عادت های بد مطالعه را بشناسید و از یادگیری مؤثر بهره‌مند شوید

عادت های بد مطالعه چیست؟ مطالعه انواع کتاب، از تفریحاتی است که در هر سنی قابل انجام است و ذهن را فعال و شاداب نگه می‌دارد. اگر از کتاب‌خوان‌های حرفه‌ای هستید که هیچ، اما اگر دوست دارید کتاب خواندن را به لیست سرگرمی‌هایی اضافه کنید که از انجامشان لذت می‌برید، بهتر است عادات متداول اما نادرست حین مطالعه را بشناسید تا بتوانید به راحتی از آن‌ها، دوری کنید. شناخت این عادات مضر، به جلوگیری از ایجاد یا راحت‌تر کنار گذاشتنشان کمک می‌کند، پس با ما همراه باشید!

خواندن زیر لب

اولین عادت های بد مطالعه که سرعت خواننده را کند می‌کند، زیر لب تکرار کردن کلمات است. تکان دادن لب‌ها و خواندن به صورت بی‌صدا یا با صدای بلندِ کلمات باعث کمتر شدن سرعت مطالعه شما می‌شود؛ زیرا سرعتی که با آن صحبت می کنیم بسیار کندتر از سرعتی است که در زمان خواندن و فکر کردن داریم. بنابراین، اگر در حال مطالعه با سرعت صبحت کردن هستید، متن را بسیار کندتر خواهید خواند.

یک از راه‌هایی که برای غلبه بر عادت های بد مطالعه، پیشنهاد می‌شود، این است که در زمان مطالعه، انگشت اشاره را روی لب‌هایتان قرار دهید؛ مثل اینکه به کسی می‌گویید ساکت باشد. این کار به شما یادآوری می‌کند که صحبت نکنید.

البته بهتر است فراموش نکنید که روش‌های مطالعه کتاب به عنوان یک سرگرمی و خواندن کتاب‌های درسی ممکن است کمی با هم متفاوت باشند. برای مثال خواندن زیر لب یا با صدای بلند در زمان مطالعه کتب درسی، کمک می‌کند تا راحت‌تر مطالب را به خاطر بسپارید.

این کار ممکن است از سرعت مطالعه بکاهد اما مطالعات انجام شده در گروه‌های سنی مختلف نشان داده است که افرادی که مجموعه‌ای از کلمات را با صدای بلند می‌خوانند، آن‌ها را راحت‌تر و سریع‌تر از افرادی که به صورت بی‌صدا لیست را می‌خوانند، به یاد می‌آورند. یعنی با صدا تکرار کردن کلمات، حافظه افراد را از متن بهبود می‌بخشد.

تکرار کلمات خوانده شده در ذهن

آیا در زمان مطالعه، صدایی در ذهنتان کلمات را می‌خواند؟

برخی از افراد هنگام خواندن لب‌های خود را تکان نمی‌دهند، در عوض، صدایی در سرشان وجود دارد که کلمات را برایشان می‌خواند. این عادت هم تقریباً به همان اندازه بلند خواندن کلمات بد است؛ چون سرعت مطالعه شما را محدود به سرعت صحبت کردن صدای درون ذهنتان می‌کند. این صدا، معمولاً صدای خود ماست و عادت رایجی است که از دوران کودکی در ذهن بسیاری از ما ریشه دوانده است.

در حالی که ممکن است حذف کامل آن صدای درونی غیرممکن به نظر برسد، اما چندین استراتژی وجود دارد که می‌توانید برای غلبه بر آن صدا یا حداقل محدود کردن آن، استفاده کنید. روش اول که در واقع ساده‌ترین راه است، این است که برای بهتر کردن این صدا، تلاش کنید. شما می‌توانید تمرین کنید که از بین کلمات خوانده شده، فقط کلمات کلیدی را در ذهن تکرار کنید.

