آشنایی با انواع خط کش و کاربردهای آن
خط‌کش از کاربردی‌ترین نوشت‌افزار بوده که در زندگی روزمره برای کشیدن خطوط صاف و اندازه‌گیری فواصل مورد استفاده قرار می‌گیرد. علاوه بر کاربردهای آن در زندگی روزمره، خط کش جزئی جدانشدنی از ابزار کار دانش‌آموزان، هنرمندان و دیگر مشاغل حرفه‌ای به شمار می‌رود.
اگر به فروشگاه‌های نوشت‌افزار سری زده باشید با انواع مختلف خط کش مثل خط کش فلزی، چوبی یا تاشو و … رو‌به‌رو شده‌اید. اگر دوست دارید بدانید هر خط‌کشی برای چه کاری مناسب‌تر است، با ما همراه باشید. در این مقاله انواع مختلف خط کش بررسی می‌شود تا بتوانید با کاربردهای هر یک آشنایی بیشتری پیدا کنید.
تاریخچه خط کش
قدیمی‌ترین خط کش که در واقع یک میله اندازه‌گیری است، از آلیاژ مس ساخته شده و توسط آشورشناس آلمانی، اکهارد اونگر، هنگام حفاری در شهر نیپور (عراق کنونی) پیدا شده است.
قدمت این میله اندازه‌گیری به 2650 سال قبل از میلاد می‌رسد. علاوه بر آن در دوره تمدن دره سند، خط‌کش‌های ساخته شده از عاج فیل پیش از 1500 سال قبل از میلاد مورد استفاده قرار می‌گرفتند.
انواع خط‌کش از نظر واحد اندازه‌گیری
اگر اهل استفاده از خط کش باشید حتما معیارهای اندازه‌گیری میلی‌متر، سانتی‌متر و در خط‌کش‌های بلندتر، متر را روی لبه آن دیده‌اید. علاوه بر این سه، بعضی از انواع خط کش هستند که با آن‌ها می‌توانید فواصل را به اینچ هم اندازه‌گیری کنید.
درست مثل سانتی‌متر و میلی‌متر، اینچ واحد اندازه‌گیری فواصل و اجسام کوچک بوده و در واقع هراینچ برابر 2.54 سانتی‌متر می‌باشد. البته لازم به ذکر است که بعضی انواع خط‌کش‌های حرفه‌ای ممکن است تا 6 عدد مقیاس اندازه‌گیری را هم داشته باشند.
انواع خط‌کش از نظر جنس و شکل
چوبی
لمس خط‌کش‌های چوبی به شما احساسی کلاسیک را منتقل می‌کند. علاوه بر آن، خط کش چوبی به دلیل استحکام و زیبایی سنتی نیز مورداستفاده قرار می‌گیرد. این نوع خط‌کش در بین افراد حرفه‌ای که از لمس بافت طبیعی چوب در زمان کار لذت می‌برند، محبوب است.
- طراحی و اندازه‌گیری: خط‌کش‌های چوبی معمولاً دارای واحد اندازه‌گیری اینچ در یک لبه و سانتی‌متر در لبه دیگر هستند و برای انواع کارهای اندازه‌گیری مختلف مورداستفاده قرار می‌گیرند. خطوط اندازه‌گیری، معمولاً به وضوح روی سطح چوبی آن‌ها حک یا چاپ شده و خوانایی بالایی دارد.
- دوام: خط‌کش‌های چوبی استحکام بالایی دارند و برای استفاده طولانی‌مدت در ادارات، کلاس‌های درس یا دفاتر خانگی مناسب هستند.
- راحتی در استفاده: خط کش چوبی ضخامت کم و چسبندگی و استحکام بالایی دارد و برای اندازه‌گیری یا کشیدن خطوط مستقیم روی سطوح صاف بسیار مناسب است.
خط‌کش چوبی نه تنها به عنوان یک ابزار اندازه‌گیری انتخاب خوبی است، بلکه عنصری طبیعی را به فضای کاری شما می‌افزاید.
