نمایشنامه خوانی را از کجا شروع کنیم؟ یکی از بزرگترین عواملی که افراد را از برداشتن و خواندن کتاب باز می‌دارد، ترس از تمام نشدن آن است!
مدت زمان لازم برای به پایان رساندن یک کتاب، بسته به این است که هر روز چقدر زمان برای مطالعه داشته باشید. بنابراین اصلا عجیب نیست که گاهی اوقات کتاب‌ها برای ماه‌ها روی میز کار یا کنار تخت شما ناتمام باقی بمانند. در این میان «نمایشنامه ها» به خاطر حجم کم، اغلب انتخاب مناسب‌تری برای مطالعه هستند.
بر خلاف تصور عمومی، برای نمایشنامه خوانی و بحث در مورد آن نیازی به دانش چندانی در مورد اجرا یا بازیگری نیست و برای درک ظرایف و جزییات آن دیدن اجرای روی صحنه نمایشنامه لزومی ندارد؛ زیرا یک خواننده می‌تواند به راحتی نمایشنامه را در ذهنش اجرا کند.
نمایشنامه‌ها از این جهت منحصربه‌فرد هستند که عمدتاً از دیالوگ تشکیل شده‌اند، بنابراین شما می‌توانید از خواندن آن‌ها، به خصوص با صدای بلند، لذت ببرید و صدای کاراکترها را در هنگام خواندن بشنوید.
این موضوع که همچنان در خواندن نمایشنامه، دچار تردید باشید، قابل درک است. احتمالا شما زمانی که به یک نمایشنامه فکر می‌کنید، ذهنتان بلافاصله به سمت نمایشنامه سنگین و سختی مانند «هملت» می‌رود. در این صورت با درام‌های مدرن‌تر و کتاب‌های نمایشی ساده‌تر آشنا نیستید.
نمایشنامه خوانی های جدیدتر، بسیار سرگرم‌کننده‌تر و قابل‌دسترس‌تر از نمایشنامه‌های شکسپیر یا سایر آثار سنگین کلاسیک و فلسفی است. این مقاله فهرستی از نمایشنامه‌های آسان و خواندنی سریع را گردآوری کرده و در اختیار کسانی قرار داده است که در مسیر شروع نمایشنامه خوانی هستند و احساس می‌کنند به راهنمایی نیاز دارند. بنابراین آن را بخوانید و لیست مطالعه بعدی خود را تنظیم کنید.
۱- «اهمیت ارنست بودن» (۱۸۹۵) نویسنده: «اسکار وایلد»
«اهمیت جدی بودن» یا «اهمیت ارنست بودن»، شاهکار «اسکار وایلد» و محبوب‌ترین کتاب این نویسنده ایرلندی، درباره مردی به نام «الجرنون» است که دو هویت مجزا را ابداع می‌کند تا به خود اجازه دهد همانطور که خودش می‌خواهد و هم به روشی که جامعه انگلیسی ویکتوریایی به او دیکته کرده است، زندگی کند.
اسکار وایلد در این نمایشنامه که با هدف انتقاد از اشرافیت انگلیسی نوشته شده است، با استفاده از طرح‌هایی چون مهمانی‌های شلوغ، کودکان ربوده شده، کیف‌های دستی گم شده، و نامزدی‌های ناخواسته، نشان می‌دهد که چطور انسان‌ها برای تطابق خود با جامعه، ماسک‌های مختلف دروغین به چهره می‌زنند.
۲- «مهمانسرای دو دنیا» (۱۹۹۹)، نویسنده: «اریک امانوئل اشمیت»
آیا به خواندن نمایشنامه‌ای که با «مرگ و زندگی» شوخی کرده باشد علاقه دارید؟ در این صورت این کتاب برای شماست! «مهمانسرای دو دنیا»، پرفروش‌ترین و موفق‌ترین نمایشنامه «اریک امانوئل اشمیت»، نمایشنامه‌نویس، رمان‌نویس و نویسنده داستان‌های کوتاه و از محبوب‌ترین نویسندگان اروپایی بوده که جایزه بزرگ تئاتر آکادمی فرانسه را در سال ۲۰۰۱ دریافت کرده است.
