تاثیر محیط مطالعه بر تمرکز
اگر می‌خواهید درس‌هایتان را بخوانید اما پیدا کردن انگیزه لازم، برایتان سخت است و با تصمیم برای مطالعه، حواستان به راحتی پرت می‌شود و در نهایت مدت زمان زیادی را به استفاده از موبایلتان می‌گذرانید، باید بدانید که تنها نیستید! عده زیادی از دانش‌آموزان هستند که در پیدا کردن انگیزه، با مشکل مواجهند و به راحتی نمی‌توانند مطالعه درس‌ها را شروع کنند.
خبر خوب این است که با چند قدم ساده، می‌توانید از این چرخه معیوب فرار کنید. حل این مسئله، ساده است: باید یک فضای مطالعه برای خود ایجاد کنید. با ایجاد و سازمان‌دهی یک فضای مطالعه، ذهنتان هم مرتب‌تر می‌شود و می‌توانید مدت زمان بیشتری را در آرامش به مطالعه بگذرانید. راه‌های سرگرم‌کننده‌ای برای ایجاد فضای مطالعه در خانه وجود دارد که به شما آرامش و فضایی برای تمرکز می‌دهد.
ایجاد یک محیط مطالعه ایده‌آل برای مطالعه
همانطور که اشاره شد، ایجاد یک محیط مطالعه با حال و هوای مناسب شما، کار چندان سختی نیست. در ادامه 10 کاری را که می‌توانید برای داشتن یک محیط مطالعه ایده‌آل انجام دهید، با هم بررسی می‌کنیم.
1. از راحتی محیط مطالعه خود، اطمینان حاصل کنید
اگر میز و صندلی ناراحتی داشته باشید، احتمالا هنوز چند دقیقه از شروع مطالعهتان نگذشته، خسته می‌شوید و به تخت یا کاناپه خود پناه می‌برید. اما این کار ممکن است انگیزه‌تان را کمتر کرده و به جای مطالعه، به خوابی شیرین فرو بروید. بهتر است در انتخاب میز و به خصوص صندلی مخصوص مطالعه خود، ارگونومیک بودن آن را در نظر بگیرید.
باید با نشستن روی صندلی، وضعیت بدنی نرمالی داشته باشید. وضعیت نشستن، به بهبود وضعیت و افزایش کارآیی ذهنی کمک می‌کند. از دیگر نکاتی که می‌تواند به راحت‌تر شدن محیط مطالعه، کمک کند، زیر نظر داشتن دمای اتاق است.
بیش از حد سرد یا گرم بودن اتاق، باعث پرت شدن حواستان می‌شود؛ در نتیجه بهتر است دمای اتاق را در وضعیت معمولی (25 درجه سانتی‌گراد) حفظ کنید. به این منظور اگر به دستگاه‌های تهویه هوای مناسب دسترسی ندارید، یک پنکه برای روزهای تابستانی و یک پتو برای گرم کردن خود در زمستان، در دسترس داشته باشید.
همچنین می‌توانید برای افزایش راحتی محیط مطالعه خود، پتو یا محل خواب حیوان خانگی‌تان را به اتاق خود بیاورید تا در زمان مطالعه، شما را همراهی کرده و انگیزه‌تان را بیشتر کند!
2. محیط اطراف خود را از عوامل پرت‌کننده حواس، خالی کنید
برای مطالعه، محیطی را در نظر بگیرید که عوامل حواس‌پرتی کمتری داشته باشد؛ برای مثال اتاق نشیمن که در همه حالات، محل رفت‌وآمد افراد است و هیچ‌گاه ساکت و خالی نمی‌شود، نمی‌تواند انتخاب مناسبی برای مطالعه باشد. ایجاد یک فضای ساکت و خلوت، یکی از کلیدی‌ترین قدم‌ها برای افزایش بازدهی ذهنی است.
دوری از عوامل پرت‌کننده حواس می‌تواند سخت باشد، چون همیشه موضوع جالب و قابل‌توجهی وجود دارد. بنابراین بهتر است برای حفظ تمرکز خود از همه امکانات موجود مثل استفاده از هدفون‌های حذف نویز (برای حذف صداهای اضافه) و نویز سفید (برای ایجاد یک صدای پس‌زمینه آرامش‌بخش) کمک بگیرید.
معمولا موبایل‌های هوشمند، بزرگ‌ترین منبع حواس‌پرتی هستند. اگر مشغول مطالعه هستید اما احساس می‌کنید موبایلتان می‌تواند تمرکزتان را بهم بزند، آن را در حالت بی‌صدا یا هواپیما قرار داده، در اتاق دیگری بگذارید یا خاموش کنید. خاموش کردن موبایل، با اینکه کار سختی است اما می‌تواند ذهنتان را برای مطالعه، آزاد کند.