خط‌کش نازک
خط‌کش نازک که اغلب از فولاد ضدزنگ ساخته می شوند، ترکیبی از استحکام با طراحی ساده و زیبا هستند. هر چند ظاهر ساده و مینیمالیستی این خط کش ممکن است آن طور که باید دقت و کاربردی بودن این ابزار را نشان ندهد.
- کارایی طراحی: ویژگی برجسته خط‌کش‌های نازک بدنه باریکشان است که کار با آن‌ها را آسان‌تر می‌کند. این خط‌کش برای کارهایی که نیاز به فاصله نزدیک‌تر با سطح اندازه‌گیری‌شده دارند، انتخابی ایده‌آل است.
- تطبیق‌پذیری در اندازه‌گیری‌ها: با داشتن دو لبه برای اندازه‌گیری به سانتی‌متر و اینچ، این خط کش راحتی و انعطاف‌پذیری بالایی را برای نیازهای مختلف اندازه‌گیری ارائه می‌دهد.
- ایده‌آل برای علامت‌گذاری و برش: به دلیل تخت و مسطح بودن بدنه، خط‌کش‌های نازک برای کارهای علامت‌گذاری و برش، عالی هستند. لبه اندازه‌گیری خط کش نزدیک به سطح قرار می‌گیرد؛ در نتیجه خطاها را کاهش داده و رسم خطوط مستقیم را تضمین می‌کند.
خط‌کش‌های نازک یک انتخاب عالی برای کسانی هستند که به داشتن خط‌کشی با دقت بالا و کم‌حجم اهمیت می‌دهند. این خط کش هم عملکرد دقیقی دارد و هم به راحتی قابل حمل است.
خط کش فلزی
خط‌کش فلزی به نمادی از دقت و دوام در دنیای نوشت‌افزار تبدیل شده است. این مدل برای کارهایی که نیاز به دقت و استحکام دارند، مناسب است و در استودیوهای طراحی و محیط‌های حرفه‌ای مورداستفاده قرار می‌گیرد.
- جنس: خط‌کش‌های فلزی در برابر خم‌شدن یا تاب‌خوردگی مقاوم هستند؛ چون از موادی مانند فولاد ضدزنگ یا آلومینیوم ساخته شده‌اند. این موضوع دوام آن‌ها را برای استفاده‌های سنگین بالاتر می‌برد.
- دقت: لبه‌های سفت و سخت آن‌ها باعث دقتی بی‌نظیر در زمان اندازه‌گیری شده که برای نقشه‌های فنی یا هنگام استفاده از ابزارهای برش بسیار مهم است.
- اندازه‌گیری‌های دوطرفه: خط‌کش‌های فلزی هم مثل خط‌کش‌های چوبی و پلاستیکی اغلب دارای واحد اندازه‌گیری اینچ در یک طرف و سانتی‌متر در سمت دیگر هستند که طیف وسیعی از نیازهای اندازه‌گیری را برآورده می‌کند.
خط کش فلزی چه برای طراحی نقشه‌های معماری باشد و چه برای ساخت پروژه‌های خانگی دقیق، یک ابزار ضروری برای افراد حرفه‌ای است که به دنبال دقت و ماندگاری اند.
پلاستیکی
خط‌کش پلاستیکی از محبوب‌ترین انواع خط کش است که به وزن کم و طراحی کارآمد شناخته می‌شود. این خط‌کش‌ها معمولا برای کلاس‌های درس و استفاده روزانه بهترین انتخاب هستند.
- دوام: خط‌کش‌های پلاستیکی با وجود وزن سبک و جنسشان، دوام بالایی دارند. این نوع خط کش در برابر خم‌شدن و ضربه، مقاوم است و به همین دلیل برای استفاده روزمره کاربردهای زیادی دارد.
- دید: خط کش پلاستیکی معمولا جنس ماتی دارد. به همین دلیل برخلاف خط‌کش‌های شفاف، علاوه بر ایجاد دید واضح در اندازه‌گیری‌ها، روی سطوح طرح‌دار نیز به راحتی مورداستفاده قرار می‌گیرد.
