6 کتاب جنگی بی نظیر برای علاقهمندان به فیلمهای جنگی
کمتر رویدادی به اندازه جنگ تأثیر عمیق و مخربی بر جامعه و افراد آن دارد. اکثر افراد منطقی نیز احتمالاً با این جمله موافق هستند که جنگ مطلقاً هیچ چیز خوبی ندارد. نویسندگان و فیلم سازان، اگرچه این احساس را رد نمیکنند، اما چیز دیگری را پیشنهاد میدهند.
آنها از چنین درگیریهایی الهام گرفته و از رسانههای در دسترس خود به عنوان ابزاری قدرتمند برای به اشتراک گذاشتن، تکریم و آموختن از تجربیات کسانی که در جنگ بودهاند، استفاده میکنند. جنگ، موضوع برخی از قدرتمند ترین فیلمهای ساخته شده در سینما میباشد که با ارائۀ همزمان داستانی قدرتمند و تصاویری زنده و افسونگر، تاثیر عمیقی بر مخاطبان خود میگذارند.
برخی از کتابهایی که الهام بخش اقتباسهای جنگی بودهاند، کلاسیکهای مشهور و برخی دیگر کتابهای کمتر خواندهشده هستند؛ اما همه آنها ارزش خواندن دارند. در این مقاله، عناوین بهترین کتاب های جنگی گردآوری شدهاند که میتوانند به اندازه فیلمها و حتی بیشتر، به شما درباره جنگ بیاموزند و تخیلتان را به کار بیاندازند. پس این فهرست پیشنهادی را بخوانید و کتاب بعدی برای مطالعه را به آسانی انتخاب کنید.
«جنگ و صلح» نویسنده: «لئو تالستوی» (۱۸۶۷)
رمان جنگ و صلح بدون شک یکی از بهترین کتاب های جنگی تمام دورانها میباشد و به موضوعاتی همچون درگیری بین افراد و تأثیر جنگ بر زندگی همه انسانها میپردازد. «جنگ و صلح» مهمترین رمان نوشتهشده توسط «لئو تالستوی» و نقطه عطف ادبیات روسیه است؛ نویسندهای که به حق بزرگترین داستاننویس جهان نامیده میشود.
وقایع داستان رمان «جنگ و صلح» در جریان تهاجم نیروهای ناپلئون به روسیه، در سال ۱۸۱۲ اتفاق میافتد. تالستوی در این کتاب علاوه بر خلق داستانی شورانگیز، رویکرد تاریخی دقیقی را ارائه دادهاست که باعث شده به عنوان یک منبع معتبر تحقیقی درباره امپراتوری روسیه نیز شناخته شود.
شخصیتهای اصلی این داستان عبارتند از «پییر بزوخوف»، «آندری بالونسکی» و دوشیزهای به نام «ناتاشا روستوف» که هر دو مردِ جوان را، اسیر عشق خود کردهاست. این رمان، زندگی اجتماعی و سرگذشت پنج خانواده اشرافی روس را در دوران جنگ، طی سال های ۱۸۰۵ تا ۱۸۱۴ به تصویر میکشد.
فقط انتظار نداشته باشید که این رمان را در یک یا چند جلسه سریع بخوانید؛ زیرا این کتاب دارای حدود ۷۰۰ کاراکتر با خط داستانی مختلف بوده و در بیش از ۱۵۰۰ صفحه نوشته شده است!
«سلاخ خانه شماره پنج» نویسنده: «کورت ونه گات» (۱۹۶۹)
اگر جنگ یک فقط نتیجه ادبی داشته باشد، احتمالاً آن داستان نمادین سلاخ خانه ی شماره پنج اثر «کرت ونه گات» است. متنی افسون کننده و دیوانه وار که براساس تجربه واقعی ونه گات نوشته شده و بمب گذاریهای درسدن در سال ۱۹۴۵ را نقطه شروع خود قرار داده است.
