برترین رمان ها و نویسندگان سبک ادبی رمانتیسم در جهان
مکتب ادبی رمانتیسم چیست و چگونه شکل گرفت
مکتب (جنبش) رمانتیسم ابتدا در آلمان و انگلستان شروع شد و بعد از انقلاب فرانسه، به فرانسه و اسپانیا و ایتالیا راه پیدا کرد. مکتب رمانتیسم را می توان مسبب انتقال انسان عصر کلاسیک، به انسان عصر مدرن دانست. هیچ مکتبی در تاریخ ادبیات غرب به اندازه رمانتیسم، گسترده و فراگیر نبود. واژه رمانس (Romance) به زبان های محلی مشتق شده از لاتین و در ابتدا، به معنی تعبیرات شاعرانه به کار گرفته می شد. بعدها، رمانس و رمانتیک را به رمان نسبت می دادند و آن را اثری می دانستند که غیر عقلی، خیال انگیز و پراحساس باشد. در نهایت نیز، رمانتیسم به توصیف مناظر طبیعی و تشویق و ترویج زندگی ساده و غیرشهری اطلاق شد. رمانتیسم در واقع واکنشی است به مکتب ادبی کلاسیسم، انقلاب صنعتی، آلوده کردن و نادیده گرفتن طبیعت.
توجه فراوان به طبیعت و شیوه های زندگی طبیعی، توجه فراوان به مناظر طبیعی، ایجاد رابطه بین رفتارهای بشری با رفتارهای طبیعی، درون گرایی و تکیه بر ضمیر ناآگاه، مخالفت با خِرد، بیان احساسات و عواطف، استفاده از عناصر خیالی و رویایی، تاثیر از ادبیات مسیحی قرون وسطی و رنسانس، گریز از قاعده و قانون های کلاسیک، مقید نبودن به اخلاق و انتقاد از دنیا و مسائل آن، از کلیدواژه های بسیار مهم در تشخیص ادبیات در دوره رمانتیسم هستند. از جمله نویسندگان و شاعران مکتب ادبی رمانتیسم می توان به «ژان ژاک روسو»، «ویکتور هوگو»، «جین آستین»، «مری شلی»، «والتر اسکات»، «گوته»، «فریدریش شیلر»، «فریدریش هولدرلین»، «الکساندر پوشکین»، «ادگار آلن پو»، «فروغ فرخزاد»، «فریدون مشیری» و «شهریار» اشاره کرد. در ادامه، 5 اثر برتر مکتب رمانتیسم مورد بررسی قرار می گیرند.
برترین رمان ها و نویسندگان مکتب ادبی رمانتیسم
رنج های ورتر جوان نوشته ی یوهان ولفگانگ فون گوته
«رنج های ورتر جوان» اثر یوهان ولفگانگ فون گوته رمانی است تقریبا به سبک خود زندگی نامه که در سال 1774 منتشر شد. این رمان یکی از بهترین نمونه های مکتب ادبی رمانتیسم است که بر آثار پس از خود، تاثیر زیادی داشته است. رمان رنج های ورتر جوان، در کنار نمایشنامه بزرگ «فاوست»، یکی از بزرگ ترین آثار گوته است که موجب شهرت بسیار زیاد او شد.
این رمان بر محوریت نامه های “ورتر” جوان، هنرمندی بسیار احساسی و حساس، به دوست خود “ویلهلم” پیش می رود. داستان کلی کتاب واکنش بسیار شدید ورتر است به شکست در عشقی یک طرفه و بسیار جانگداز و عاشقانه. این عشق یک طرفه ی ورتر نسبت به دختری به نام “شارلوت” است که همسر دوست اوست. در لا به لای این نامه ها، علاوه بر زندگی تراژیک ورتر، از کاوش در مسائلی عمیق مانند مرگ، معنای زندگی، سعادت و عشق حقیقی می خوانیم.
فرانکنشتاین (یا پرومته نوین) نوشته ی مری شرلی
رمان «فرانکنشتاین» یکی از تاثیرگذارترین و بهترین آثار ادبی قرن نوزدهم انگلستان است که توسط مری شرلی و در سال 1818 نوشته شده است. این رمان ابتدا به صورت گمنام و سپس در سال 1821، با نام نویسنده منتشر شد. فرانکنشتاین رمانی گوتیک و سرشار از عناصر مکتب ادبی رمانتیسم است که به گفته منتقدان، در حقیقت نخستین نمونه واقعی ادبیات علمی-تخیلی نیز محسوب می شود. رمان فرانکنشتاین تاثیر قابل توجهی بر ادبیات و فرهنگ عامه گذاشت و زمینه ساز ایجاد ژانرهای مختلفی در داستان ها، فیلم ها و نمایشنامه های ترسناک (وحشت) شد.
در کتاب فرانکنشتاین داستان دانشمندی جوان به نام “ویکتور فرانکنشتاین” روایت می شود که طی یک آزمایش علمی، موجودی زنده و عجیب الخلقه را می آفریند. همه چیز از آنجایی شروع می شود که یک کشتی اکتشافی در قطب شمال، مردی در آستانه مرگ را بر روی یخ های شناور پیدا می کند. این مرد که ویکتور فرانکنشتاین نام دارد، داستان زندگی خود را برای ناخدای جوان و ماجراجوی کشتی بازگو می کند. ویکتور که یک پزشک و شیمی دان است، راز حیات و جان بخشیدن به موجودات را کشف می کند و هیولایی شبیه به انسان را ساخته و به او زندگی می بخشد. او از آزمایشگاه می گریزد و هیولا نیز ناپدید می شود. دو سال بعد، برادر کوچک ویکتور به نحو مرموزی به قتل می رسد و برای اولین بار هیولا خودش را به ویکتور نشان می دهد و اعتراف می کند برادر ویکتور را کشته است. او برای متوقف کردن جنایاتش از ویکتور می خواهد که برایش جفتی بسازد تا دیگر تنها نباشد.
