راهنمای انتخاب رشته کنکور سراسری

انتخاب رشته کنکور سراسری شاید یکی از مهم ترین انتخاب‌های شما باشد. انتخاب اشتباه شما را در یک مسیر بدون بازگشت قرار نمی دهد ولی می تواند انرژی و زمان شما را هدر دهد. معمولا همه ما نیاز داریم برای انتخاب رشته با مشاور یا هر شخص قابل اعتمادی صحبت کنیم.

ولی بهتر است قبل از مراجعه برای مشاوره فردی، درباره رشته های مختلف تحقیق کنید. به سواد کسی که می‌تواند درباره همه رشته‌ها صحبت کند، شک کنید. هیچ کس از جزییات همه رشته ها اطلاع ندارد. مواردی که باید در مورد رشته‌ها بدانید به طور خلاصه این موارد هستند:

• محتوای درسی رشته مورد نظرتان را بررسی کنید. چقدر دروس دانشگاهی این رشته با روحیات و علایق شما سازگار است.
• نحوه ورود به بازار کار و آینده شغلی رشته ها را بررسی کنید. برای این مورد بهتر است با فارغ التحصیلان آن رشته صحبت کنید نه دانشجویان. به سایت ایران تلنت مراجعه کنید و از شرایط مالی شغل های مختلف مطلع شوید.
• شغل پدر، مادر و اقوام را در نظر بگیرید. اگر پدر یا مادر و یا از اقوام امکان فراهم کردن موقعیت شغلی برای شما را دارند آن را جدی بگیرید.
• روی تغییر رشته در دانشگاه یا انتقالی به دانشگاه‌های دیگر خیلی حساب باز نکنید. اتفاقات آینده لزوما قابل پیش بینی نیستند و دقیقا مطابق برنامه ریزی شما پیش نخواهند رفت.
• تحت تاثیر دوستانتان قرار نگیرید. مثلا اگر همه دوستانتان رشته خاصی را انتخاب می کنند و یا اینکه بیشتر دوستانتان به دانشگاه خاصی رفته اند، شما هم نباید همان رشته یا دانشگاه را انتخاب کنید.

نکته:شما می‌توانید برای دریافت قوانین نقل و انتقالات دانشگاه های سراسری به سایت سامانه خدمات آموزشی و برای دریافت قوانین نقل و انتقالات دانشگاه آزاد به سایت سامانه نقل‌ و انتقال دانشجویی (منادا) مراجعه کنید.

---

مقالات مرتبط: تخمین رتبه کنکور

---

 انتخاب رشته برچه اساسی صورت می گیرد؟

همان طور که می‌دانید در فرآیند انتخاب رشته کنکور سراسری سال 1402 معدل سال دوازدهم داوطلبان به صورت قطعی، 40 درصد از نتیجه را مشخص می‌کند. در واقع هر داوطلب نمره یا ترازی را از معدل خود و همچنین از نتیجه کنکور خود بدست می‌آورد. در نهایت تراز نهایی داوطلب به صورت زیر محاسبه می‌شود:

برای آشنایی بیشتر با نحوه محاسبه تراز مقاله تراز چیست و نحوه محاسبه آن چگونه است؟ را مطالعه کنید.

همچنین در مقاله تاثیر امتحان نهایی سال دوازدهم در کنکور سراسری 1402 توضیحات بیشتری درباره تاثیر معدل در کنکور خواهید یافت.

در کنکور دو مرحله ای کدام نتیجه بر انتخاب رشته موثر است؟

از سال 1402 کنکور به صورت دو مرحله‌ای برگزار شده است. در این حالت شرکت در هر دو مرحله برای داوطلبان اجباری نیست، اما اگر داوطلبی در هر دو مرحله شرکت کند، بیشترین تراز او برای محاسبه تراز نهایی او مدنظر قرار خواهد گرفت.

تفاوت رشته محل های متمرکز و نیمه متمرکز در چیست؟

نحوه گزینش رشته به دو صورت کلی متمرکز و نیمه متمرکز تقسیم می‌شود. بیشتر رشته محل‌ها متمرکز هستند. در رشته محل های متمرکز پس از اعلام قبولی توسط سازمان سنجش، قبولی داوطلب قطعی است، در حالیکه در رشته محل های نیمه متمرکز پس از اعلام قبولی توسط سازمان سنجش، داطلب باید در مراحل مصاحبه و گزینش شرکت کند و در صورت اعلام قبولی نهایی داوطلب مجاز به ثبت نام است.

تفاوت دوره های روزانه، شبانه، بین الملل و … در چیست؟

به طور کلی هر رشته محل در یکی از دسته‌های روزانه، شبانه یا همان نوبت دوم، مجازی و … قرار می گیرد. هر یک از این دوره‌ها ویژگی هایی دارند که باید حتما با آن آشنا باشید. مثلا در دوره روزانه در دانشگاه‌های دولتی، شهریه‌ای دریافت نمی‌شود.