کورت ونه گات از دریچه چشم «بیلی پیل گریم»، قهرمان کتاب خود و استاد سفر در زمان، مضحک بودن جنگ را به زیبایی هرچه تمامتر نشان میدهد. ونه گات در «سلاخخانه شماره پنج» جنگ و فجایع آن را با لحنی کمدی و به صورت استعاره هایی از سرگردانی و وحشت بشری ارائه دادهاست.
«بیلی» یک سرباز آموزش ندیده آمریکایی و بیدستوپا است که در سال ۱۹۴۴ برای جنگ به لوکزامبورگ اعزام میشود. او در آنجا به اسارت نیروهای آلمانی در میآید و همراه با اسرای دیگر به کشتارگاهی در منطقه «درسدن» فرستاده میشود. در همین زمان، این منطقه توسط ارتش آمریکا بمباران شده و تقریبا همه اسرا به جز بیلی کشته میشوند.
در ادامه رمان متوجه میشوید که او پس از بمباران، توسط آدم فضاییهای ساکن سیاره «ترالفامادوری» دزیده میشود تا در نمایشگاه سالیانه باغ وحش آنجا، به نمایش گذاشته شود! بعد از این ربایش، بیلی بارها و بارها در زمان سفر میکند و در سالهای گذشته و آینده زندگی خودش جابهجا میشود…
«طبل حلبی» نویسنده: «گونتر گراس» (۱۹۹۹)
شاید عجیبترین و غیرمعمولترین راوی در بین کتابهای جنگی متعلق به رمان طبل حلبی باشد که جزء بهترین کتاب های جنگی قرار دارد. یک راوی کودک با نام «اسکار» مبتلا به اختلال مغزی و جسمی شدید که گفتههایش نیز، قابل اعتماد نیست؛ اما از محبوبترین شخصیتهای داستانی جهان به شمار میرود.
این رمان، اولین و مهمترین اثر منتشرشده از «گونتر گراس»، نویسنده برجسته آلمانی است که به همراه دو رمان دیگر با عناوین «موش و گربه» و «سال های سگی» یک سهگانه را تشکیل میدهند. گراس در «طبل حلبی» با زبان طنز و در قالب رئالیسم جادویی، به سراغ یکی از بزرگ ترین فجایع جنگ جهانی دوم رفته و برشی از تاریخ لهستان و آلمان را به تصویر کشیده است.
در این کتاب، شما علاوه بر خواندن داستان، با بخش مهمی از تاریخ اروپا، ظهور نازیسم، دوره جنگ جهانی دوم و جامعه پس از جنگ اروپا آشنا میشوید. روایتهای نمادین این کتاب نقدی بر جامعه، مذهب، خرافات و رفتار مردم اروپا و آلمان دارد.
داستان از جایی شروع میشود که اسکار، قهرمان کوتوله گوژپشت سیساله کتاب، زمانی که روی تخت خود در آسایشگاه روانی دراز کشیدهاست شروع به تعریفکردن خاطراتش میکند. برای آشنایی با نویسندگانی مانند گراس که با اولین کتاب خود درخشیده اند، مطالعه مقاله «کتاب اولی های معروف خارجی» پیشنهاد می شود.
«پوست» نویسنده: «کورتزیو مالاپارته» (۱۹۴۹)
رمان پوست یا «ترس جان»، معروفترین و موفقترین اثر «کورتزیو مالاپارته» نویسنده ایتالیایی است که او را به چهرهای جهانی تبدیل کرد. این کتاب پس از انتشار دچار حواشی و بحثهای بسیاری شد و حتی مالاپارته را به دادگاه نیز کشاند.
«پوست»، توصیفی است از وضعیت مردم بعد از جنگ، و نمایشی از نابودی فرهنگ، انسانیت و هر آن چه که زمانی برای مردم باارزش و افتخارآمیز بوده است. وقایع رمان از سال ۱۹۴۳ تا پایان جنگ جهانی دوم را پوشش میدهد و از زبان یک سرباز ایتالیایی نقل میشود که در حال گشتزنی در شهر ناپل است.
