سخت خوان ترین و چالش برانگیزترین کتاب های جهان (قسمت دوم)

آماده ی ایجاد تنوع و به چالش کشیدن اساسیِ ذهن تان به عنوان یک کتاب خوان حرفه ای هستید؟ اگر جواب تان مثبت است پس این مقاله را از دست ندهید! در این مقاله به تعدادی از سخت خوان ترین و چالش برانگیزترین رمان های تاریخ ادبیات، که قطعا ارزش خواندن دارند، خواهیم پرداخت و دلایل سختی آن ها را بررسی خواهیم کرد. همچنین سعی شده است تا رمان هایی انتخاب شوند که ترجمه ی آن ها به فارسی موجود باشد.

به طور کلی، به کار بردن عبارت سخت خوان برای یک نوشته به دو دلیل صورت می پذیرد:

1. سختیِ نوشتاری و ساختاری اثر
2. سختیِ محتوایی اثر

در مورد دلیل اول باید گفت که مسائل بسیار گوناگونی بر سختیِ نوشتاری و ساختاری یک اثر ادبی تاثیرگذار است. از جملۀ این مسائل می توان به استفاده از سبک های خاص ادبی مانند جریان سیال ذهن و تک گویی های درونی و طولانی، عدم استفاده کافی یا درست از علائم نگارشی توسط نویسنده، حجم اثر ادبی، جدید یا قدیمی بودن زبان نوشتار نویسنده، عدم رعایت استانداردها و قواعد جمله بندی، چرخش های متعدد بین راوی ها و رفت وآمدهای دائم ما بین زمان های مختلف در رمان اشاره کرد.

سختیِ محتوایی نیز، همانطور که از نامش پیداست، به درون مایه ی اثر و موضوعاتی که نویسنده به آنها اهمیت می دهد، بستگی دارد. از جمله نمونه های این نوع سختی، وجود ارجاعات بسیار زیاد به مسائل و وقایع تاریخی، فرهنگی، جغرافیایی، سیاسی، اجتماعی، فلسفی و غیره در رمان است. به طور کلی رمان های معرفی شده در این مقاله، کم و بیش، هر دو نوع سختی را با خود دارند، پس آماده ی یک چالش اساسی باشید!

فاوست نوشتۀ ولفگانگ گوته

کتاب «فاوست» ماندگارترین اسطوره تکامل یافته ای است که جذابیت آن منبع الهام نویسنده های بسیاری شده است. فاوست قبل از اینکه به عنوان یک اسطوره شناخته شود، داستان عامیانه مردی به نام “فاوستوس” بود که در آلمان زندگی می کرد. اما با گذشت زمان تبدیل به داستانی افسانه ای از انسانی شد که برای کسب دانش اصیل و قدرت ماورایی، دست به انتخاب آزادانه ای زد و تاوان پرداخت. نمایشنامه فاوست اثر ولفگانگ گوته از سخت خوان ترین و چالش برانگیز ترین آثار ادبیات و ادبیات نمایشی جهان است. نمایشنامه فاوست مملو از ارجاعات به کتاب مقدس و افسانه های قرن شانزدهمی اروپا است و اگر شما از پیشینۀ مطالعاتی برخوردار نباشید و یا به پانوشت دسترسی نداشته باشید، فهم کتاب غیر ممکن شده و احتمالا آن را رها خواهید کرد.

آونگ فوکو نوشتۀ امبرتو اکو

امبرتو اکو جزو نویسندگانی است که علاوه بر نوشتن، به مطالعات گسترده و تحقیق نیز می پرداخت. تمرکز او مطالعات قرون وسطایی و نشانه شناسی بود و در دانشگاه فلسفه تدریس می کرد. رمان «آونگ فوکو» یکی از مشهورترین آثار اوست که در سال 1988 منتشر شد. آونگ فوکو داستان چند نفر ویراستار است که به طور اتفاقی و از سر کنجکاوی به راز کنترل قدرت زمین پی می برند. این کتاب به علت ارجاعات بسیار به تاریخ، علم و فلسفه و توضیحات طولانی، کتابی چالش برانگیز است و خواندن آن برای خوانندگان آماتور یا کم حوصله سخت خواهد بود.

اگر شبی از شب های زمستان مسافری نوشتۀ ایتالو کالوینو

رمان «اگر شبی از شب های زمستان مسافری» اثر ایتالو کالوینو سبک متفاوتی دارد که به آن رمان دایره المعارفی می گویند و شاید به جز رمان «اولیس» از جیمز جویس و «مزاح بی پایان» از دیوید فاستر والاس، نمونه دیگری نداشته باشد. خواندن آثار کلاسیک کالوینو معمولا کار ساده ای است و به راحتی می توان با آن ها ارتباط برقرار کرد. اما آثار پست مدرن این نویسنده، از جمله کتاب اگر شبی از شب های زمستان مسافری، به خاطر بهره گیری از فرم آوانگارد و پیچیدگی در شکل روایت، تجربه ای چالش برانگیز خواهد بود. این کتاب 10 روایت تو در تو حول محور یک روایت است؛ به شکلی که خواننده با داستانی گیج کننده و پایان ناپذیر مواجه می شود و در داخل داستان گیر می کند. نویسنده در این کتاب مفاهیم فلسفی، روان شناختی و زبان شناسی را وارد داستان کرده و از آن اثری ویژه ساخته است.