بلندی های بادگیر نوشته ی امیلی برونته
«بلندی های بادگیر» عاشقانه ترین و مشهورترین اثر امیلی برونته است که در سال 1947 منتشر شد. این رمان در قالب ژانر های عاشقانه و گوتیک نوشته شده است. بلندی های بادگیر روایتی است از عشقی جانگداز و پر فراز و نشیب میان دو شخصیت اصلی آن؛ “کاترین” و “هیثکلیف”. همچنین، بلندی های بادگیر را یکی از بهترین آثار مکتب ادبی رمانتیسم می دانند.
هیثکلیف، به دلیل عشق یک طرفه اش به کاترین، توسط برادر کاترین تحقیر شده است و از “بلندی های بادگیر” می رود. او بعدها، در قالب مردی بسیار قدرتمند و پولدار به آنجا باز می گردد تا انتقام سخت خود را بگیرد. این رمان فقط یکی راوی ندارد و توسط چندین شخص روایت می شود. کتاب بلندی های بادگیر در نگاه اول، اثری سراسر عاشقانه و شیرین جلوه می کند اما برونته با قلم استادانه خود، به واکاوی شخصیت های اصلی این داستان می پردازد. امیلی برونته در این رمان، بسیاری از مسائلی که روح انسان را مانند مته تراش داده و باعث رفتارهای خشن آن ها می شود را بازگو می کند.
غرور و تعصب نوشته ی جین آستین
کتاب «غرور و تعصب» اثر جین آستین یکی از مشهورترین رمان های کلاسیک و عاشقانه جهان است که در سال 1813 منتشر شد. رمان غرور و تعصب، با زاویۀ دیدی آزادانه، به شرح زندگی پر پیچ و خم شخصیت اول آن، “الیزابت بِنِت” می پردازد. بنت در این رمان از فجایع قضاوت های زودهنگام و تفاوت خوبی های سطحی و خوبی های واقعی آگاه می شود. اگرچه رمان غرور و تعصب را بیشتر در ژانر عاشقانه دسته بندی می کنند اما درون مایه های هجو آمیز نیز دارد. هجویات این رمان در قالب شرح مفاهیمی همچون اخلاقیات، ازدواج، تحصیلات و ثروت، در خلال روند داستان نمود پیدا می کند.
“آقای بنت” پنج دختر دارد اما چون اموالش فقط باید به جانشین پسر واگذار شود، برای او این امر بسیار حیاتی است که دخترانش ازدواج خوبی داشته باشند. بنابر همین نکته، مقوله ازدواج نقش بسیار پررنگی در داستان دارد. جین آستین در این کتاب، تقابلی بسیار جذاب و خواندنی میان ازدواج بر سر عشق و ازدواج بر سر پول و قدرت را به نگارش در آورد.
بی نوایان نوشته ی ویکتور هوگو
کتاب «بینوایان» رمانی است که شخصیت های داستانی و جاویدان “ژان والژان” و “کوزت” را به دنیای ادبیات معرفی کرد. ویکتور هوگو، نویسنده و شاعر بزرگ فرانسوی، رمان بینوایان را در سال 1862 منتشر کرده است. بینوایان را یکی از بزرگ ترین آثار ادبی مکتب ادبی رمانتیسم در قرن نوزدهم میلادی می دانند. هوگو برای نوشتن این رمان مدت 30 سال زمان صرف کرده است.
هوگو در قسمت ابتدایی رمان به اسقفی به نام “میری یل” می پردازد. میری یل مهربان و پاکدل است و به بینوایان کمک می کند. از طرفی، “ژان والژان” که برای سیر کردن شکم خود و خانواده اش مجبور به دزدی نان شده است، به پنج سال زندان محکوم می شود. او به دلیل تلاش های متعدد برای فرار از زندان، 19 سال از عمر خود را در زندان سپری می کند. آزاد شدن ژان والژان مصادف می شود با شروع بدبختی های بیشتر برای او. بعد از کلی گرسنگی و بدبختی کشیدن، ژان والژان به خانه اسقف پناه می برد. پس از ماجرای جالبی که والژان با اسقف رقم می زند، ژان والژان با “فانتین”، مادر “کوزت” آشنا می شود. کوزت دختر یتیمی است که به خانواده سنگدل “تنادریه” ها سپرده شده است و در شرایط بسیار اسفناکی زندگی می کند. ژان والژان تصمیم می گیرد کوزت را رها کرده و به مادرش برساند.
ویکتور هوگو یکی از بزرگترین پیشگامان مکتب رمانتیسم در ادبیات بود و شهرت جهانی او نه تنها برای آثار داستانی اش، بلکه به دلیل اشعار و نقاشی هایش نیز هست. از بسیاری از آثار هوگو در ساخت موسیقی و آثار سینمایی استفاده شده است.