چگونه در مقطع متوسطه اول (دبیرستان) انتخاب رشته کنیم؟
انتخاب رشته سال نهم به دهم تحصیلی یکی از مهم ترین تصمیمات در دوران تحصیل فرد محسوب می شود و نقش زیادی در موفقیت تحصیلی دارد. بسیاری از دانش آموزان در این دوره احساس سردرگمی می کنند و نمی دانند به چه رشته ای علاقه دارند یا در کدام یک موفق تر هستند.
عدم انتخاب رشته صحیح باعث افت تحصیلی می شود و اولین نتیجه این افت تحصیلی سرخوردگی دانش آموز است و طبیعتا فرد سرخورده قادر به شکوفایی استعداد خود نخواهد بود و حتی اگر وارد بازار کار شود از شغل خود رضایت کافی را نخواهد داشت.
مسائل مهمی در انتخاب رشته متوسطه اول (پایه نهم به دهم) دخیل هستند که می توان از آن ها به شناخت ویژگی های فردی، شناخت بازار کار، ظرفیت دانشگاه ها و مشاوره با افراد متخصص نام برد که آن ها را در این مقاله بررسی می کنیم.
رشته ریاضی-فیزیک، علوم تجربی یا انسانی؟
هر دانش آموز با بررسی مهارت خود در دروس مختلف و هم چنین بررسی مباحثی که برای او جذابیت بیشتری دارد نسبت به خود شناخت خوبی پیدا می کند که در انتخاب رشته متوسطه اول کمک شایانی به خود خواهد کرد. دانش آموزانی که در مباحث استدلالی و مفهومی توانایی بیشتری دارند، احتمال موفقیت آن ها در رشته ریاضی-فیزیک بیشتر خواهد شد.
دانش آموزانی که به دروسی مانند علوم، زیست و زمین شناسی علاقه و مهارت بیشتری نسبت به دیگران دارند، امکان موفقیت آن ها در رشته علوم تجربی بیشتر خواهد شد. دانش آموزانی که از نظر تئوری قوی تر هستند یا به زبان های دیگر مانند عربی یا مباحث علوم اجتماعی، ادبیات و زبان فارسی علاقه بیشتری دارند می توانند رشته علوم انسانی را برای ادامه تحصیل خود در اولویت قرار دهند.
حتمن بخونید: چرا رفتم رشته انسانی و چرا حقوق خوندم؟
حتمن بخونید: آشنایی با رشته داروسازی
حتمن بخونید: پزشکی یا دندان پزشکی
رشته های فنی و حرفه ای و کار و دانش برای کدام دانش آموزان مناسب است؟
همچنین بسیاری از دانش آموزان علاقه بسیاری به کارهای فنی دارند و بی صبرانه مشتاق ورود به بازار کار هستند، که رشته های فنی و حرفه ای و کار و دانش به این دانش آموزان توصیه می شود.
در برخی رشته ها مانند پزشکی با توجه به ظرفیت کم دانشگاه ها و استقبال زیاد داوطلبان، امکان قبولی سخت تر است. بررسی این ویژگی به بسیاری از دانش آموزانی که به دنبال قبولی بی دردسر در دانشگاه هستند کمک می کند تا به دنبال رشته هایی بروند که از لحاظ ظرفیت دانشگاه امکان پذیرش بالایی دارند.
در مبحث مشاوره با افراد متخصص، یکی از راه های دریافت مشاوره سایت همگام می باشد که در طول تحصیل در مقطع متوسطه اول، مخصوصا در پایه نهم به دانش آموزان “کد کاربری” و”رمز عبور” اختصاص می یابد و دانش آموزان می توانند با مراجعه به این سایت و تکمیل پرسش نامه های طراحی شده در آن به درک درستی از مهارت ها و اولویت انتخاب مقطع رشته متوسطه اول برسند.
معیارهای انتخاب رشته پایه نهم به دهم
برای انتخاب رشته معیار ها و ملاک هایی وجود دارد که این معیار ها عبارت اند از: علاقه مندی به رشته انتخابی (10 امتیاز)، نظر و مشاوره والدین (5 امتیاز)، نظر معلمان تمامی دروس (5 امتیاز)، نتیجه کسب شده در آزمون های مشاوره ای (35 امتیاز)، نمرات درسی دانش آموز (35 امتیاز) و نظر مشاوره تحصیلی (10 امتیاز) که همه این موارد در انتخاب رشته پایه نهم به دهم مورد بررسی قرار می گیرند.
رشته های تحصیلی در مقطع متوسطه دوم
رشته های تحصیلی متوسطه دوم به سه شاخه اصلی تقسیم می شوند:
- شاخه نظری (ریاضی-فیزیک ، علوم تجربی، علوم انسانی و علوم و معارف اسلامی)
- شاخه فنی و حرفه ای
- شاخه کار و دانش
انتخاب رشته ریاضی-فیزیک
انتخاب این رشته به توانایی بالای دانش آموزان در دروس ریاضی و فیزیک نیازمند است. هم چنین تسلط در درس شیمی برای موفقیت در این رشته لازم است.