دقت کنید که:

• کلاس‌های دوره شبانه (نوبت دوم) شب‌ها برگزار نمی‌شود.
• عموما دانشجویان دوره روزانه و شبانه (نوبت دوم) در یک کلاس تحصیل می‌کنند.
• تنها تفاوت دوره‌های روزانه و شبانه در پرداخت شهریه است که دانشجویان دوره شبانه ملزم به پرداخت شهریه هستند.
• همه دانشگاه‌ها خوابگاه ندارند.
• امکان انتقالی از دوره شبانه به روزانه وجود ندارد.

خلاصه مواردی که باید در مورد دوره‌های مختلف بدانید را در جدول زیر آورده ایم.

دوره	شهریه	خوابگاه	گزینش	امکان انتقالی
روزانه	ندارد	در بیشتر موارد دارد (دقیق در دفترچه)	بستگی به رشته دارد	طبق قوانین و نسبتا سخت
شبانه	دارد کمتر از دانشگاه آزاد	ندارد	بومی – استانی	فقط به شبانه
بین الملل	ترمی 10 الی 25 میلیون (دقیق در دفترچه)	ندارد	کشوری	فقط به بین الملل
غیرانتفاعی	دارد حدود آزاد	ندارد	ناحیه ای
مجازی	دارد	ندارد	کشوری
نیمه حضوری	دارد	ندارد	استانی
پیام نور	کمتر از بقیه دوره ها	ندارد	استانی
آزاد	دارد	در بیشتر موارد دارد	کشوری	طبق قوانین و ساده تر از دولتی

دانشگاه آزاد بهتر است یا غیرانتفاعی؟

به طور کلی نمی‌توان جواب قاطعی به این سوال داد. بعضی از دانشگاه‌های آزاد بدلیل قرارگرفتن در مراکز استان و استفاده از هیئت علمی مناسب دارای سطح علمی بالاتری هستند. همچنین از امکانات آزمایشگاهی و … بیشتری برخوردار هستند. لذا باید در مورد رشته مورد نظر از آن دانشگاه تحقیق کرد. مواردی که باید در این انتخاب مدنظر داشته باشید به شرح زیر است:

• امکانات دانشگاه از جمله فضای آن، دسترسی راحت، آزمایشگاه‌ها و کارگاه‌ها و امکانات رفاهی
• اعضای هیئت علمی

برای بررسی هیئت علمی و امکانات دانشگاه‌ها به وب سایت دانشگاه مورد نظر مراجعه کنید.

• حدود رتبه دانشجویان قبول شده در آن دانشگاه
• رتبه دانشگاه در ایران و جهان

نکته: یکی از مهم ترین رتبه بندی دانشگاه ها توسط وب سایت qs انجام می‌شود.

رشته مهم تر است یا دانشگاه؟

انتخاب بین رشته مورد علاقه و دانشگاه محبوب گاهی شما در میان یک دوراهی سخت قرار می‌دهد که انتخاب از بین آن‌ها دشوار است. ممکن است رتبه شما طوری باشد که رشته مورد علاقه‌تان را در دانشگاه مورد نظرتان پذیرفته نشوید ولی رشته دیگری را کمتر به آن علاقه مند هستید، در آن دانشگاه امکان قبولی داشته باشید. در این حالت باید به موارد زیر دقت کرد:

• اگر با ذات رشته ای مشکل دارید و هیچ علاقه‌ای به آن ندارید، فقط برای دانشگاه بهتر آن را انتخاب نکنید.
• روی تغییر رشته در دانشگاه حساب جدی باز نکنید.
• به رشته هایی که برنامه درسی نزدیکی دارند دقت کنید. ممکن دو رشته دارای تعداد زیادی واحد مشترک باشند و امکان تغییر رشته در مقطع کارشناسی ارشد به رشته مورد نظرتان فراهم باشد.

برای آشنایی بیشتر با رشته‌های دانشگاهی کلیک کنید.

برای آشنایی بیشتر با دانشگاه‌های مختلف کلیک کنید.

شهرستان بروم یا نه؟

رفتن به شهری غیر از محل زندگی برای خیلی از داوطلبان کنکور می‌تواند هیجان انگیز باشد و احساس استقلال را در آن‌ها ایجاد کند. ولی باید دقت کرد این حس معمولا در ماه های اول فروکش کرده و بعد از آن مشکلات خودنمایی خواهند کرد. به چند مورد دراین باره حواستان باشد:

• همه دانشگاه ها خوابگاه ندارند و ممکن است متحمل هزینه‌های زیادی برای اسکان و رفت وآمد شوید.
• در انتخاب شهرهای دیگر، شهر زادگاه یا شهرهایی را که اقوام تان در آن شهر ساکن هستند، در اولویت قرار دهید.

