logo
همه چیز درباره المپیاد زیست شناسی
3

همه چیز درباره المپیاد زیست شناسی

آزمون المپیاد زیست شناسی در واقع آزمونی برای سنجش مهارت دانش آموزان در حل مسائل زیستی و انجام آزمایش های زیست شناختی است. اولین دوره المپیاد جهانی زیست در کشور چک با حضور۶ کشور دیگر برگزار گردید. پس از آن در هر دوره تعداد کشورهای شرکت کننده افزایش یافت. در اولین حضور کشور عزیزمان ایران در المپیاد زیست شناسی  ۲ مدال نقره و ۱ مدال برنز کسب گردید و تا سال ۱۳۹۵ در مجموع  ۶  مدال طلا، ۳۹  مدال نقره و ۱۹ مدال برنز حاصل تلاش تیم های المپیاد زیست شناسی ایران در سال های مختلف بوده است. رقابت در المپیادهای زیست شناسی از سطح شهر و منطقه شروع می‌شود و تا مراحل کشوری و جهانی هم ادامه پیدا می‌کند. دانش آموزانی که برنامه ریزی مناسبی برای مطالعه مباحث و منابع المپیاد زیست شناسی داشته باشند، می‌توانند در این رقابت به رتبه‌های خوبی برسند و از مزایای متنوعش استفاده کنند.


بیشتر بخوانیم: استعداد تحلیلی چیست


مراحل المپیاد زیست شناسی در ایران

مرحله اول المپیاد زیست شناسی

این مرحله در اوایل بهمن ماه هر سال ازبین کل متقاضیان برگزار می‌شود. شرکت کنندگان باید به 40 سوال تستی و 5 سوال تشریحی کوتاه، پاسخ بدهند. حدودا هزار نفر در این مرحله پذیرفته می‌شوند و می‌توانند وارد مرحله بعدی شوند.

مرحله دوم المپیاد زیست شناسی

این مرحله حدودا اوایل اردیبهشت ماه برگزار می‌شود و از این آزمون 40 نفر سربلند بیرون می‌آیند. این 40 نفر در مرحله سوم برای دریافت مدال‌های مختلف با هم رقابت می کنند. در دو سال اخیر سبک مرحله دو بدین صورت است که ۳۰  سوال صحیح و غلط و حدود ۱۰ سوال محاسباتی پاسخ کوتاه برای حل کردن به شرکت کنندگان داده می شود.

مرحله سوم المپیاد زیست شناسی

مرحله سوم یا دوره‌ آموزش تابستانی تقریبا دهه‌ اول تیر هر سال برگزار می‌شود و بسیار حساس و سرنوشت ساز است. آزمون‌های این مرحله المپیاد زیست حدود یک هفته طول می کشد. مهارت‌های تئوری حدودا 60 درصد و مهارت‌های عملی و آزمایشگاه حدود 40 درصد در این آزمون تعیین کننده است. دانش‌آموزان هر روز 2 تا 3 درس را امتحان می دهند و 2 روز هم به آزمون آزمایشگاه اختصاص پیدا می‌کند. از این 40 نفر، 8 نفر اول مدال طلا می گیرند، 12 تا 15 نفر مدال نقره دریافت می کنند و بقیه هم صاحب مدال برنز می شوند.

مرحله چهارم المپیاد زیست شناسی

این مرحله مختص همان 8 نفری است که در مرحله قبل مدال طلا گرفته اند. این افراد از این به بعد بیشتر وقت شان را در باشگاه دانش پژوهان جوان می گذرانند و برای المپیاد جهانی آماده می شوند. برای آمادگی بیشتر باید در دوره‌های تئوری و آزمایشگاه شرکت کنند و نهایتا 4 نفر از بین آنها برای المپیاد جهانی انتخاب شوند.

المپیاد جهانی میزبان 4 نفر از نخبه‌های کشورمان است و بعد از رقابت ها، مدال طلا را به 10 درصد اول شرکت کننده ها تقدیم می کنند. دانش‌آموزان ایرانی تاکنون 10 مدال طلای المپیاد زیست را به‌دست آورده‌اند.

