همه چیز درباره مطالعه و تست زنی عربی کنکور
همه چیز درباره مطالعه و تست زنی عربی کنکور
همیشه مطالعه و تست زنی عربی کنکور و روش موفق شدن در آن با کلی سؤال و ابهام در ذهن دانش آموزان همراه بوده است. چه جوری عربی بخونم؟ از روی چی بخونم؟ چند ساعت بخونم؟ چه جوری تست عربی بزنم؟ و کلی سؤال دیگه که سعی کردیم در قالب تعدادی سؤال به اون ها جواب بدیم. اگر سؤال دیگه ای هم دارید میتونید در انتهای همین مقاله از طریق کامنت (نظر) بپرسید.
بخش اول: روش مطالعه عربی کنکور
1. بعد از تدریس معلم برای کامل شدن آموزش، چه بکنم؟
بعد از تدریس دبیر محترم، مهمترین اتفاق این است که اولا درس را بهصورت دقیق و عمیق یاد بگیریم و به خاطر بسپاریم و سپس با تمرین و تکرار و تست، آن را در ذهن تثبیت کنیم. دلیل اینکه میگویم درس را دقیق یاد بگیریم این است که درس شامل قسمتهایی است که در تدریس دبیران یا نمیتواند جایگاهی داشته باشد و یا بیشتر از اینکه وابسته به دبیر باشد، به دانشآموز و مطالعهاش بستگی دارد (مثلاً حفظ کردن واژگان درس و جزئیاتش).
فلسفه تمرین و تکرار هم که مشخص است و اگر نباشد نمیتوانیم از درس بهدرستی و در تستهای حساس استفاده کنیم. بعد از تدریس معلم، بهترین فرصت است که درس را به شکل کامل و جامع یاد بگیریم و ایرادات خود را از دبیرمان بپرسیم و اجازه ندهیم حجم درسها زیاد شود و کمیت زیاد درسها، کیفیت مطالعه ما را پایین بیاورد.
2. برای یک درس چه مراحلی را طی کنم؟ مثلاً اول سراغ قواعد بروم یا لغات یا … ؟
وقتی قرار به مطالعه شما در منزل است، بهتر است ابتدا واژگان را با حوصله و به شکل دقیق (که در سؤال 4 توضیح میدهم) بخوانید. سپس به سراغ درسنامه کتاب بروید و جمله به جمله را یاد بگیرید. پس از آن قواعد و درسنامه را از جزوه دبیر محترم و یا درسنامه کتابهای کمکدرسی خود بیاموزید.
سپس متن درس را با ترکیب دانستههای خود از قواعد و ترجمه واژگان معنی کنید. سپس به سراغ حل تمرینات کتاب درسی بروید و نهایتاً تمرینات تستی و تشریحی کتب کمکدرسی خود را حل کنید. این شیوه بهترین و اصولیترین روش مطالعه عربی است که در آن حتماً میتوانید یک درس را بهصورت کامل جمعبندی کنید.
3. در کتاب درسی باید به چه مواردی دقت بکنم؟ تمرینهای کتاب درسی چقدر اهمیت دارند؟
کتاب درسی مهمترین و جدیترین منبع کنکور است. در حال حاضر میتوانم با قدرت بگویم کتاب درسی تنها منبع برای امتحانات مدرسه و نهایی پایه دوازدهم است، ولی بهتر است تنها منبع برای کنکور سراسری بهحساب نیاید، زیرا در کنکور 98 دیدیم سوالاتی داده شده بود که نیازمند برداشت و تحلیل از کتاب درسی بود و این کار برای دانشآموز تقریباً غیرممکن است و باید اساتید محترم در جزوات درسی خود آن مطالب را توضیح دهند و یا از درسنامهها استفاده شود.
با وجود این مطلب، اهمیت کتاب درسی اصلا نباید کم تصور شود. کتاب درسی در سیستم جدید جایگاه مستحکمتر و جدیتری در کنکور پیدا کرده و جملاتی در آن مورد سؤالات طراحان کنکور قرار گرفته که در سیستم قبلی زیاد به چشم نمیآمد.
