آشنایی کامل با رشته مهندسی عمران
معرفی رشته مهندسی عمران
رشته مهندسی عمران یکی از رشته های پردرآمد و پر طرفدار گروه ریاضی است که در زیر گروه یک قرار دارد. برای قبولی در این رشته داوطلبان باید دروس تخصصی ریاضی، فیزیک و شیمی را به خوبی مطالعه کنند. همچنین باید گفت که درس ریاضی با ضریب ۴ در این زیر گروه نقش بسیار مهمی در قبولی داوطلبان دارد. لازم به ذکر است داشتن پایه قوی در دروس فیزیک و ریاضیات دوران دبیرستان به موفقیت داوطلبان در این رشته کمک زیادی خواهد کرد.
رشته مهندسی عمران یکی از رشته های شاخه مهندسی می باشد که وظیفه ساخت و ساز و طراحی سازه های طبیعی را بر عهده دارد، بنابراین این رشته مناسب کسانی میباشد که به طور کاربردی به علوم فیزیک و ریاضیات علاقه مند هسستند. همچنین این افراد باید علاقه مند به ساخت و ساز و طراحی سازه ها و ساختمان باشند. به عبارتی دیگر باید گفت این رشته کاربردی می باشد و علوم محض در آن به ندرت مطالعه می شوند.
از زیر مجموعه های ساختمان سازی و طراحی سازه ها در رشته مهندسی عمران می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- سازه های سبک مانند ساختمان های مسکونی
- سازه های سنگین همانند برج ها
- سازه های مرتبط با آب همانند سد، اسکله و غیره
- ساخت و ساز فرودگاه ها، جاده ها و راه ها
که همگی در حوزه مهندسی عمران می باشند و هر کدام زیر مجموعه های وسیعی را شامل می شوند. این رشته در مقطع کارشناسی دارای سه گرایش عمران، نقشه برداری و آب می باشد که هر کدام در رابطه با مسائل تخصصی اصطلاحی که به آن رشته اطلاق شده است مطالعه می کنند.
تفاوت رشته مهندسی عمران و معماری
یکی از نکات بسیار مهم در رابطه با رشته مهندسی عمران، تفاوت آن با رشته معماری می باشد، رشته معماری در واقع ترکیبی از هنر و مسائل فنی است که در آن دانشجویان نه تنها در بحث مسائل فنی بلکه در جنبه های هنری ساخت و ساز نیز وارد می شوند، اما مهندسی عمران صرفاً بر روی مسائل فنی ساخت و ساز تاکید دارد.
دروس رشته مهندسی عمران
از مهم ترین دروس اصلی و تخصصی رشته مهندسی عمران، می توان به مواردی که در ادامه آمده اند اشاره کرد:
- استاتیک
- مقاومت مصالح
- دینامیک
- تحلیل سازه ها
- مکانیک خاک
- مهندسی پی
- مکانیک سیالات
- هیدرولیک
- مهندسی زلزله
- نقشه برداری
- تکنولوژی بتن
- سازه های فولادی
- سازه های بتن آرمه
- راهسازی
- روسازی راه
- متره و برآورد پروژه
همچنین، واحدهای آزمایشگاهی، کارگاهی، پروژه و کارآموزی نیز در کنار سایر دروس اصلی از واحدهای مهم رشته مهندسی عمران هستند. در ادامه به برخی از این موارد نیز اشاره شده است:
- آزمایشگاه مقاومت مصالح
- آزمایشگاه تکنولوژی بتن
- آزمایشگاه هیدرولیک
- آزمایشگاه خاک
- پروژه متره و برآورد
- پروژه راهسازی
- پروژه سازه های فولادی و بتنی
وضعیت بازار کار و میانگین در آمد رشته مهندسی عمران
رشته مهندسی عمران طیف بسیار گسترده ای از شغل ها را در بر می گیرد. برای یک فارغ التحصیل رشته مهندسی عمران انتخاب های بسیاری به عنوان شغل وجود دارد، البته این شغل وابسته به میزان مهارت و تحصیلات و همچنین شاخه های تحصیلاتی فرد می باشد. بعضی از حوزه های شغلی مهندسی عمران عبارتند از:
- طراحی و ساخت ساختمان های شهری
- راهسازی
- ساخت انواع پل های بتنی و فلزی
- طراحی و ساخت خطوط انتقال آب و مهندسی ژئوتکنیک
- شهر سازی و مشخص کردن ساختار خیابان های شهر در جهت کم کردن ترافیک و آلودگی ها
رسیدن به این موقعیت های شغلی که بیان شد، نیازمند داشتن تحصیلات و مهارت های کافی در حیطه های بیان شده می باشد. پرواضح است که میزان تجربه و مهارت، بیشتر از مدرک تحصیلی در این زمینه اهمیت دارد و داشتن مهارت بالا در این رشته و همچنین تجربه کافی می تواند باعث یافتن یک شغل ایده آل شود.