روش رایج دیگری که در بسیاری از کلاس‌های تمرین مطالعه و اردوهای تعطیلات مدرسه آموزش داده می‌شود، پخش موسیقی با آهنگ بلند و سریع برای ساکت کردن این صدا است. این کار برای آرام‌تر کردن صدای درون ذهن مفید است زیرا باعث پرت کردن حواس مغز از آن می‌شود.

نداشتن تمرکز

رویاپردازی و نداشتن تمرکز، از عاداتی است که به کاهش سرعت مطالعه منجر می‌شود. این موضوع بر سرعت خواندن و درک مطلب تأثیر می گذارد، زیرا باید مدام توجهتان را به متن برگردانید. اگر در حین مطالعه حواستان پرت شده و افکارتان پراکنده می‌شود، ممکن است به این دلیل باشد که آنچه را که می‌خوانید دوست ندارید.

برخی از محققان معتقدند که زمانی که کاری که انحام می‌دهیم، برایمان جذابیتی نداشته باشد، ذهن رویاپردازی می‌کند. زمانی که مغز ما کاری را کسل‌کننده می‌داند، به دنبال چیز جالب‌تری می‌گردد که بتوان به آن فکر کرد.

با این حال، هدایت آگاهانه افکار خود به سمت موضوعات مرتبط با متن می‌تواند به شما کمک کند که ذهن خود را متمرکز نگه دارید. به عنوان مثال، اگر در مورد رژیم غذایی یک زرافه مطالعه می‌کنید، ممکن است آنچه را که می‌خوانید به خاطره‌ای که از غذا دادن به زرافه‌ها در باغ وحش محلی خود دارید، متصل کنید و علاوه بر ایجاد یک نقشه ذهنی بین تجربه گذشته خود و اطلاعات جدید، جذابیت موضوع را برای خود بیشتر کنید.

شاید باور نکنید اما یکی دیگر از راه‌هایی که به شما در غلبه بر این عادت، کمک می‌کند، حفظ تمرکز و خواندن سریع‌تر است. خودتان را در حال رانندگی ماشین تصور کنید. اگر با سرعت 20 کیلومتر در ساعت در یک جاده فوق‌العاده مستقیم رانندگی کنید، به احتمال زیاد خسته خواهید شد، تمرکز خود را از دست می‌دهید و به راحتی حواستان پرت می‌شود.

حالا تصور کنید در همان جاده با سرعت 200 کیلومتر در ساعت رانندگی می‌کنید. با این سرعت دیوانه‌وار، خود را مجبور می‌کنید تمرکز خود را حفظ کنید و با افزایش آدرنالین می‌دانید که نمی‌توانید تمرکز خود را از دست بدهید یا حواستان پرت شود.

گیر کردن در مطالعه یک کتاب

اگر مدت زمان زیادی است که در خواندن یک کتاب گیر کرده‌اید، می‌توانید از راهکارهای زیر کمک بگیرید:

1. خود را مجبور به خواندن نکنید

اگر استرس دارید یا ذهنتان مشغول است، به مغزتان استراحت بدهید. می‌توانید به سایر فعالیت‌های موردعلاقه‌تان مثل پیاده‌روی، کوهنوردی، گوش دادن به پادکست یا دیدن سریال‌ بپردازید و به مغزتان فرصت دهید که دلش برای مطالعه تنگ بشود و خواندن آن کتاب را دوباره امتحان کنید.

2. کتاب‌های موردعلاقه‌تان را بخوانید

گاهی اوقات نیاز است که به کتاب‌های موردعلاقه‌تان بازگردید. چه از ژانر داستانی و چه غیرداستانی، خواندن کتاب‌هایی که دوست دارید، می‌تواند همان جرقه‌ای باشد که شوق خواندن را دوباره در وجودتان شعله‌ور می‌کند.

3. تغییر ایجاد کنید

تبدیل خواندن کتاب به یک روتین، می‌تواند خسته‌کننده باشد؛ بنابراین بهتر است در آن تغییراتی ایجاد کنید. برای مثال می‌توانید محل مطالعه خود را عوض کنید، به جای کتاب کاغذی از کتاب الکترونیکی استفاده کنید یا ژانر مطالعه خود را عوض کنید.