پس نه تنها تمرینات، بلکه برای به دست آوردن درصد بالای درس عربی کنکور، تمام اطلاعات موجود در کتاب را با دقت و ریزبینی تمام مطالعه و تحلیل کنید و هیچ کلمه، جمله، تمرین، درسنامه و یا حتی پاورقی کتاب را هم بدون متوجه شدن کامل رد نکنید.
فراموش نکنید معمولاً نکاتی از کتاب درسی مورد سؤال قرار میگیرد که دانش آموزان به آن توجه نمیکنند و گاهی بسیار ساده و پیش پا افتاده است و این عدم توجه از همین سادگی مطلب نشات میگیرد.
4. لغات کتاب درسی رو جداگانه حفظ کنم یا اینکه معانی اون ها رو در متن یاد بگیرم کافیه؟
من همیشه به دانش آموزان خوب یک روش ترکیبی را توصیه میکنم. بهترین کار ممکن این است که ابتدا واژگان درس را به صورت جداگانه و دقیق و عمیق مطالعه کنید. تمام جزئیات واژگان را با دقت تمام بخوانید.
فراموش نکنید جزئیات واژگان در سیستم نظام جدید مورد سؤال طراحان کنکور سراسری است و در کنکور ریاضی 98 دیدیم که از نظر طراح نباید کلمه «جاف» که به معنی «خشک» است را، معادل «خشکی» گرفت (خشکی : جَفاف). این مثال را زدم که بگویم باید به این صورت با دقت واژگان را یاد بگیرید.
مشخصا اطلاعاتی مثل حالت مضارع فعلها، مفرد و جمع، مصدر و … را هم با حوصله به خاطر بسپارید. از طولانی شدن زمان یادگیری و حفظ واژگان خسته نشوید. بعد از این کار، و پس از اینکه قواعد و درسنامه کتاب تستی را مطالعه کردید، دوباره به متن درس برگردید.
متن درس مهمترین محل برای تمرین یادگیری ترجمه دقیق و بهترین فرصت برای تمرین به کارگیری قواعد در ترجمه است. حالا خودتان متن را با واژگانی که یاد گرفته اید، ترجمه کنید و جمله به جمله ترجمه خود را با ترجمه دبیر محترم و یا کتابهای کمکدرسی مقایسه کنید. این کار هم باعث میشود که واژگان را در متن یاد بگیرید و باعث تثبیت لغات میشود.
هم مهارت درک مطلب شما را افزایش میدهد که به نوعی عمیقترین سؤالات درس عربی کنکور را دارد و هم دقت شما را بالا میبرد. در اینجا هم به جزئیات حساس باشید. یعنی توجه کنید زمان فعلها، مفرد و جمع بودن واژگان، معرفه یا نکره بودن اسامی، زمانهای فرعی افعال و …. در ترجمه شما به درستی رعایت شود و با این کار عملا تکنیک لازم برای حل تست های ترجمه و حتی تعریب را هم به دست میآورید.
5. در میان کتابهای کمکآموزشی سراغ کدام مدل از درسنامهها بروم؟ و با آن چگونه برخورد کنم؟
در حال حاضر سبک درسنامههای کتابهای کمکدرسی موجود بسیار متفاوت و متنوع است. تقریباً هر دبیر یا مجموعهای با دیدگاه و نگاه خود اقدام به نوشتن درسنامه کرده است. علت این اختلاف در این است که کتاب درسی شما اهداف جدیدی دارد که در مواردی با کنکور سراسری همخوانی نداشته و روی همین اصل مؤلفها معمولاً سعی میکنند نکاتی خارج از کتاب که بیشتر در نظام قدیم به دانش آموزان میآموختیم را در کتابهای خود بیاورند.
در مواردی این مطالب مورد نیاز است و کنکور به ما ثابت کرد باید درسنامهها را عمیقتر از کتاب یاد بگیریم، اما بعضی کتب کمکدرسی در قسمت درسنامه زیادهروی کردهاند و به حدی از نظام قدیم مطلب آوردهاند که تقریباً میتوانیم با اطمینان بگوییم که آن قسمتها به هیچ وجه در سیستم نظام جدید جایگاهی نخواهند داشت (مثل مبحث اِعراب برای دانش آموزان رشتههای غیر علوم انسانی).