- سهولت در نگهداری: بدنه باریک آن‌ها باعث می‌شود حمل و نگهداری‌شان در جامدادی، کشوهای میز یا حتی جیب‌های باریک کوله‌پشتی آسان‌تر باشد.
چه دانش‌آموزی باشید که برای کلاس هندسه به یک ابزار قابل اعتماد نیاز دارید و چه از علاقه‌مندان انجام پروژه‌های دست‌ساز خانگی، خط کش پلاستیکی یک انتخاب عالی و مقرون‌به‌صرفه است.
خط کش تاشونده
خط‌کش‌های تاشو طراحی منحصربه‌فرد و کاربردی دارند. این مدل خط کش برای افرادی که خواهان یک خط‌کش کم‌جا و قابل‌حمل هستند، مناسب است.
- ساختار و جنس: این مدل خط‌کش از قطعات متصل بهم تشکیل شده که به راحتی تا و جمع می‌شوند. خط کش تاشونده معمولا از جنس چوب بادوام و فولاد ضدزنگ ساخته می‌شود و طول عمر و ماندگاری بالایی دارد.
- تطبیق‌پذیری در طول: خط‌کش‌های تاشو می‌توانند باز شده و طولشان به طرز قابل‌توجهی افزایش یابد. این ویژگی باعث شده این مدل خط کش برای اندازه‌گیری مناطق بزرگ‌تر کاملا مناسب باشد. پس از استفاده، می‌توانید به راحتی این خط‌کش را تا کنید تا جای کمتری بگیرد و قابل حمل باشد.
- انتخابی ایده‌آل برای افراد حرفه‌ای: این خط‌کش بین نجاران، معماران و طراحان داخلی محبوبیت زیادی دارد. این افراد معمولا به ابزار اندازه‌گیری، احتیاج دارند که بتواند فضاهای بزرگ را اندازه بگیرد و در عین حال کوچک و قابل‌حمل باشد.
خط‌کش‌های تاشو ترکیبی از تکنیک‌های اندازه‌گیری سنتی و نیازهای مدرن در پاسخ به نیاز به ابزاری کم‌جا و انعطاف‌پذیر هستند.
پلاستیکی انعطاف‌پذیر (متر خیاطی)
خط کش انعطاف‌پذیر ابزاری همه‌کاره و تطبیق‌پذیر است که برای اندازه‌گیری سطوح نامسطح یا منحنی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- جنس و طراحی: این خط کش معمولاً از مواد انعطاف‌پذیر مانند لاستیک یا پلاستیک ساخته می‌شود؛ بنابراین می‌توان آن‌ها را خم کرد یا حتی دور اشیاء پیچید و با شکلی که قصد اندازه‌گیری‌اش را دارید، تطبیق داد.
- مزایای انعطاف پذیری: ویژگی انعطاف‌پذیری این خط کش در انطباق با اشکال مختلف باعث شده تا در استفاده در حرفه‌هایی که شامل اندازه‌گیری‌های غیرخطی هستند؛ مانند خیاطی یا طراحی گرافیک، بسیار ارزشمند باشد.
- کاربردها: خط‌کش‌های منعطف به ویژه برای طراحان، هنرمندان و دوست‌داران پژوه‌های دست‌ساز مفید هستند، برای طراحی الگوها، اندازه‌گیری پارچه‌ها یا هر کاری که در آن خط‌کش‌های سفت و سخت استاندارد قابل استفاده نیستند، ضروری است.
خط‌کش‌های انعطاف‌پذیر در مواردی که استفاده از خط‌کش‌های صاف کفایت نمی‌کند، انتخابی مناسبند. این مدل خط کش، دقت و تطبیق‌پذیری را در اندازه‌گیری‌های پیچیده‌تر ارائه می‌دهد.
خمیده
خط کشهای منحنی ابزارهای تخصصی‌ای هستند که برای دقت در اندازه‌گیری و ایجاد خطوط منحنی طراحی شده و در رشته‌های مختلف طراحی و کاردستی ضروری هستند.
