همه چیز درباره المپیاد شیمی

المپیاد شیمی بعد از ریاضی پرطرفدارترین المپیاد در سطح جهانی است. اولین دوره المپیاد بین المللی شیمی در چکسلواکی قدیم در سال ۱۹۶۸ با هدف افزایش روابط بین المللی و تبادل اطلاعات بین ملت ها شکل گرفت و اولین آزمون در پراگ برگزار شد. در آن سال سه کشور در این المپیاد شرکت کردند و هر سه کشور شرکت کننده با اعزام تیمی ۶ نفره از دانش آموزان برتر به این مسابقه در حال شکل گیری رسمیت بخشیدند. در گذر زمان، اتفاقات سیاسی مختلف باعث شد این مسابقه فقط بین چند کشور سوسیالیستی برگزار شود، تا اینکه برای اولین بار در سال ۱۹۸۰ آزمون المپیاد بین المللی شیمی در کشوری غیر سوسیالیستی یعنی اتریش برگزار شد. از این تاریخ به بعد کشورهای شرکت کننده هر سال افزایش پیدا کردند و در حال حاضر ۸۴ کشور در این المپیاد باسابقه و تاریخی شرکت میکنند.

در مورد حضور کشور عزیزمان ایران در این المپیاد باید گفت که اولین حضور تیم ملی المپیاد شیمی ایران در مسابقات جهانی  در سال ۱۹۹۳ بود. ایران از آن تاریخ تا پایان سال ۲۰۱۹، ۳۶ طلا و ۴۸ نقره و ۲۳ برنز به دست آورده است. همچنین المپیاد شیمی ملی ایران برای اولین بار در سال ۱۳۷۰ در یک مرحله و با ۱۵ سوال تشریحی برگزار شد که با گذشت زمان و افزایش مراحل دیگر به المپیاد شیمی، اضافه شدن سوالات تستی و تغییر ساختار باشگاه المپیاد، از دوره بیست و پنجم منابع مرحله یک و دو زیادتر شده و تعداد سوالات هم به ثبات تقریبی رسید.در حال حاضر این المپیاد در ایران در چهار مرحله‌ برگزار می‌شود.

بیشتر بخوانیم: استعداد تحلیلی چیست

مراحل المپیاد شیمی در ایران

مرحله ی اول المپیاد شیمی

سوالات این مرحله در طی سال ها دچار تغییرات زیادی شده است. برای قبولی در این مرحله باید به کتب شیمی دبیرستان و مباحث شیمی عمومی تسلط کافی داشته باشید. این مرحله به طور معمول دارای 50 سوال تستی است که با خواندن منابع ذکر شده می‌توانید به راحتی از این مرحله عبور کنید. مرحله اول معمولا در دهه اول بهمن ماه سال تحصیلی برگزار می‌شود .

مرحله ی دوم المپیاد شیمی

مرحله دوم المپیاد شیمی در ایران معمولا در اردیبهشت هر سال برگزار می‌شود. با اینکه در سال های اخیر سبک سوالات تغییر کرده، اما به طور کلی سوالات این مرحله شامل 40 سوال تستی و 7 سوال تشریحی است. اگر بر مباحث درسی و شیمی عمومی تسلط کامل داشته باشید و توانایی حل سوالات تحلیلی و محاسباتی‌ خود را افزایش دهید، این مرحله را هم به راحتی می توانید پشت سر بگذارید. تعداد نفرات پذیرفته شده در این مرحله 40 نفر است که راهی مرحله بعد برای کسب مدال می‌شوند.

مرحله ی سوم المپیاد شیمی

در این مرحله پذیرفته شدگان مرحله دوم المپیاد شیمی در دوره ای هشت هفته ای که در تابستان برگزار می‌شود، در کلاس های تئوری و عملی مربوط به مسائل مختلف شیمی شرکت کرده و آموزش های لازم را دریافت می کنند. در این دوره دانش پژوهان با مباحث مقدماتی شیمی آلی، شیمی تجزیه، شیمی فیزیک و شیمی معدنی آشنا شده و توانایی انجام آزمایش‌های شیمی عمومی را به دست می آورند. در پایان این دوره هشت هفته ای، شرکت کنندگان با توجه به نمرات آزمون های میان دوره و پایان دوره بررسی خواهند شد و به ۸ نفر برتر مدال طلا و به مابقی مدال نقره و برنز داده می‌شود.

مرحله ی چهارم المپیاد شیمی

دانش آموزانی که موفق به کسب مدال طلا شدند به مدت یک سال در باشگاه دانش پژوهان جوان آموزش های تکمیلی را دریافت می کنند و بعد از آزمون های انتخابی تیمی، ۴ نفر برگزیده و به المپیاد جهانی شیمی اعزام می‌شوند.

شرایط عمومی و اختصاصی ثبت نام در المپیاد شیمی

• دانش آموزان باید در سال تحصیلی جاری مشغول به تحصیل در پایه دهم یا یازدهم باشند.
• دانش آموزان پایه دهم می توانند در مراحل اول و دوم آزمون المپیاد شیمی شرکت کنند اما فقط یک بار شانس شرکت در دوره آموزشی تابستان و مراحل پس از آن را دارند.
• دانش آموزان پایه دهم که پس از پذیرش برای دوره آموزشی تابستان، به هر دلیلی از ادامه مسیر انصراف می دهند، از امتیاز خاصی برای سال بعد بهره مند نخواهند شد و مجددا باید تمام مراحل را از ابتدا طی کنند و تنها در صورت کسب نمره قبولی به مرحله بعدی راه پیدا خواهند کرد.
• دارندگان مدال طلای کشوری آزمون المپیاد شیمی، از شرکت در آزمون سراسری زیرگروه مربوطه معاف هستند و می توانند در رشته و دانشگاه مورد نظر خود، به ادامه تحصیل بپردازند.
• دانش آموزان در صورتی که واجد شرایط باشند، علاوه بر رشته شیمی، می توانند در المپیاد سایر رشته ها نیز شرکت کنند.
• دانش آموزان پایه دهم که در دوره آموزشی تابستان سال گذشته موفق به دریافت مدال نقره و برنز در المپیاد رشته شیمی شدند، جهت شرکت مجدد در دوره آموزشی تابستان سال جاری، ملزم به ثبت نام و شرکت در همه مراحل بوده و مانند سایر شرکت کنندگان باید برای موفقیت در هر مرحله تلاش کنند.