نکته مهم دیگری که باید به آن اشاره کرد این است که بازار کار رشته مهندسی عمران در ایران نسبت به سالهای قبل کاهش داشته است، زیرا در سال های گذشته به دلایلی از جمله رو به رویی کشور عزیزمان ایران با جنگ و نیاز شدید به بازسازی بناها و غیره بازار کار این رشته بسیار پررنگ تر بوده است، اما امروزه با توجه به ایجاد ثبات نسبی در کشور، بازار کار این رشته اندکی محدودتر شده است و هم اکنون نیز به سمت گرایش هایی همچون مهندسی محیط زیست، مدیریت منابع آب و فاضلاب، مدیریت ساخت و مواردی همچون این ها رفته است، اما همچنان کشور نیاز به آبادانی و ساخت و ساز دارد که لازمه آن موارد بهره گیری از مهندسین عمران مجرب می باشد.
اما در رابطه با درآمد یک مهندس عمران در ایران باید گفت حقوق مهندسین عمران وابسته به میزان تحصیلات تجارب، مهارت ها، جنسیت و موقعیت مکانی شرکتی که در آن مشغول به کار هستند متفاوت میباشد و از کمترین حقوق های رسمی کشور تا مقادیر بسیار بالاتر را در بر می گیرد.
توانایی های لازم برای تحصیل و فعالیت در رشته مهندسی عمران
برای کسب موفقیت در رشته مهندسی عمران نیاز به داشتن مهارت های بسیاری است که بعضی از آنها عبارتند از:
- داشتن مهارت کافی در زمینه فناوری اطلاعات و کامپیوتر و تسلط به نرم افزارهای بسیار زیاد موجود در این رشته
- داشتن ذهنی خلاق و توانایی شرح درست و واضح ایده ها و موارد نو و خلاقانه در طرح های عمرانی
- تحلیل داده ها و ارزیابی راه حل ها و در نتیجه تصمیم گیری نهایی درست
- روحیه مسئولیت پذیری و توانایی انجام پروژه ها در چارچوب بودجه و زمانبندی تعیین شده
- توانایی انجام کار تیمی و همکاری با اشخاص متفاوت
امکان ادامه تحصیل رشته مهندسی عمران در داخل و خارج کشور
فارغ التحصیلان مقطع کارشناسی رشته مهندسی عمران می توانند در مقطع کارشناسی ارشد در گرایش های مختلفی که در ادامه به آنها اشاره می شود، به تحصیل ادامه دهند. در هر یک از گرایش های یاد شده زیر شاخه های تخصصی تری وجود دارد که در مقطع دکترای تخصصی به آنها پرداخته می شود. گفتنی است که امکان ادامه تحصیل در تمام گرایش های مورد اشاره درمقطع کارشناسی ارشد و دکتری در داخل کشور وجود دارد.
همچنین در رابطه با امکان ادامه تحصیل در خارج از کشور باید گفت که این کار به نوعی بستری برای کسب موقعیت های شغلی در کشورهای دیگر به حساب می آید. از کشورهایی که بورس تحصیلی مناسبی برای دانشجویان رشته مهندسی عمران در نظر می گیرند، می توان به ایتالیا و کانادا اشاره کرد. این کشورها بورسیه های تحصیلی زیادی را در این رشته با توجه به بررسی شرایط مالی و همچنین شرایط تحصیلی دانشجویان در اختیار آن ها قرار می دهند.
همچنین امروزه به خاطر معضلاتی که در رابطه با مسائل محیط زیستی در کره زمین وجود دارد، توجه به برخی گرایش های مهندسی عمران، مثل مهندسی محیط زیست و منابع آب رشد بسیار زیادی کرده است. به ویژه در کشورهای پیشرفته مانند آمریکا، کانادا، آلمان و انگلستان جذب دانشجویان در این گرایش ها در مقاطع بالا بسیار زیادتر از گذشته شده است و دانشگاه ها بورسیه های تحصیلی مناسبی برای تحقیق و پژوهش در این زمینه ها در اختیار دانشجویان علاقه مند قرار می دهند.
نکته بسیار مهم در این زمینه این است که در بیشتر موارد، برای ادامه تحصیل در خارج از کشور، باید با زبان خارجی کشور مورد نظر و همچنین زبان انگلیسی آشنایی خوبی داشته باشید. علاوه بر این، برای اثبات آشنایی با زبان انگلیسی نیز به شرکت در آزمون های بین المللی و معتبر زبان خارجی مانند تافل، آیلتس نیاز دارید.
گرایش های رشته مهندسی عمران در مقاطع تحصیلات تکمیلی
همانطور که گفته شد رشته مهندسی عمران در ایران تا مقطع دکترا تدریس می شود و فارغ التحصیلان مقطع کارشناسی می توانند در مقطع کارشناسی ارشد و سپس در مقطع دکترا در گرایش های مختلف زیر به تحصیل ادامه دهند:
- گرایش سازه
- گرایش ژئوتکنیک
- گرایش سازه های هیدرولیکی
- گرایش مهندسی زلزله
- گرایش راه و ترابری
- گرایش مهندسی و مدیریت منابع آب
- گرایش سازه های دریایی
- گرایش مهندسی مدیریت ساخت
- گرایش مهندسی برنامه ریزی حمل و نقل
- گرایش مهندسی محیط زیست