بهترین کتاب های ترجمه شده توسط بهمن فرزانه

بهمن فرزانه کیست؟

بهترین کتاب های ترجمه شده توسط بهمن فرزانه چیست؟ بهمن فرزانه، یکی از قطب‌های ترجمه ایران، در سال 1317 چشم به جهان گشود و در سال 1392 چشم از جهان فرو بست. این مترجم بزرگ به 4 زبان زنده دنیا (انگلیسی، فرانسوی، اسپانیایی و ایتالیایی) مسلط بود و آثار ادبی متنوعی را از این زبان‌ها به فارسی ترجمه کرده است.

بهمن فرزانه یکی از معدود مترجمان خوش‌سابقه و قدیمی بود که به صورت تخصصی و آکادمیک در حوزه ترجمه تحصیل کرده بود. او دوران تحصیل خود را در «مدرسه عالی مترجمی سازمان ملل» به اتمام رساند و اولین ترجمه خود را در سن 26 سالگی و با اثری از نویسنده مشهور آمریکایی، «تنسی ویلیامیز» تجربه کرد.

بهمن فرزانه مدتی طولانی را در ایتالیا گذراند و در علاوه بر ترجمه، به فیلمنامه‌نویسی و نویسندگی هم مشغول شد. در سال 1392 آقای فرزانه برای استراحت به وطن خود بازگشت و تصمیم گرفت دیگر به ایتالیا برنگردد و در اواخر همان سال نیز، در ایران درگذشت.

چرا باید ترجمه های بهمن فرزانه را بخوانیم؟

بدون حضور مترجمی همچون بهمن فرزانه شاید هیچگاه، آنطور که شایسته است، نام نویسندگان بزرگی همچون گابریل گارسیا مارکز در ایران نمی‌پیچید. اگرچه نام این نویسنده بزرگ در سراسر دنیا شناخته شده است اما با توجه به انگشت‌شمار بودن مترجمان خوب زبان اسپانیایی، تا قبل از بهمن فرزانه، نام این نویسنده بزرگ در ایران تقریبا ناشناخته مانده بود.

در واقع، آقای فرزانه را می‌توان مترجم تخصصی آثار «گابریل گارسیا مارکز» از زبان اسپانیایی به فارسی دانست. علاوه بر آن، بهمن فرزانه آثاری را از نویسندگان بزرگ جهان به فارسی ترجمه کرده است و در واقع او بود که این نویسندگان را برای اولین‌بار به فارسی‌زبانان معرفی کرد.

آقای فرزانه را می‌توان یکی از پرکارترین مترجمان پیشکسوت ایرانی دانست که به بیش از 50 عنوان کتاب ترجمه کرده است. آقای فرزانه در انتخاب آثار ادبی برای ترجمه، سخت‌گیر و بسیارحساس بود. متن ترجمه‌های او از دقتی مثال‌زدنی و انسجام و یکدستیِ ستودنی برخوردار است.

بسیاری از ترجمه‌های بهمن فرزانه را می‌توان به‌حق، بهترین نمونه ترجمه ممکن از یک اثر ادبی دانست. علاوه برکیفیت و قلم دقیق و شیوا، گستردگی موضوعی از دیگر مواردی است که بر اهمیت آثار ترجمه‌شده توسط بهمن فرزانه می‌افزاید.

اکثر آثارترجمه‌شده توسط این مترجم بزرگ، از نویسندگان نام‌آور ادبیات آمریکای لاتین، ایتالیا، اسپانیا و… هستند. از جمله نویسندگانی که بهمن فرزانه آثار ادبی‌اشان را به فارسی برگردانده است می‌توان به «میخائیل بولگاکف»، «پرل باک»، « لوئیچی پیراندللو» و «اینیاتسیو سیلونه» اشاره کرد.

در ادامه، برخی از بهترین کتاب های ترجمه شده توسط بهمن فرزانه، مورد بررسی قرار می‌گیرد.

1- «صد سال تنهایی» از «گابریل گارسیا مارکز» (نشر امیرکبیر)

بسیاری از مخاطبین ادبیات، رمان صد سال تنهایی را، «رمانِ رمان‌ها» نامیده‌اند. به جرئت می‌توان گفت این رمان مشهورترین و بهترین اثر نویسنده شهیر کلمبیایی، «گابریل گارسیا مارکز» و یکی از عالی‌ترین نمونه‌های رمان‌های مکتب ادبی «رئالیسم جادویی» است.

صد سال تنهایی در سال 1967 منتشر شد و تاکنون، به بیش از 45 زبان زنده دنیا ترجمه شده و فروش بالای 50 میلیون نسخه را در سراسر دنیا تجربه کرده است. این رمان، نام «گابریل گارسیا مارکز» را برای همیشه در سراسر تاریخ ادبیات دنیا، تثبیت کرد و در سال 1982، برای او جایزه نوبل ادبیات را به ارمغان آورد.

صد سال تنهایی روایتی است چند لایه، پیچیده و غیرخطی از زندگی چند نسل از خانواده‌ای به نام «بوئندیا» که ماجراهای بسیاری را در دنیای آمریکای لاتین تجربه می‌کند. در واقع می‌توان مضمون اصلی این رمان را در عبارت «تقابل سنّت و مدرنیته» خلاصه کرد؛ اما با زیباترین و قابل‌تأمل‌ترین روایت ممکن.

بهمن فرزانه نه تنها رمان صد سال تنهایی را، بلکه تقریبا مجموعه‌ای کامل از آثار ادبی «گابریل گارسیا مارکز» را به فارسی ترجمه کرده است. از جمله این آثار می‌توان به کتاب‌های «عشق سال‌های وبا» و «یادداشت‌های پنج ساله» اشاره کرد.