- تنوع طراحی: این خط کش‌ها در طیف وسیعی از اشکال و اندازه‌ها ساخته می‌شوند و هر کدام برای شعاع منحنی خاصی طراحی شده‌اند. طراحی خاص هر یک، نیازهای پیچیده اندازه‌گیری‌های یک منحنی یا خمیدگی را برآورده می‌کند.
- انعطاف‌پذیری مواد: خط‌کش‌های منحنی که اغلب از موادی مانند پلاستیک یا فلز انعطاف‌پذیر ساخته می‌شوند، هم دقت و استحکام بالایی دارند و هم برای اندازه‌گیری اشکال مختلف منعطف هستند.
- ابزاری ضروری برای طراحی و ساخت: این نوع خط کش در زمینه‌هایی مانند طراحی مد، نجاری و نقشه‌کشی معماری که دقت در خطوط منحنی بسیار مهم است، ارزشمند هستند.
خط‌کش‌های منحنی در پاسخ به چالش‌های اندازه‌گیری‌های غیرخطی طراحی و تولید شده‌اند و دقت و خلاقیت را در طراحی و صنایع دستی تضمین می کنند.
خط کشهای حرفه‌ای
علاوه بر خط کش معمولی که به صورت روزانه و مورد استفاده افراد زیادی قرار می‌گیرد، گروهی از خط کشهای حرفه‌ای مثل خط‌کش‌های اشل و T، تنها برای افرادی که در مشاغلی مثل معماری، مهندسی و ساخت‌و‌ساز مشغول به کار هستند، کاربرد دارند. این نوع خط‌کش‌ها جزئی جدانشدنی از ابزار کار این افراد به حساب می‌آیند.
- کاربردها: خط کشهای مخصوص مانند خط‌کش‌های مثلثی (اشل) و خط کش T معمولا توسط معماران، مهندسان و ساختمان‌سازان حرفه‌ای مورداستفاده قرار می‌گیرند. این خط‌کش‌ها برای کارهای تخصصی مانند مقیاس‌بندی و اندازه‌گیری نقشه‌ها یا کشیدن نمودارهای فنی طراحی شده‌اند. طراحی مخصوص و شماره‌گذاری‌های آن‌ها دقت و مقیاس موردنیاز در این زمینه‌ها را برآورده می‌کند.
- جنس: مدل‌های قبلی اشل‌های مهندسی و معماری از چوب ساخته می‌شدند. اما از آنجایی که این ابزار باید بادوام و دقیق باشد، مدل‌های امروزی معمولاً از پلاستیک یا آلومینیوم ساخته می‌شوند. خط‌کش‌های T هم معمولا یا از چوب یا از جنس پلاستیک آکریلیک هستند.
- میزان تطبیق‌پذیری: داشتن مقیاس‌های اندازه‌گیری گوناگون در هر لبه، از ویژگی‌هایی است که هر دوی این خط کش‌ها را به ابزاری حرفه‌ای تبدیل می‌کند.
خط کشهای حرفه‌ای از مواد اولیه مقاوم ساخته می‌شوند و با کاربردهای گوناگون از اساسی‌ترین لوازم کار برای فعالیت تخصصی در رشته‌های معماری، مهندسی و ساختمان‌سازی و … به شمار می‌روند.
کلام آخر
البته لیست انواع خط‌کش تنها به موارد بالا محدود نمی‌شود و علاوه بر خط‌کش‌های معرفی‌شده، ابزارهای دیگری مثل متر جمع‌شونده فلزی و خط‌کش منعطف حرفه‌ای (برای اندازه‌گیری دقیق خمیدگی‌ها با قابلیت حفظ حالت) هستند که برای اندازه‌گیری فواصل کاربردهای زیادی دارند. امیدواریم این مقاله در شناخت انواع خط کش مفید واقع شده باشد. اگر در این مورد سوالی دارید، لطفا در قسمت نظرات آن را با در میان بگذارید.