اگر به موبایلتان برای مطالعه نیاز دارید، از برنامه‌های موسوم به اپ متمرکز (Focus App) (برای جلوگیری از روی صفحه آمدن نوتیفیکیشن‌های پیام‌ها) استفاده کنید. از دیگر عواملی که می‌تواند به افزایش تمرکز شما منجر شود، استفاده از فضای مطالعه، فقط برای مطالعه کردن است. با این کار تا در ذهنتان، بین محیط مطالعه و یادگیری و مطالعه، ارتباط برقرار شده و تمرکزتان در زمان حضور در فضای مطالعه، افزایش یابد.
بیشتر بخوانید: آشنایی با انواع خط کش
3. فضای مطالعهتان را به موسیقی موردعلاقه‌تان مزین کنید
بعضی دانش‌آموزان، از گوش دادن به آهنگ، در زمان مطالعه لذت می‌برند اما برای بعضی، گوش دادن به موزیک، فرآیند یادگیری‌شان را کند می‌کند. اگر فکر می‌کنید با گوش دادن به موزیک در زمان مطالعه، بخشی از ذهنتان، درگیر دنبال کردن شعر آهنگ است و نمی‌توانید تمرکز کافی داشته باشید، بهتر است از نویز سفید، صدای طبیعت، موسیقی کلاسیک و باینورال بیت (این مدل موسیقی را در گوگل سرچ کنید و با اثرات آن در افزایش تمرکز، بیشتر آشنا شوید.) استفاده کنید.
البته انتخاب بسیاری از دانش‌آموزان، در زمان مطالعه، سکوت مطلق است اما به دلیل صدای همیشگی ترافیک، سر و صدای همسایه‌ها و … ممکن است این گزینه، در دسترس نباشد. برای همین بهتر است در زمان مطالعه، از صدایی که حواستان را پرت نمی‌کند، کمک گرفته و به موسیقی انتخابی‌تان گوش کنید.
4. محل مطالعه را مرتب نگه دارید
اگر فضای مطالعهتان را مرتب نگه دارید، ذهن مرتب‌تری خواهید داشت و راحت‌تر می‌توانید جلسات مطالعه خود را به پایان ببرید. برای مرتب نگه‌داشتن محل مطالعه خود، رعایت چند نکته، ضروری است:
- کتاب‌ها و برگه‌هایی را که برای مطالعه، نیاز دارید، قبل از شروع مطالعه جمع کرده و به صورت یک دسته روی میز خود قرار دهید تا نیازی نداشته باشید، مجددا از سر میز بلند شوید.
- خودکارها، مدادها و سایر لوازم‌تحریری را که به صورت روزانه مورد استفاده قرار می‌گیرند، در یک کشو یا لیوان و در دسترستان بگذارید.
- سایر وسایلتان را از روی میز مطالعه، جمع کنید و آن را خلوت نگه دارید.
- از تجمع سیم کامپیوتر و لپ تاپ با استفاده کش و سایر وسایل جلوگیری کنید.
می‌توانید مرتب کردن میز تحریر را به یک عادت تبدیل کرده و هر بار بعد از اتمام مطالعه، وسایل و کتاب‌های خود را مرتب کنید.
5. به نورپردازی توجه کنید
همه نور طبیعی را دوست دارند. داشتن نور طبیعی، بر انرژی هر فضا، تاثیر زیادی دارد. حتی بازتاب نورطبیعی خورشید، می‌تواند به فضا، گرما و سرزندگی ببخشد و آن را به فضایی مناسب برای مطالعه تبدیل کند. سعی کنید میزتان را در کنار پنجره قرار دهید تا از نور خورشید و هوای آزاد در زمان مطالعه لذت ببرید.
نور طبیعی برای سلامت ذهنی و جسمی شما حیاتی است. از نظر جهت نورپردازی، لازم است بدانید، برای خواندن کتاب، بهتر است که منبع نور، پشت سرتان قرار داشته باشد اما اگر از کامپیوتر استفاده می‌کنید، بهتر است برای جلوگیری از خسته شدن چشم از تابش مستقیم نور به مانیتور جلوگیری کنید.
همچنین حواستان باشد که برای مدت طولانی به مانیتور خیره نشوید. قانون 20، 20، 20 برای محافظت از چشم‌ها پیشنهاد می‌کند که هر 20 دقیقه یکبار، نگاهتان را به مدت 20 ثانیه به شیءای در فاصله 20 فوت (6 متر) بدوزید و به آن استراحت دهید.
باید بدانید که نورپردازی اتاق با میزان بهره‌وری، ارتباط مستقیم دارد. مطالعه در اتاقی با نور بیش از حد، باعث از بین رفتن تمرکز شده و اتاق‌های کم‌نور هم استرس ایجاد می‌کنند. نورپردازی اتاق همچنین می‌تواند روی چشمانتان اثر بگذارد یا کلافه‌تان کند. پس بهتر است قبل از شروع مطالعه، تصمیم بگیرید چه نوع نورپردازی‌ای برای فضای مطالعهتان، مناسب‌تر است.