مالاپارته در این کتاب جنگ بین آلمان نازی و ایتالیا را دستمایه خلق شاهکارش قرار داده و برهه زمانی از تاریخ ایتالیا، به ویژه شهر ناپل، را توصیف کردهاست؛ که ارتش متفقین وارد شده و آنجا را از دست آلمانها آزاد میکنند. پس از آن میبینید که چطور دیکتاتوری موسیلینی این کشور را به نابودی میکشاند و مردم بیگناه را قربانی خودخواهی خود میکند…
«جنگ، چهره زنانه ندارد» نویسنده: «سوتلانا الکسیویچ» (۲۰۰۴)
کتاب جنگ چهره زنانه ندارد اگرچه یک اثر داستانی نمیباشد، اما کتابی بسیار تاثیرگذار و از بهترین منابع برای شناختن جنگ جهانی دوم، تاثیر آن بر زندگی انسانها و تغییرات فرهنگی جوامع بشری به شمار میآید. همین دلایل سبب شده این کتاب در فهرست بهترین کتاب های جنگی قرار داده شود.
این کتاب تالیف روزنامهنگار و نویسنده مشهور بلاروسی، سوتلانا الکساندرونا الکسیویچ ، و حاصل مصاحبه و گفتگو با ۲۰۰ زن مختلف است. او با ضبط خاطرات واقعی این زنان و جمعآوری تجربیات شان، گزارشی از چهره کمتردیده شده جنگ ارائه کرد که بازیگران اصلی آن زنان بودند.
این خبرنگار برای نگارش کتاب مستند خود به بیش از یکصد شهر و روستا سفر کرد و زنانی از گوشه و کنار کشور شوروی سابق را یافت که در طول جنگ جهانی دوم در مبارزات شرکت داشته، همچون مردان جنگیدهاند و یا شاهدان عینی فجایع جنگ بودهاند.
«فهرست شیندلر» نویسنده: « توماس کنیلی» (۱۹۸۲)
اگر از طرفداران سینما بخواهید که نام یک فیلم جنگی تاثیرگذار را بگویند، اغلب آنها بلافاصله به فهرست شیندلر اشاره میکنند. این فیلم عالی از رمانی به همین نام، نوشتۀ «توماس کنیلی»، نویسنده برجسته استرالیایی اقتباس شده است که خود از بهترین و محبوبترین رمانهای جنگی معاصر به شمار می آید.
داستان این رمان براساس زندگی واقعی صنعتگر اهل چکسلواکی، «اسکار شیندلر» نوشته شده است که در مواجهه با جنایت نازیها در اردوگاههای کشتار جمعی یهودیان در خلال جنگ جهانی دوم، زندگی و ثروت خود را برای نجات بیش از ۱۳۰۰ یهودی ساکن لهستان از اتاقهای گاز صرف کرد.
اسکار شیندلر که یک دلال بازار سیاه و فردی سودجو به نظر میرسید، با اعضای قدرتمند حزب نازی طرح دوستی ریخت و توانست اعتماد آنها را جلب کند. پس از آن، او با کمک یک آلمانی به نام «ایتزاک استرن» کارخانهای باز کرد و در آن جا به طور مخفیانه توانست یهودیان محله یهودینشین را با جعل اسناد استخدام کند و از مرگ برهاند.
کلام آخر
کتابهای داستانی و غیرداستانی ژانر جنگی از اهمیت بالایی برخوردار هستند. این کتابها با به تصویر کشیدن مصائب و رنجهای جنگ، تاثیر عمیقی بر افراد میگذارند. آثار مکتوب این ژانر از بهترین رسانهها برای نمایش حقیقت جنگ تلقی میشوند و حتی میتوانند به اندازه کتابهای تاریخ، روشنگر، مستند و واقعی باشند. بنابراین نباید از مطالعه آنها غافل شد و یا آنها را کماهمیت شمرد.
اگر به دنبال الهام بیشتر برای مطالعه بعدی خود هستید، مقاله از ژانر تاریخی چی بخونم؟ و مقاله 6 رمان برتر کشور آلمان را مطالعه کنید.