در بازار نشر ایران ترجمه‌های متعددی از این رمان بزرگ وجود دارد و در میان این ترجمه‌ها، می‌توان این ترجمه را جزء بهترین کتاب های ترجمه شده توسط بهمن فرزانه دانست. برای مطالعه بیشتر در آثار ادبی آمریکای لاتین، می‌توانید مقاله «معرفی برترین رمان‌های ادبیات آمریکای لاتین» را مطالعه کنید.

2- «عذاب وجدان» از «آلبا دسس پدس» (نشر ققنوس)

عذاب وجدان یکی از مشهورترین رمان‌های نویسنده سرشناس ایتالیایی-کوبایی تبار، «آلبا دِسس پِدِس» است. این نویسنده بزرگ فرزند سفیر کوبا و نوه اولین رئیس جمهور کوبا بود. آلبا دسس پدس در ابتدا روزنامه‌نگار بود و سپس، در سال 1935 اولین رمان خود را منتشر کرد.

او را می‌توان نویسنده‌ای انتقادی و ضدفاشیست دانست که بسیاری از رمان‌هایش، زیر دستگاه مخوف سانسورِ حکومت‌های فاشیست، توقیف شدند. کتاب عذاب وجدان روایتی است عاشقانه و نسبتا ساده از زندگی روزمره انسان‌ها که میان خود، فراز و فرودهای بسیاری را تجربه می‌کنند.

نویسنده، این رمان را براساس نامه‌نگاری‌های دو دوست و یادداشت‌های یک خبرنگار گمنام نوشته است و این امر موجب شده است، تا روند داستان و شخصیت‌پردازی‌های او بسیار واقعی و زنده به نظر برسند. این رمان از تکنیک «چندراوی‌گری» بهره برده است و با استفاده از چرخش‌های داستانی و غیرمنتظره، دغدغه‌ها و کشمکش‌های ذهن خسته و ملال‌زده یک زن از یکنواختی زندگی‌اش به تصویر می‌کشد.

اگر به خواندن آثار ادبی کشور ایتالیا علاقه دارد، مقاله «معرفی برترین رمان‌های کشور ایتالیا» را از دست ندهید.

3- «مرشد و مارگاریتا» از «میخائیل بولگاکف» (نشر امیرکبیر)

کتاب مرشد و مارگاریتا (مارگریتا) شناخته‌شده‌ترین رمان «میخائیل بولگاکف» و از مشهورترین و خواندنی‌ترین رمان‌های مکتب ادبی «رئالیسم جادویی» و «مدرنیسم» است. این رمان که فضایی گروتسک و اغراق‌آمیز دارد، با درنوردیدن مرزهای خیال و واقعیت، روایتی تازه و بسیار جذاب را به خوانندگان هدیه می‌دهد و جزء بهترین کتاب های ترجمه شده توسط بهمن فرزانه قرار می‌گیرذ.

تقریبا تمامی آثار بولگاکف پس‌زمینه‌های پررنگ سیاسی و انتقادی دارند و تیغ نقد خود را، به سمت حکومت تمامیت‌خواهِ شوروری نشانه گرفته‌اند. مرشد و مارگاریتا نیز، از یک دید، رمانی هجونامه‌ای انتقادی و نیش‌دار است.

مرشد و مارگاریتا دارای دو خط داستانی مجزا است که در نهایت، با چرخش‌ها و اتفاقات اعجاب برانگیز بسیار، با یکدیگر تلاقی می‌کنند: «ماجرای سفر شیطان و دار و دسته‌اش به زمین و پیامدهای آن در زندگی انسان‌ها و فردی به نام مرشد» و «داستان روزهای آخر زندگی حضرت مسیح و به صلیب کشیده‌شدن او، اما از زوایایی تازه».

در این داستان نویسنده با استفاده از تکنیک‌هایی مانند «جریان سیال ذهن»، «شکستن دیوار چهارم» و «شخصیت‌پردازی فکاهی و گاهی حتی وهم‌آلود» به این رمان جذابیت زیادی بخشیده است. از رمان مرشد و مارگاریتا ترجمه‌های متعددی در ایران وجود دارد که اگر می‌خواهید بهترینشان را بخوانید، می‌توانید به سادگی به مقاله «ترجمه‌های مختلف رمان مرشد و مارگریتا» مراجعه کنید.

4- «نامه ای از پکن» از «پرل باک» (نشر علمی و فرهنگی، امیرکبیر)

نامه‌ای از پکن یکی از رمان‌های مشهور نویسنده بزرگ آمریکایی، «پرل باک» است که برای اولین بار، در سال 1957 منتشر شد. او مدت زیادی از زندگی‌اش را در کشور چین گذراند و برای همین نیز، بیشتر آثار ادبی او، حال‌و‌هوای دنیای آسیای شرقی را دارد.

پرل باک را در دنیای ادبیات، بیشتر به دلیل شاهکار او یعنی «خاک خوب» می‌شناسند. پرل باک در سال 1938 موفق به دریافت جایزه نوبل ادبیات شد و کمیته نوبل این جایزه را تحت عنوان «برای توصیفات غنی و عمیقا حماسی از زندگی معاصر در چین» به او اهدا کرد.

کتاب نامه‌ای از پکن داستانی بسیار خواندنی و شیرینی است از زندگی دو فرد به نام‌های «الیزابت» و «جرالد». «جرالد» تابعیت دوگانه چینی-آمریکایی دارد و تا سال 1949، با خانواده خود در چین زندگی می‌کند. در سال 1949 و با آمدن «بهار کمونیستی» در چین، همه‌چیز عوض می‌شود و زندگی این خانواده آمریکایی – چینی دستخوش تغییرات بسیار و جدایی‌ها می‌شود…