوق ثابتی مطابق قانون مدیریت کشور دریافت می کنند، اما افرادی که در کلینیک های خصوصی یا مراکز خصوصی کار کنند حقوق بیشتری دریافت می کنند و کسانی که بتوانند مطب یا کلینیک خصوصی خود را تاسیس کنند، نسبت به تعداد مشتریانشان درآمدشان تعیین می شود.
توانایی های لازم برای تحصیل و فعالیت در رشته روان شناسی
علاقه مندان به این رشته باید قبل از هر چیز، مهارت های فردی خود را بشناسند و ویژگی هایی همچون رویارویی با مشکلات، خوب شنیدن، برقراری ارتباط موثر، هوش هیجانی، رازداری و صداقت در عملکرد را در خود تثبیت کنند. یک روانشناس خوب باید صبور باشد و مهارت های شنوایی موثر را تقویت کند، به نوعی که بتواند قبل از سخن گفتن، در جریان گفتگو به عمق کلام مراجعه کننده پی ببرد. همچنین قدرت درک، تجزیه و تحلیل، حل مسئله، خلاقیت و توجه به جزییات به موفقیت روانشناس در تشخیص و درمان کمک خواهند کرد.
امکان ادامه تحصیل رشته روان شناسی در داخل و خارج کشور
در داخل کشور رشته روانشناسی در سه مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری در اغلب دانشگاه های دولتی، آزاد و غیرانتفاعی، با برگزاری کنکور یا بر اساس سوابق تحصیلی (پذیرش بدون کنکور) دانشجو می پذیرد. همچنین کنکور مقاطع ارشد و دکتری، در گرایش های مختلف توسط هر دوی وزارت بهداشت و وزارت علوم برگزار می شود که در بخش بعد به معرفی این گرایش ها می پردازیم.
در خارج از کشور، دانشگاه های معتبر بسیاری پذیرای دانش آموختگان رشته روانشناسی هستند که البته هر کدام شرایط خاص خود را دارند. مثلا برای پذیرش در دانشگاه های آمریکا داشتن مدرک GRE ضروری خواهد بود. به طور کلی گرفتن فاند (Fund) و بورس شدن در رشته روانشناسی در خارج از کشور بسیار رقابتی و سخت گیرانه است. توجه داشته باشید که در بیشتر موارد، برای ادامه تحصیل در خارج از کشور، باید با زبان خارجی کشور مورد نظر و همچنین زبان انگلیسی آشنایی خوبی داشته باشید. علاوه بر این، برای اثبات آشنایی با زبان انگلیسی نیز به شرکت در آزمون های بین المللی و معتبر زبان خارجی مانند تافل، آیلتس و… نیاز دارید.
گرایش های رشته روان شناسی در مقاطع تحصیلات تکمیلی
گرایش های مقطع کارشناسی ارشد رشته روانشناسی
- کارشناسی ارشد روانشناسی عمومی
- کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی
- کارشناسی ارشد روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی
- کارشناسی ارشد روان سنجی
- کارشناسی ارشد روانشناسی صنعتی و سازمانی
- کارشناسی ارشد روانشناسی اسلامی
- کارشناسی ارشد تربیتی
گرایش های مقطع دکتری در رشته روانشناسی
- روانشناسی بالینی
- روانشناسی عمومی
- روانشناسی سلامت