شرایط پذیرش در رشته ریاضی-فیزیک
- مجموع سه نمره ریاضی، علوم تجربی (مجموع نمرات خرداد یا شهریور ماه هفتم، هشتم و نهم) کمتر از 42 نباشد.
- با در نظر گرفتن ضریب 3 در هر سه درس معدل کمتر از 14 نباشد.
انتخاب رشته علوم تجربی
با توجه به تعداد بالای متقاضیان این رشته قوی بودن در درس علوم تجربی، زیست شناسی، ریاضی و شیمی لازم می باشد، دانش آموزان باید به حفظیات علاقه مند بوده و اشتیاق بالایی به منابع طبیعی از خود نشان دهد. شرایط پذیرش دانش آموز در این رشته همانند رشته ریاضی می باشد.
شرایط پذیرش دانش آموز در رشته علوم انسانی
- مجموع سه نمره مطالعات اجتماعی، زبان و ادبیات فارسی و عربی در سه پایه هفتم، هشتم و نهم کمتر از 42 نباشد.
- با احتساب ضریب 4 برای درس زبان و ادبیات فارسی (هر یک از نمرات خرداد ماه هفتم، هشتم و نهم در 4 ضرب شوند)، ضریب 3 برای مطالعات اجتماعی (هر یک از نمرات خرداد ماه هفتم، هشتم و نهم در 3 ضرب شوند) و ضریب 2 برای عربی (هر یک از نمرات خرداد ماه هفتم، هشتم و نهم در 2 ضرب شود) حداقل معدل باید 14 باشد.
شرایط پذیرش دانش آموز در رشته علوم و معارف اسلامی
شرایط پذیرش در رشته علوم و معارف اسلامی همانند شرایط پذیرش در رشته علوم انسانی است با این تفاوت که فارغ التحصیلان این رشته ها می توانند در دانشگاه های علوم و حدیث و حوزه علمیه مشغول به تحصیل شوند.
انتخاب رشته فنی و حرفه ای
این رشته دارای 4 زیر گروه صنعت، کشاورزی، هنر و مدیریت و خدمات می باشد. با انتخاب رشته فنی و حرفه ای دانش آموز می تواند به تمامی رشته های ریاضی و فیزیک در دانشگاه راه یابد با این تفاوت که شانس قبولی در دانشگاه های خوب و درجه یک کشور را در کارشناسی ارشد از دست می دهد.
شرایط پذیرش در رشته فنی و حرفه ای
- مجموع نمرات خرداد یا شهریور دروس ریاضی (در سه پایه هفتم، هشتم ونهم)، علوم تجربی (در سه پایه هفتم، هشتم و نهم) و کار و فناوری (در سه پایه هفتم، هشتم و نهم) کمتر از 30 نباشد.
- حداقل نمره ریاضی باید 10 باشد.
- معدل کمتر از 12 نباشد.
رشته کار و دانش شباهت زیادی با رشته فنی و حرفه ای دارد، با این تفاوت که رشته های جزئی را نیز می توانیم انتخاب کنیم.
شرایط پذیرش در رشته کار و دانش
در این رشته دانش آموزان روی کار های عملی و کارگاهی تمرکز دارند. واحد های آموزشی مربوط به این شاخه هنرستان کار و دانش نامیده می شوند.
- مجموع 3 نمره ریاضی، کار و فناوری (در سه پایه هفتم، هشتم و نهم) کمتر از 36 نباشد.
- با احتساب ضریب 2 برای درس ریاضی در 3 سال اول متوسطه و ضریب 3 برای درس و کار و فناوری در سه سال اول متوسطه معدل کمتر از 12 نباشد.
تفاوت بین رشته های نظری (ریاضی، تجربی، انسانی و معارف اسلامی)، کار و دانش و فنی و حرفه ای
در یک دیدگاه کلی می توانیم فرق بین رشته های نظری ، فنی حرفه ای و کار و دانش را به صورت زیر بیان کنیم:
- در رشته های نظری دانش آموزان وارد دبیرستان و رشته های فنی و حرفه ای و کار و دانش دانش آموزان وارد هنرستان می شوند.
- در رشته های نظری حجم مطالب تئوری بیشتر است، ولی در هنرستان حجم کار عملی در کنار مطالب علمی و تئوری بیشتر است.
- دانش آموزان هنرستان زودتر وارد بازار کار می شوند.
- کمترین مدت تحصیل برای دانش آموزان رشته های نظری 4 سال (لیسانس یا کارشناسی) و برای دانش آموزان هنرستان 2 سال است (فوق دیپلم یا کاردانی)