مزایا و جوایز قبولی در مراحل دوم و سوم المپیاد ریاضی

• کسب حداقل یک مدال برنز (همه کسانی که در مرحله دوم پذیرفته می شوند مدال خواهند گرفت.)
• دعوت های متوالی از شما، برای حضور در اردوها، همایش ها و نشست های مختلف با حضور مسئولین کشوری و لشگری
• امکان دریافت بورسیه های تحصیلی از دانشگاه های معتبر دنیا؛ دریافت مدال المپیاد ریاضی رزومه علمی شما را بسیار پربار می کند.
• امکان تدریس در رشته المپیادی تان در موسسات، مدارس و کلاس های خصوصی؛ معمولا دانش آموزانی که مدال المپیاد ریاضی را دریافت می کنند در مدارس و آموزشگاه ها برای دانش آموزان کلاس های حل مسئله و … برگذار می کنند و می توانند درآمد مناسبی از این راه پیدا کنند.

مدال آوران المپیاد ریاضی بدون کنکور به دانشگاه می روند

• برندگان مدال طلای المپیادهای کشوری بدون شرکت در کنکور سراسری می توانند در هر رشته مربوطه و دانشگاه دلخواه به تحصیل بپردازند. همچنین بنا بر تصمیم شورای عالی انقلاب فرهنگی در خرداد ۱۳۹۱، امکان ادامه تحصیل دارندگان مدال طلای المپیادهای ریاضی، فیزیک و کامپیوتر در رشته های گروه پزشکی و دارندگان مدال طلای المپیادهای ادبی در تمام رشته های علوم انسانی و هنر نیز فراهم شد.

مزایای مدال نقره و برنز المپیاد ریاضی در کنکور سراسری

• به نمره تراز کنکور سراسری مدال آوران نقره و برنز پانزده درصد افزوده شده و سپس در رتبه بندی کنکور مورد مقایسه قرار می گیرند. این دانش پژوهان می توانند به صورت مجزا انتخاب رشته نمایند و اگر ۸۰ درصد نمره آخرین فرد پذیرفته شده در هر رشته دانشگاه را داشته باشند، امکان ادامه ی تحصیل در آن رشته دانشگاه را خواهند داشت.
• تمامی مدال آوران به عضویت بنیاد ملی نخبگان در آمده و علاوه بر دریافت حقوق ماهیانه و تسهیلات ویژه مالی و اعتباری برای انجام پروژه ها و شرکت در کنفرانس ها و همایش های علمی داخلی و خارجی، می توانند از تسهیلات نظام وظیفه بنیاد نیز استفاده کنند.

معافیت دارندگان مدال المپیاد ریاضی از خدمت سربازی

• مدال آوران طلا، نقره و برنز خدمت سربازی را به عنوان سرباز نخبه یک پروژه مرتبط با رشته دانشگاهی شان انجام می دهند و فقط در یک دوره بسیار کوتاه بخش آموزشی نظام وظیفه را می گذرانند و کارت پایان خدمت خود را دریافت می کنند. در این دوره سرباز نخبه ها حقوق خوبی نیز ستاد نیروهای مسلح دریافت می کنند.

همچنین در مورد مرحله چهارم یا مرحله جهانی باید گفت که تمام شرکت کنندگان بر اساس نمره فردی رتبه بندی شده و به بالاترین رتبه ها مدال تعلق خواهد گرفت. حداقل امتیاز برای دریافت مدال طلا، نقره یا برنز به نسبت 1 به 2 به 3 است و اگر شرکت کننده ای به حداقل 1 سؤال پاسخ دهد، لوح افتخار دریافت خواهد کرد. تا به حال 5 کشور چین، روسیه، آمریکا، کره جنوبی و بلغارستان موفق شده اند در دوره هایی با تیم هایی شرکت کنند که همگی اعضایشان طلا برده اند.

منابع و مباحث المپیاد شیمی

منابع آموزشی غیردرسی مرحله اول المپیاد شیمی

منابع حل تمرین مرحله اول المپیاد شیمی

<table

کتاب

انتشارات

مولف

مسائل برگزیده شیمی

خوشخوان

مهدی نجم زاده، مهدی شیردل

چگونه مسائل شیمی را حل کنیم

فاطمی

رابرت اکس بویکس

شیمی آلی

خوشخوان

بهروز بهنام

آزمون های مرحله اول المپیادهای شیمی از ابتدا تا کنون

دانش پژوهان جوان

محمد نجم زاده

المپیادهای شیمی ایران (مرحله 1)

​دانش پژوهان جوان

محمد نجم زاده

2000 مسئله شیمی

خوشخوان

بهروز بهنام

منابع آموزشی غیردرسی مرحله دوم المپیاد شیمی

منابع آموزشی مرحله سوم (دوره تابستانی) المپیاد شیمی