آشنایی کامل با رشته مهندسی برق
معرفی رشته مهندسی برق
در اطراف ما بسیاری از وسایل برقی وجود دارند که زندگی بدون آنها غیر ممکن است. ما برای استفاده بهینه از آنها نیازمند متخصصانی هستیم که بتوانند با استفاده از تکنولوژی های جدید به تولید و تعمیر این وسایل بپردازند. از گذشته تا کنون مهندسی عموماً به طراحی و ساخت وسایل مکانیکی گفته می شده است، اما با بکارگیری الکتریسیته در صنایع از حجم ابزارها و دستگاه ها کاسته شد و صنایع پیچیده تر گردیدند. در رابطه با رشته برق باید گفت که در ابتدا همراه با رشته مکانیک بود و در واقع الکترومکانیک نام داشت اما پس از رشد و پیشرفت این رشته به صورت مستقل تحت عنوان رشته مهندسی برق مطرح گردید و پس از آن نیز با توجه به وسعت این صنعت و پیشرفت زیاد آن به چندین گرایش تقسیم گردید و هم اکنون در کشور عزیزمان ایران دانشکده های مهندسی برق به لحاظ کادر علمی و امکانات در حد قابل مقایسه با دانشگاه های معتبر دنیا هستند.
کامپیوتر به عنوان یک وسیله الکتریکی از مهمترین مصنوعات و تولیدات رشته برق می باشد که در گذشته مسائل مربوط به کامپیوتر در رشته برق مطرح می گردید اما امروزه با توجه به گسترش روزافزون آن به عنوان رشته ای مستقل مطرح می گردد. علیرغم مستقل گشتن رشته کامپیوتر باید گفت که بخش سخت افزار بیشترین شباهت را با رشته برق دارد و دانشجویان رشته برق از تبحر خاصی در مسائل مربوط به آن بهره مند هستند، بنابراین رشته مهندسی برق برای کسانی که به جنبه سخت افزار کامپیوتر علاقه مند هستند می تواند رشته مناسبی باشد. در حال حاضر رشته برق در مقطع کارشناسی در کشور ما در چهار گرایش مخابرات، کنترل، قدرت و الکترونیک وجود دارد. دانشجویان در ابتدا بدون تعیین گرایش و همگی تحت عنوان رشته برق به تحصیل می پردازند و پس از گذراندن دروس پایه و اصلی، با توجه به معدل و ظرفیت و توان علمی دانشکده به انتخاب گرایش خود می پردازند.
دروس مهندسی برق
ترم اول
- ریاضی ۱
- زبان برنامه نویسی
ترم دوم
- فیزیک ۲
- معادلات دیفرانسیل
- ریاضی ۲
- آمار و احتمالات
ترم سوم
- مدار 1
- ریاضیات مهندسی
ترم چهارم
- الکترونیک 1
- ماشین های الکتریکی 1
- تجزیه و تحلیل سیگنال ها و سیستم ها
ترم پنجم
- الکترونیک 2
- ماشین های الکتریکی 2
- مخابرات 1
- سیستم های کنترل خطی
ترم ششم به بعد (گرایش الکترونیک)
- الکترونیک 3
- تکنیک پالس
- معماری کامپیوتر
- مدارهای مخابراتی
- تکنیک پالس
- اصول میکروپروسسورها
ترم ششم به بعد ( گرایش مخابرات):
- میدان و امواج
- آنتن
- فیلترها و سنتزها
- مخابرات 2 (مخابرات دیجیتال)
- ماکروویو
- مدارهای مخابراتی
ترم ششم به بعد (گرایش قدرت):
- ماشین های الکتریکی 3
- بررسی سیستم های قدرت 2
- عایق ها و فشار قوی
- الکترونیک صنعتی
- اصول میکروکنترلرها
- رله و حفاظت
ترم ششم به بعد (گرایش کنترل):
- تحقیق در عملیات
- جبر خطی
- الکترونیک صنعتی
- سیستمهای کنترل دیجیتال و غیر خطی
- ابزار دقیق
- اتوماسیون صنعتی
- سیستم های کنترل پیشرفته
وضعیت بازار کار و میانگین در آمد مهندسی برق
در رابطه با اشتغال فارغ التحصیلان رشته مهندسی برق باید گفت که با توجه به گرایشی که در آن تحصیل کرده اند می توانند در قسمت های مختلفی مشغول به کار شوند و با توجه به همین گرایش ها میزان درآمد آنها متفاوت است. به طور مثال فارغ التحصیلان گرایش مخابرات می توانند در شرکت هایی که دارای قسمت های مخابراتی است همانند سازمان صدا و سیما استخدام شوند. دانش آموختگان گرایش قدرت نیز می توانند در جاهایی همانند نیروگاه های برق و وزارت نیرو و سازمان هایی از این قبیل استخدام شوند. دانش آموختگان گرایش الکترونیک با توجه به تخصص شان در شرکت هایی که روی طراحی برد های الکترونیکی و یا برنامه نویسی مشغول به کار هستند جذب می شوند. و دانش آموختگان گرایش کنترل نیز با توجه به اینکه اکثر شرکت ها نیاز به مهندسین کنترل برای نظارت و کنترل سیستم ها و طراحی آنها دارند در چنین شرکت هایی استخدام می شوند.
علی رغم وجود شرکت ها و فرصت های زیاد برای استخدام دانش آموختگان رشته مهندسی برق به دلیل اشباع شدن کشورمان از مهندسین برق در طی سال های اخیر عمدتاً فرصت های شغلی پر شده است و در حال حاضر امکان زیادی برای اشتغال این عزیزان وجود ندارد. نکته حائز اهمیت این است که در سال های اخیر به دلیل سختی این رشته و گرایش اکثر دانش آموزان برای حضور در رشته های دیگر مانند رشته تجربی احتمال می رود که در آینده ای نه چندان دور بازار کار رشته مهندسی برق بهبود یابد.