 

شرایط عمومی و اختصاصی ثبت نام در المپیاد زیست شناسی

  • دانش آموزان در سال تحصیلی مشغول به تحصیل در پایه های دهم یا یازدهم دوره دوم متوسطه باشند.
  • دانش آموزان واجد شرایط عمومی و اختصاصی می توانند در بیش از یک آزمون المپیاد شرکت نمایند.
  • تمامی دانش آموزان پایه دهم که در آزمون المپیاد سال گذشته شرکت کرده اند و دارای مدال برنز رشته کامپیوتر و یا نقره و برنز سایر رشته ها هستند، جهت شرکت در آزمون المپیادهای سال جاری می بایست مجددا نسبت به ثبت نام خود اقدام کنند. این دسته از داوطلبان صرفا در صورت با موفقیت گذراندن آزمون می توانند به مرحله بعدی صعود نمایند.
  • نفرات برتر آزمون المپیاد زیست شناسی می توانند بدون شرکت در آزمون سراسری تحصیلات دانشگاهی خود را در کد رشته محل مورد علاقه آغاز کنند.

 

مزایا و جوایز قبولی در مراحل دوم و سوم المپیاد کامپیوتر

  • کسب حداقل یک مدال برنز (همه کسانی که در مرحله دوم پذیرفته می شوند مدال خواهند گرفت.)
  • دعوت های متوالی از شما، برای حضور در اردوها، همایش ها و نشست های مختلف با حضور مسئولین کشوری و لشگری
  • امکان دریافت بورسیه های تحصیلی از دانشگاه های معتبر دنیا؛ دریافت مدال المپیاد کامپیوتر رزومه علمی شما را بسیار پربار می کند.
  • امکان تدریس در رشته المپیادی تان در موسسات، مدارس و کلاس های خصوصی؛ معمولا دانش آموزانی که مدال المپیاد کامپیوتر را دریافت می کنند در مدارس و آموزشگاه ها برای دانش آموزان کلاس های حل مسئله و … برگذار می کنند و می توانند درآمد مناسبی از این راه پیدا کنند.

مدال آوران المپیاد کامپیوتر بدون کنکور به دانشگاه می روند

  • برندگان مدال طلای المپیادهای کشوری بدون شرکت در کنکور سراسری می توانند در هر رشته مربوطه و دانشگاه دلخواه به تحصیل بپردازند. همچنین بنا بر تصمیم شورای عالی انقلاب فرهنگی در خرداد ۱۳۹۱، امکان ادامه تحصیل دارندگان مدال طلای المپیادهای ریاضی، فیزیک و کامپیوتر در رشته های گروه پزشکی و دارندگان مدال طلای المپیادهای ادبی در تمام رشته های علوم انسانی و هنر نیز فراهم شد.

مزایای مدال نقره و برنز المپیاد کامپیوتر در کنکور سراسری

  • به نمره تراز کنکور سراسری مدال آوران نقره و برنز پانزده درصد افزوده شده و سپس در رتبه بندی کنکور مورد مقایسه قرار می گیرند. این دانش پژوهان می توانند به صورت مجزا انتخاب رشته نمایند و اگر ۸۰ درصد نمره آخرین فرد پذیرفته شده در هر رشته دانشگاه را داشته باشند، امکان ادامه ی تحصیل در آن رشته دانشگاه را خواهند داشت.
  • تمامی مدال آوران به عضویت بنیاد ملی نخبگان در آمده و علاوه بر دریافت حقوق ماهیانه و تسهیلات ویژه مالی و اعتباری برای انجام پروژه ها و شرکت در کنفرانس ها و همایش های علمی داخلی و خارجی، می توانند از تسهیلات نظام وظیفه بنیاد نیز استفاده کنند.

معافیت دارندگان مدال المپیاد کامپیوتر از خدمت سربازی

  • مدال آوران طلا، نقره و برنز خدمت سربازی را به عنوان سرباز نخبه یک پروژه مرتبط با رشته دانشگاهی شان انجام می دهند و فقط در یک دوره بسیار کوتاه بخش آموزشی نظام وظیفه را می گذرانند و کارت پایان خدمت خود را دریافت می کنند. در این دوره سرباز نخبه ها حقوق خوبی نیز ستاد نیروهای مسلح دریافت می کنند.

همچنین در مورد مرحله چهارم یا مرحله جهانی باید گفت که تمام شرکت کنندگان بر اساس نمره فردی رتبه بندی شده و به بالاترین رتبه ها مدال تعلق خواهد گرفت. حداقل امتیاز برای دریافت مدال طلا، نقره یا برنز به نسبت 1 به 2 به 3 است و اگر شرکت کننده ای به حداقل 1 سؤال پاسخ دهد، لوح افتخار دریافت خواهد کرد. تا به حال 5 کشور چین، روسیه، آمریکا، کره جنوبی و بلغارستان موفق شده اند در دوره هایی با تیم هایی شرکت کنند که همگی اعضایشان طلا برده اند.