4. کتاب‌های کوتاه‌تری بخوانید

ممکن است که از کتاب‌های غیرداستانی خوشتان نیاید اما بعضی اوقات خواندن کتاب‌های کوتاه‌تر غیرداستانی مثل بیوگرافی‌ها، می‌تواند به از بین بردن رخوت ذهنی کمک کند.

5. به یک انجمن کتاب‌خوانی بپیوندید

سعی کنید در انجمنی عضو شوید که هم کتاب‌های داستانی و هم کتاب‌های غیرداستانی را مطالعه می‌کنند. عضو شدن در انجمن‌های کتابخوانی کمک می‌کند دوباره کتاب به دست بگیرید و مطالعه کنید.

نگشتن به دنبال لغاتی که معنایشان را نمی‌دانید

از کتاب‌های جدید می‌توانید لغات جدید یاد بگیرید و دایره لغات خود را گسترده‌تر کنید. البته بهتر است از همان ابتدا به دنبال معنای کلمات جدید، نگردید. برای درک عمیق‌تر از لغات جدید هر متن، ابتدا جمله و پاراگراف مربوط به آن را بخوانید و سپس با توجه به مفهوم متن، سعی کنید معنای درست کلمه را با آگاهی بیشتر، حدس بزنید.

کلمات ناآشنا را در متن علامت بزنید و بعد از خواندن کامل آن، معنای درست کلمه را از طریق دیکشنری یا گوگل سرچ کنید و در جایی یادداشت کنید. برای بهتر به خاطر سپردن معنای هر کلمه، می‌توانید اصطلاحی مرتبط با آن پیدا کرده یا آن را در یک جمله به کار ببرید.

مطالعه در نور کم و محیط نامناسب

با اینکه در حال حاضر هیچ تحقیقی انجام نشده که نشان‌دهنده آسیب‌زا بودن مطالعه در نور کم برای چشم باشد، واضح است که در زمان مطالعه با نور کم، چشم‌ها برای تشخیص کلمات، تحت فشار بیشتری، قرار می‌گیرند. این کار باعث می‌شود مطالعه سخت‌تر، چشم‌ها سریع‌تر خسته و قرمز شده و خواننده به سردرد دچار شود.

علاوه بر آن بهتر است به سایر ویژگی‌های محیط مطالعه خود نیز توجه کنید؛ برای مثال با مطالعه در یک محیط شلوغ و پرسروصدا، ممکن سرعت خواندن شما کاهش یابد و مجبور شوید مکررا به متون خوانده شده برگردید.

اهمیت دادن به سریع‌تر خواندن به جای وقت گذاشتن برای درک کتاب

ممکن است پس از مدتی، خواندن را به یک عادت و تفریح همیشگی تبدیل کنید و به یک کتابخوان حرفه‌ای تبدیل شوید. با این حال سعی کنید به عادت بد بسیاری از کتابخوان‌های حرفه‌ای یعنی «بیشتر اهمیت دادن به سرعت نسبت به درک مطلب و فهم کتاب» دچار نشوید! بین هر کتاب مکث کنید و زمانی را به تامل در معنای در آنچه خوانده‌اید، بپردازید و به هر کتاب، زمان لازم را اختصاص دهید.

نتیجه گیری

مطالعه حرفه‌ای هم مثل هر مهارت دیگری، احتیاج به تمرین دارد. البته لازم است بدانید که اکثر عادت های بد مطالعه ای که ذکر شد به مرور زمان و با بیشتر کتاب خواندن، خودبه‌خود برطرف شده و سرعت مطالعه شما نیز به مرور بالاتر می‌رود. با این حال اگر در برطرف کردن یکی از عادت‌های بد مطالعه، دچار مشکل شدید می‌توانید از راهکارهای بیان شده، کمک بگیرید.

به نظر شما دیگر چه عادت های بد مطالعه دیگری باید به لیست بالا اضافه شود؟ لطفا در بخش دیدگاه‌ها ما را در جریان نظرات خود، بگذارید.