اشمیت که خود دکترای فلسفه دارد، این نمایشنامه را براساس دیدگاه فلسفی خود و با رویکرد اگزیستانسیالیست (وجودگرایی) نوشته است. او در این اثر با تشبیه کردن عالم برزخ به یک مهمانسرا، به مسئله دنیای پس از مرگ پرداخته است.
شخصیت‌های اصلی این نمایشنامه ژولین، غیبگو، رئیس، ماری، دکتر و لورا نام دارند که همگی در شرایط یکسانی قرار دارند که شبیه گیر کردن در یک هتل بین راهی است. این افراد که همگی در اثر حادثه‌ای به کما رفته‌اند، در حال حاضر نه زنده محسوب می‌شوند و نه مرده. آن‌ها در این مهمانسرا که مرز بین عالم مرگ و زندگی به شمار می‌آید، منتظر سرنوشت خود هستند.
۳- «مرد بالشی» (۲۰۰۳) نویسنده: «مارتین مک دونا»
«مارتین مک دونا» نمایشنامه‌نویس و فیلمنامه‌نویس اروپایی است که یکی از مهم‌ترین صداهای معاصر ادبیات نمایشی به شمار می‌رود. مک دونا عمدتا به خاطر ترکیب بی‌نظیر کمدی سیاه و خشونت وحشتناکش شهرت دارد و سبک داستان‌سرایی منحصر به فردش او را در زمره برترین نویسندگان جهان قرار داده است.
داستان نمایشنامه «مرد بالشی» در یک اتاق بازجویی در یک دیکتاتوری ناشناس رخ می‌دهد؛ زمانی که «کاتوریان» نویسنده، توسط دو کارآگاه بازجویی می‌شود. این در حالی است که برادر ناتوان ذهنی کاتوریان، «میکال» در اتاق کناری منتظر او است. کارآگاهان می‌خواهند بدانند چرا داستان‌های کاتوریان در مورد قتل و شکنجه کودکان نوشته شده‌اند و به ویژه، چرا به نظر می‌رسد این داستان‌ها بازتاب مجموعه‌ای از قتل‌های اخیر در آن منطقه هستند.
مک دونا در این کمدی تاریک این پرسش‌های بی‌پاسخ را مطرح می‌کند: آیا داستان‌ها می‌توانند قدرت ایجاد فجایع را داشته باشند؟ مرز حقیقت و افسانه کجاست؟ آیا اصلاً یک زندگی ترسناک ارزش زندگی کردن را دارد؟
۴- «بازرس» (۱۸۳۶) نویسنده: «نیکولای گوگول»
نام «گوگول» برای اطمینان از خواندنی بودن یک نمایشنامه کافی است؛ حتی اگر یک اثر کلاسیک باشد. «نیکولای گوگول» نویسنده سرشناس اوکراینی و نابغه نمایشنامه‌های کلاسیک و به‌یادماندنی در ادبیات نمایشی جهان است.
گوگول با نگارش نمایشنامه «بازرس»، که عنوان بزرگترین کمدی روسی را به خود اختصاص داده، تصور عموم مردم از تئاتر عصر خود را در هم شکست. او در این نمایشنامه تیغ تیز انتقادش را به سوی فساد اداری روسیه عصر خود در قرن نوزدهم گرفته و با استفاده از نوعی طنز با عنوان «کمدی موقعیت»، شاهکاری پرطرفدار خلق کرده است.
داستان این نمایشنامه در مورد یک منشی جوان است که به تازگی از سن پترزبورگ به یک شهرستان دور در روسیه آمده است، اما به اشتباه توسط شهردار و مقامات فاسد این شهر با یک بازرس مخفی همنامش اشتباه گرفته می‌شود. بازرس تقلبی هم مثل ساکنان آن شهر، آلوده فساد می‌شود و از این اشتباه فاحش اداری برای سوءاستفاده مالی از شهردار و اطرافیانش استفاده می‌کند.