برای ورود به بازار کار در حیطه مهندسی برق علاوه بر آشنایی با مهارت های تخصصی باید مهارت های فردی هم وجود داشته باشند و در واقع این مهارت های فردی است که شخص را از میان دیگر مهندسان متمایز می کند و موجب موفقیت او در موقعیت شغلی اش میشود. یافتن شغل در رشته مهندسی برق نیازمند این است که دانشجویان تنها در دروس تئوری بلکه در زمینه های عملی مهارت های کافی را برای ورود به بازار کار داشته و دارای ذهن خلاق و ایده های ناب باشند که در این صورت حتی می توانند در زمینه های کارآفرینی نیز در این حوزه کار کنند و موقعیت شغلی خوبی داشته باشند.
در رابطه با درآمد و حقوق مهندسان برق در ایران باید گفت که مطابق تمام رشته ها فارغ التحصیلان این رشته هم اگر در محیط های دولتی مشغول شوند حقوقی مطابق قانون مدیریت خدمات کشور دریافت می کنند و اگر در بخش های خصوصی مشغول به کار شوند عوامل متفاوتی همچون سطح تحصیلات، میزان آشنایی با نرم افزارها، میزان مهارت و تجربه کاری و غیره در میزان حقوق آنها تأثیر دارد و با توجه به این عوامل آنها حقوق دریافت می کنند و حقوق آنها از حداقل ماهیانه ۸ میلیون تومان شروع شده و تا مبالغ بسیار بالاتر از این حد نیز وجود دارد.
توانایی های لازم برای تحصیل و فعالیت در مهندسی برق
رشته مهندسی برق در بسیاری از صنایع کاربرد دارد و بنابراین رشته ای کاملاً عملی به حساب می آید. با توجه به گستردگی های این رشته در صنایع مختلف در آن ابزارهای کاری مختلفی وجود دارد و دانشجوی مهندسی برق باید روحیه و توان کار کردن و یادگیری هر نوع تجهیزات برقی اعم از ولت متر تا تجهیزات بسیار پیشرفته تر را برای طراحی های پیشرفته و نرم افزاری داشته باشد و همچنین علاوه بر این مهارت ها دانشجویان مهندسی برق باید پایه ای قوی در مفاهیم ریاضیات و فیزیک داشته باشند تا بتوانند مسائل و مفاهیم را به خوبی درک کنند.
از طرفی یک مهندس برق باید دارای روحیه تحلیل گری و ذهنی خلاق باشد تا بتواند از مسئولیت های کاری این رشته موفق بیرون آید. نکته بسیار مهم در رابطه با کلیه رشته های مهندسی و مخصوصا رشته مهندسی برق این است که اگر دانشجویان صرفاً روی مباحث تئوری و ریاضیات و فیزیک اکتفا کنند بعد از فارغ التحصیلی به دلیل نداشتن مهارت های کافی در کار عملی جذب بازار کار نمی شوند و بنابراین این امر بسیار مهم است که دانشجویانی که قصد تحصیل در این رشته را دارند باید حتماً علاقه مند و توان مند در بحث مهارت های عملی باشند و در یادگیری آنها تلاش بسیار کنند.
امکان ادامه تحصیل مهندسی برق در داخل و خارج کشور
با توجه به اینکه رشته برق از رشته های بسیار قدیمی در کشور ما و آموزش عالی کشورمان است در اکثر دانشگاه های مادر و دولتی کشور و دانشگاه های آزاد و غیر دولتی امکان ادامه تحصیل این رشته در مقاطع ارشد و دکترا فراهم است.
اما در رابطه با ادامه تحصیل در رشته مهندسی برق در خارج از کشور باید گفت که در خارج از کشور برای ادامه تحصیل در این رشته، فضای بسیار وسیع و گسترده وجود دارد و امکاناتی که نسبت به ایران بسیار مناسب تر است. مهمترین چالش هایی که برای مهندسان برق برای تحصیل در خارج از کشور وجود دارد بحث تامین مالی و زبان انگلیسی آنهاست. برای مسئله زبان انگلیسی دانشجویان مهندسی برق نیازمند داشتن مدارک معتبری همچون آیلتس و تافل هستند و در رابطه با بحث مالی یکی از بهترین راه حل ها برای آن استفاده از بورسیه دانشگاه ها ی مختلف می باشد که باعث میشود شما مبلغی برای تحصیل نپردازید، زیرا میزان شهریه برای تحصیل در دانشگاه خارج از کشور بسیار بالاست.
گرایش های مهندسی برق در مقاطع تحصیلات تکمیلی
فارغ التحصیلان دوره کارشناسی مهندسی برق می توانند برای ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد با شرکت در آزمون کارشناسی ارشد در یکی از گرایش های مهندسی برق شامل مهندسی برق – الکترونیک، برق – قدرت، برق – مخابرات (شامل گرایش های: میدان، سیستم، موج، رمز، مایکرونوری)، برق – کنترل، مهندسی پزشکی (گرایش بیوالکتریک)، مهندسی هسته ای (دو گرایش مهندسی راکتور و مهندسی پرتو پزشکی)، مهندسی کامپیوتر (معماری کامپیوتر، هوش مصنوعی و رباتیک) ادامه تحصیل دهند.
همچنین برای تحصیل در مقطع دکترای تخصصی، می توان، در هر یک از زیرشاخه های تخصصی تر گرایشهای یاد شده میزان مورد نیاز واحدها را اخذ کرد و رساله دکتری را در همان موضوع خاص ارائه داد. مسلم است این زیر شاخه ها، گرایشهای تخصصی تر این چهار گرایش است.