ترتیب قرارگیری رشته ها در انتخاب رشته

نرم افزار اعلام قبولی در کدام رشته متوقف خواهد شد؟

نرم افزار انتخاب رشته سازمان سنجش در اولین رشته متمرکز که داوطلب صلاحیت قبولی در آن را داشته باشد، متوقف خواهد شد و بقیه رشته‌ها را بررسی نخواهد کرد. بنابراین چینش رشته‌ها در انتخاب رشته کنکور سراسری باید فقط براساس علاقه به رشته و دانشگاه‌ها باشد. مثلا اگر داوطلب در رشته ردیف 27ام پذیرفته شود، ردیف‌های 28 به بعد برای او بررسی نخواهد شد.

نرم افزار در صورتی که داوطلب در رشته‌های نیمه متمرکز قبول شود، قبولی او را نادیده می‌گیرد و تا قبولی داوطلب در یک رشته محل متمرکز ادامه می‌دهد. نهایتا برای داوطلب 1 رشته محل متمرکز و 2 رشته محل نیمه متمرکز اعلام قبولی خواهد شد. معمولا نتیجه نهایی رشته‌های متمرکز اواسط شهریور و رشته‌های نیمه متمرکز اواسط مهرماه است.

چند رشته نیمه متمرکز و متمرکز می توان انتخاب کرد؟

در انتخاب رشته های متمرکز و نیمه متمرکز محدودیتی وجود ندارد و مجموع آنها حداکثر ۱۵۰ رشته خواهد بود.

رشته های نیمه متمرکز در انتخاب چندم باید قرار بگیرند؟

محل خاصی برای قرارگیری رشته محل‌های نیمه متمرکز وجود ندارد، مگر رشته های خاص مثل بعضی رشته‌های دانشگاه بقیه الله و ارتش که باید در محل خاصی قرار بگیرند (مراجعه به دفترچه)

آیا محل قرار گیری یک رشته می تواند شانس قبولی آن رشته را افزایش دهد؟

خیر. اگر بطور مثال رتبه ۱ کنکور رشته ریاضی به شکل زیر انتخاب رشته کند:

1-مهندسی برق صنعتی اصفهان

2-مهندسی برق صنعتی شریف

3-مهندسی برق دانشگاه تهران

در انتخاب اول خود یعنی مهندسی برق دانشگاه صنعتی اصفهان قبول خواهد شد و نرم افزار ردیف‌های بعدی را بررسی نخواهد کرد. بنابراین حواستان باشد که گذاشتن یک رشته در ردیف‌های بالا یا پایین شانس قبولی آن را افزایش نمی‌دهد. پس باز هم تاکید می‌کنیم که ترتیب رشته محل‌ها باید فقط براساس علاقه شما به رشته، دانشگاه، شغل، شهر و خانواده و در نهایت توجه به شرایط اسکان، شهریه است.

چگونه رشته های مورد نظرم را دسته بندی کنم؟

پس از تحقیق کامل درباره رشته‌ها، دانشگاه‌ها و … به تعداد زیر رشته محل بنویسید و درون هر جعبه به رشته‌های درون آن جعبه ترتیب بدهید. یعنی مطابق جدول زیر 10 ردیف اول را با رشته محل‌های رویایی شروع کنید. بعد از آن رشته محل‌های خوش بینانه را مرتب کنید و در جایگاه‌های بعدی قرار دهید و همین روند را ادامه دهید. توصیه اکید می‌کنیم که با هر رتبه‌ای از هر 150 ردیف انتخاب رشته استفاده کنید.

شماره جعبه	نام جعبه	تعداد رشته جعبه
1	رویایی	10
2	خوش بینانه	20
3	واقعی	70
4	بد بینانه	25
5	کف	25

کدام رشته ها برای من رویایی، خوش بینانه، واقعی و … است؟

با توجه به رتبه در سهمیه خود جایگاه خود را در جدول زیر پیدا کنید. این جایگاه، جایگاه واقعی شماست. دو دسته بالایی جایگاه خوش‌بینانه و دو دسته بالاتر از آن جایگاه رویایی شماست. همچنین دو جایگاه پایینی و دو جایگاه پایین‌تر از آن جایگاه‌های بدبینانه و کف شما هستند.

برای اینکه بدانیم کدام رشته‌ها احتمال قبولی در هر یک از این جایگاه‌ها را دارند، می‌توانید به سایت کانون فرهنگی آموزش مراجعه کنید و با درج رتبه، قبولی‌های سال‌های گذشته را بررسی کنید.

جایگاه	حدود رتبه
1	1-100
2	100-300
3	300-500
4	500-1000
5	1000-1500
6	1500-2500
7	2500-3500
8	3500-5000
9	5000-7000
10	7000-9000
11	9000-12000
12	12000-15000
13	15000-20000
14	20000-25000
15	25000-30000
16	30000-35000
17	35000-40000
18	بیشتر از 40000