۵- «مرگ فروشنده» (۱۹۴۹) نویسنده: «آرتور میلر»
«مرگ فروشنده» یا «نمایشنامه‌ای در دو پرده و یک مرثیه» توسط «آرتور میلر» در سال ۱۹۴۸ نوشته و در سال ۱۹۴۹ تولید شد. میلر برای این نمایشنامه که مهم‌ترین اثر او نیز به شمار می‌آید، برنده «جایزه پولیتزر» شد. او خودش این نمایشنامه را «تراژدی مردی که جان خود را فدا کرد، یا آن را در تعقیب رویای آمریکایی فروخت» توصیف کرده است.
این نمایشنامه که یک اثر ضد سرمایه‌داری تلقی می‌شود، داستان پیرمردی به نام «ویلی لومان» را روایت می‌کند که پس از سال‌ها کار به عنوان فروشنده دوره گرد، با حقوق ناچیزی بازنشسته شده است.
ویلی که با همسرش «لیندا» و پسرانش «بیف» و «هپی» زندگی می‌کند، با دیدن عدم موفقیت فرزندانش در زندگی خصوصی و کاری‌شان، بیش از پیش افسرده شده و دچار زوال عقل می‌شود به طوری که ارتباطش با زمان حال را از دست می‌دهد. او پس از اینکه می‌بیند تمام تلاش‌های خود و خانواده‌اش برای سروسامان دادن به وضعیت مالی‌شان بی‌نتیجه مانده است، تصمیم می‌گیرد خودکشی کند تا پول بیمه عمرش به خانواده‌اش برسد…
۶- «سهراب کشی» (۲۰۰۷) نویسنده: «بهرام بیضایی»
«سهراب‌کشی» عنوان یکی از بهترین نمایشنامه‌های نویسنده برجسته و مشهور ایرانی «بهرام بیضایی» و از شناخته‌شده‌ترین آثار اوست. بیضایی این نمایشنامه را با الهام از یکی از اساطیر آشنای ایرانی و براساس داستان «رستم و سهراب» نوشته که از معروف‌ترین داستان‌های «شاهنامه فردوسی» است.
حتما شما نیز با این داستان آشنایی دارید: حکایت پدر و پسری به نام «رستم» و «سهراب» که به جبر زمانه از یکدیگر جدا افتاده‌اند و هیچ کدام از وجود دیگری خبر ندارد. تا اینکه سال‌ها بعد، در روزی که دست زمانه آن دو را در نبردی خونین مقابل هم قرار داده، پی به هویت واقعی حریف خود می‌برند؛ اما افسوس که خیلی دیر شده و نوشدارو بعد از مرگ سهراب فایده‌ای ندارد.
اما بیضایی در کتاب «سهراب‌کشی» این داستان آشنا را طور دیگری تعریف می‌کند و به ماجرا از زاویه دید جدیدی نگاه می‌کند که کاملا با آنچه همه تاکنون تصور می‌کردند، فرق دارد. این سبک جذاب و منحصربه‌فرد بیضایی است که داستان‌های قدیمی و اسطوره‌ای را به شکل متفاوتی بازتولید می‌کند.
کلام آخر
نمایشنامه خوانی یک لذت بزرگ است که بسیار توصیه می‌شود. شما نیز هم‌اکنون با مطالعه این فهرست، آماده هستید تا این لذت را تجربه کرده و به جمع نمایشنامه‌خوان‌ها بپیوندید. اما اگر فکر می‌کنید به راهنمایی بیشتری برای انتخاب نمایشنامه بعدی احتیاج دارید و یا هنوز انگیزه کافی برای نمایشنامه خواندن ندارید، مقاله «ساعدی را با نمایشنامه هایش شروع کنیم یا داستان هایش؟» را نیز بخوانید.
نمایشنامه خوانی را از کجا شروع کنیم؟
هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.