6. از خواصِ درمانی رایحه‌ها کمک بگیرید
تحقیقات ثابت کرده که با به مشام کشیدن یک رایحه خاص در زمان مطالعه و دوباره بو کردن آن سر امتحان، می‌توانید مطالب خوانده شده را راحت‌تر به ذهن بیاورید. رایحه‌درمانی همچنین می‌تواند به شما برای از بین بردن استرس و افزایش کارآیی ذهنی، کمک کند.
رایحه‌هایی مثل لاوندر، رزماری و نعنا، به افزایش تمرکز و حافظه کمک می‌کنند. برای بهره گرفتن از خواص این روغن‌های گیاهی، می‌توانید از روش بخور استفاده کنید یا مقدار کمی از روغن موردنظر را به مچ دستتان بمالید.
7. محیط مطالعه خود را شخصی‌سازی کنید
اگر از مطالعه در فضایی بیش از حد مرتب یا خالی، بیشتر از اینکه موجب افزایش تمرکزتان بشود، حواستان را پرت می‌کند، بهتر است محیط مطالعه خود را شخصی‌سازی کنید. برای مثال می‌توانید به آن قفسه اضافه کنید یا روی دیوارش نقاشی، عکس یا پوستر موردعلاقه‌تان را بچسبانید.
اگر هم از طرفداران گیاهان و فضای سبز هستید، می‌توانید به سادگی و با افزودن چند گلدان به محیط مطالعه خود، روح و شخصیت تازه‌ای ببخشید. گیاهان به افزایش قدرت خلاقیت کمک می‌کنند و در نتیجه در بهبود توانایی ذهنی شما موثرند. علاوه بر آن، گیاهان، هوا را تمیز کرده و از سردرد و خستگی جلوگیری می‌کنند.
اضافه کردن گیاهان به هر فضای مطالعه‌ای، بهترین ایده برای افرادی است که از سادگی محیط مطالعه‌شان خسته شده‌اند اما شلوغی بیش از حد نیز حواسشان را پرت می‌کند. به طور کلی، هر نوع شخصی‌سازی، ارتباطتان را با محیط مطالعه عمیق‌تر کرده و کمک می‌کند به آن تعلق خاطر پیدا کنید و بتوانید راحت‌تر مدت زمان بیشتری را در آن بگذرانید.
بیشتر بخوانید: فرق پلنر و بولت ژورنال در چیست؟
8. زمان مطالعهتان را مدیریت کنید
داشتن یک برنامه زمانی و اولویت‌بندی، بخش مهمی از برنامه‌ریزی برای مطالعه به حساب می‌آیند. زمان مطالعهتان را برنامه‌ریزی کرده و صبر نکنید تا انگیزه مطالعه به سراغتان بیاید. مدیریت زمان، به خصوص در زمان امتحانات یا روزهای شلوغ، به شما کمک می‌کند مطالعه دروس و انجام تکالیف مختلف را به ترتیب اهمیت انجام دهید و در میان انجام کارها، استراحت کنید.
برای کنترل بهتر زمان، می‌توانید از یک ساعت، کمک بگیرید. در زمان مطالعه، ساعت می‌تواند باعث افزایش تمرکزتان شده یا با افزایش استرس، حواستان را پرت کند. انتخاب با شماست اما اگر طبق برنامه، پیش می‌روید، می‌توانید از ساعت برای ایجاد انگیزه و به چالش کشیدن خود استفاده کنید.
9. یک تقویم یا پلنر شخصی در کنار خود داشته باشید
هر فضای مطالعه استانداردی، به یک تقویم یا احتیاج دارد. بهتر است از تقویم‌ها و پلنرهای فیزیکی استفاده کنید تا حواستان در زمان چک کردن برنامه‌ها در گوشی یا کامپیوتر پرت نشود. با داشتن جایی برای نوشتن برنامه‌ریزی‌ها، بهتر می‌توانید روی زمان، کنترل داشته باشید و موعد انجام کارها از دستتان در نرود.
10. ممکن است محیط‌های عمومی برای مطالعه شما مناسب‌تر باشد
اگر از حواس‌پرتی مزمن رنج می‌برید، خود را سرزنش نکنید. به جای آن، از اتاقتان بیرون بیایید و محل دیگری را برای مطالعه، امتحان کنید. حفظ تمرکز و ادامه مطالعه، در حضور دیگران، آسان‌تر است. پس در تعیین چیدمان محل مطالعهتان، آن را طوری تنظیم کنید که دیگران بتوانند مانیتور یا جریان کارتان را ببینند.
علاوه بر آن، می‌توانید وسایل مطالعه خود را به نزدیک‌ترین کتابخانه برده و به مطالعه بپردازید. در هر صورت استفاده از هدفون و پخش نویز سفید، به حفظ تمرکز شما در محیط‌های عمومی، کمک می‌کند. شما برای افزایش کارآیی یک فضای مطالعه چه راه‌کارهایی دارید؟ لطفا نظرات خود را در این مورد در بخش نظرات، با ما در میان بگذارید.