 

منابع و مباحث المپیاد زیست شناسی

دانش آموزان جهت شرکت در مرحله اول، تنها می بایست بر روی مباحث موجود در کتاب های زیست شناسی، فیزیک و شیمی دبیرستان، شناخت کافی داشته باشند اما برای سایر مراحل، می توانند از منابع موجود در جدول ذیل نیز کمک بگیرند.

منابع کمک آموزشی المپیاد زیست شناسی
مباحث نام کتاب
زیست شناسی عمومی زیست شناسی کمپبل
زیست شناسی سولومون
فیزیولوژی فیزیولوژی پزشکی گایتون
فیزیولوژی برن و لوی
مبانی فیزیولوژی جانوری، مویز (Christopher D. Moyes) و شولت (Patricia M. Schulte)
بیوشیمی اصول بیوشیمی لنینجر (ویرایش 6)
بیوشیمی استرایر (ویرایش 7)
آناتومی گیاهی زیست شناسی گیاهی، رست (Thomas L. Rost) و باربور (Michael G. Barbour)
زیست شناسی گیاهی، الهه علوی، انتشارات فاطمی
الفبای گیاه شناسی، محمدصادق پورجعفری، انتشارات دانش پژوهان جوان
زیست شناسی گیاهی، فیروزه چلبیان، انتشارات آبیژ
زیست شناسی گیاهی ریون، Ray F. Evert , Susan E. Eichhorn، انتشارات خانه زیست شناسی
فیزیولوژی گیاهی فیزیولوژی گیاهی، تایز (Lincoln Taiz) و زایگر (Eduardo Zeiger)
زیست شناسی گیاهی ریون، Ray F. Evert , Susan E. Eichhorn، انتشارات خانه زیست شناسی
سیستماتیک گیاهی سیستماتیک گیاهی، سیمپسون (Michael G. Simpson)، انتشارات خانه زیست شناسی
زیست شناسی سلولی مبانی زیست شناسی سلولی، بروس آلبرتس
زیست شناسی سلولی و مولکولی، محمدحسین امیری، انتشارات فاطمی
ژنتیک کلاسیک ژنتیک کلاسیک، رضا شاه نظر نژاد خالصی، انتشارات فاطمی
ژنتیک از دیدگاه حل مساله، ساسان امینی، انتشارات اندیشه سرا
مفاهیم و مسائل ژنتیک، ویلیام ر. ولنیتز، انتشارات فاطمی
ژنتیک مولکولی مقدمه ای بر آنالیز ژنتیک، گریفیتز (Anthony J.F. Griffiths)
ژنتیک مولکولی واتسون (James D. Watson)، انتشارات خانه زیست شناسی
اکولوژی الفبای اکولوژی جمعیت، کوشا پایداری، انتشارات دانش پژوهان جوان
بوم شناسی، محمد کرام الدینی، انتشارات فاطمی
رفتارشناسی مقدمه ای بر اکولوژی رفتار، کربز (John R. Krebs) و دیویس (Nicholas B. Davies)، ترجمه عبدالحسین وهاب زاده، انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد
رفتارشناسی، محمد کرام الدینی، انتشارات فاطمی
جانور شناسی جانور شناسی، هیکمن (Cleveland P. Hickman)
جشنواره شروع سال تحصیلی چی‌بخونم

 

هم چنین مطالعه سوالات المپیاد چند سال اخیر نیز بسیار مهم است و می تواند به آشنایی شما با نوع سوالات المپیاد کمک کند. بنابراین از حل سوالات المپیاد سال های اخیر نیز غافل نشوید.

4 دیدگاه
  • نیهان پاسخ دهيد 18 / 07 / 1402

    سلام این مباحث که نوشتید یعنی همش جزء منابع المپیاد زیست هستن یا یک زیرمجموعه از المپیاد زیستن که میتونیم توی اون شرکت کنیم؟

    • چی بخونم در پاسخ به نیهان پاسخ دهيد 26 / 07 / 1402

      همه مبحث‌ها مطرح می‌شن در المپیاد ولی توی انتخاب منبع مناسب قطعا سلیقه هم مطرح هست و اهمیت داره.

  • moon پاسخ دهيد 18 / 07 / 1401

    به چه زبانی المپیاد برگزار میشود؟

    • آلا در پاسخ به moon پاسخ دهيد 22 / 05 / 1402

      به همین زبان خودمون فارسی