قلمرو رویایی سپید نوشتۀ یاسوناری کاواباتا

اگر از علاقمندان به فرهنگ اصیل سنتی و غنی کشور ژاپن هستید، قطعا خواندن کتاب های یاسوناری کاواباتا برای شما تجربه دلچسبی خواهد بود. این نویسنده برنده جایزه نوبل، در آثارش به مطالعه روانشناختی و فرهنگی مردم کشور ژاپن می پردازد. کتاب «قلمرو رویایی سپید» نیز از این قاعده مستثنی نیست. اما چیزی که این کتاب را به اثری چالش برانگیز تبدیل می کند، موضوع خاص و محتوای حساسیت برانگیز آن است. این کتاب عیان کنندۀ بخش غیر اخلاقی و مخرب فرهنگ سنتی ژاپن است. کاواباتا در کتاب قلمرو رویایی سپید، دست به ترسیم سرنوشت “گِیشا” ها در ژاپن مدرن می زند. افرادی که همچون برده جنسی تنها وظیفه تطمیع نیازهای فیزیولوژیکی مردان را بر عهده دارند و به عنوان ابزاری برای بهره کشی جنسی بدل گشته اند.

هزارتو های بورخس نوشتۀ خورخه لوئیس بورخس

از نظر بسیاری از دوست داران کتاب، سبک رئالیسم جادویی سخت خوان ترین ژانر روایی ادبیات است. حال تصور کنید که نویسنده پیچیده ای مثل خورخه لوئیس بورخس با آن حجم از اطلاعات در زمینه ادبیات کلاسیک لاتین، از شکسپیر و خیام تا داستان های هزار و یک شب، برای خلق داستان خود از این سبک بهره بگیرد. کتاب «هزارتو های بورخس» مجموعه ای از داستان های پیچیده است که ترکیب افسانه، اسطوره، تاریخ و زبان های عجیب و ابداعی نویسنده با بازی ها و جابجایی های زمانی و تصاویر سخت، آن را تبدیل به اثری بسیار سخت خوان و چالش برانگیز کرده است؛ به طوری که اغلب، فهم آن احتیاج به خواندن چند باره دارد .

متن هایی برای هیچ نوشتۀ ساموئل بکت

عمده شهرت ساموئل بکت بعلت سبک خاص و منحصر به فرد او در خلق تئاتر ابزودیسم و نوآوری هایش در انواع نمایشنامه های جدید است. «متن هایی برای هیچ» کتابی سخت خوان و نمونه ای از جریان سیال ذهن است. پرش های زمانی، بی مکانی، انعکاس آشوب ذهنی، پراکندگی متن و بیهودگی از مهم ترین عناصر داستان کتاب هستند. از طرف دیگر مفاهیم دشوار فلسفیِ محتوای کتاب که ارجاعی به فلسفۀ پوچی است، خواندن و فهم داستان را برای مخاطبانی که چیزی از فلسفه نخوانده اند دشوار می کند.

پرتقال کوکی نوشتۀ آنتونی برجس

کتاب «پرتقال کوکی» اثری در ژانر پادآرمانشهری  در نقد ایدئولوژی معیوبی است که بر اساس آن دولت ها حق انتخاب و آزادی افراد را می گیرند. این کتاب با وجود هدف اخلاقی که دارد، پُر است از روایت صحنه های خشونت باری از کتک کاری، قتل و تجاوز و الفاظ رکیک. همچنین نویسنده کتاب از زبانی نامانوس و ناآشنا برای شخصیت های داستانش استفاده کرده است. از آنجایی که آنتونی برجس، یک زبان شناس بوده و با زبان های گوناگونی آشنایی داشته، این زبان اختراع خود اوست و ترکیبی از زبان های انگلیسی و روسی می باشد؛ که خواندن کتاب را دشوار کرده است. کتاب پرتقال کوکی به علت محتوای چالش برانگیز اخلاقی و تصاویر خشونت آمیز، بارها ممنوع شده است.

جنگ و صلح نوشتۀ لئون تالستوی (تولستوی)

معمولا در میان آثار ادبیات جهان، خواندن آثار روسی با آن سبک رئالیسم خشک و اسامی طولانی، کار سختی است؛ و در میان آثار روسی، بدون شک کتاب «جنگ و صلح» اثر لئون تالستوی از بقیه طولانی تر و چالش برانگیز تر است. کمتر کسی موفق می شود از پس به خاطر سپردن اسامی عجیب، طولانی و فراوان این رمان برآمده و آن را به پایان برساند. این کتاب پر از شخصیت و خرده روایت است و اگر چنانچه موفق شوید ۱۰۰ صفحه ابتدایی کتاب را پشت سر بگذارید و خسته نشوید، احتمالا موفق به پایان رساندن آن نیز خواهید شد. زبان خشک و گزارش گونۀ تالستوی در روایت وقایع جنگی و توصیفات واقع گرایانه طولانی و تکراری، این رمان با ارزش را تبدیل به یکی از چالش برانگیز ترین آثار ادبی جهان کرده است.

سخت خوان ترین و چالش برانگیزترین کتاب های جهان (قسمت اول)