بعضی از درسنامهها هم عملا چیزی فراتر از کتاب درسی ندارند. یعنی به حدی به محتوا و اهداف کتاب وفادار بودند که همان قواعد را به همان صورت کتاب مطرح کردند و عملا مطالعه کتاب درسی با آن درسنامه هیچ تفاوتی ندارد و چیزی به دانشآموز اضافه نمیکند. پس بهتر است درسنامههای منطقی و متعادل را انتخاب کنید و برای این کار میتوانید هم از دبیران محترم خود سؤال کنید و هم از تحلیل کتاب های کمک آموزشی سایت «چی بخونم» استفاده کنید.
6. دیدن فیلم آموزشی را برای فراگیری این درس توصیه میکنید؟ اگر بله، چگونه و کی از آن استفاده کنم؟
فیلم آموزشی مثل کتاب نیست که بگوییم بهصورت الزامی حتماً ضروری است. بسیاری از دانش آموزان موفق به کسب درصدهای بالا شدهاند ولی فیلم آموزشی ندیده اند و برعکس. در هر صورت فیلم آموزشی هم از منابع تدریس است که هم مزایای خودش را دارد و هم معایبی مهم دارد.
اگر فیلم آموزشی شما توسط دبیری ارائه شود که نکات را همانطور که گفتیم بدون زیادهگویی و همچنین بدون کمگویی عرضه کند، یعنی آنچه موردنیاز دانشآموز برای کنکور است را بیان کند، میتواند فیلم آموزشی مناسب باشد ولی در غیر این صورت اصلا آن را توصیه نمی کنم.
البته این را هم فراموش نکنید که اگر فیلم مناسبی پیدا کردید، در صورتی برای شما مفید است که مدام فیلم را متوقف کنید، جزوه بنویسید، تکرار کنید و ببینید و بشنوید تا یاد بگیرید و در واقع روش استفاده از فیلم را بهدرستی بکار ببرید. رویهمرفته فیلم آموزشی را برای دانش آموزان قوی توصیه نمیکنم.
محصولات مرتبط: کنکوریوم انسانی
بخش دوم: روش تستزنی عربی کنکور
1. آیا تستزنی باید بلافاصله پس از مطالعه باشد یا بافاصله؟ اگر فاصله باید داشته باشد، چقدر؟
تست زدن با فاصله در جایی مطرح میشود که شما درس را بهصورت کامل یاد گرفتید و میخواهید به نوعی از تستها برای امتحان کردن خودتان استفاده کنید. یعنی تستها قرار است برای شما نقش آزمون را بازی کنند. اما در صحبت فعلی ما که بحث مطالعه و یادگیری است، من اسم این مرحله که تست زدن است را «یادسپاری» گذاشتم.
از این جهت که دانشآموز با زدن تست مطالب را به خاطر میسپارد. پس اتفاقاً باید بلافاصله پس از مطالعه قواعد انجام شود، تا ایرادات دانشآموز مشخص شود و بتواند قواعد را بهصورت کاربردی و در قالب سؤالات و تستها تمرین کند. اما اگر قرار است تستها تکرار شوند یا مطلب را قبلاً بهصورت کامل یادگیری و یادسپاری کردهاید، بسته به نوع مطلب، مقدار سختی آن در مطالعه اولیه و عوامل اینچنینی میتوانید چند روز فاصله بیاندازید.
2. در زدن تستها باید ترتیب خاصی رو رعایت کنم؟ مثلا اول ترجمه رو بزنم یا … ؟
مهمترین کار در زدن تستها، توجه به روندی است که تا الان طبق آن مطالعه کردهاید. اگر طبق روشی که ما در این مقاله گفتیم مطالعه کردید، پس بهترین و اصولیترین شیوه این است که ابتدا تستهای واژگان جواب داده شود، پس از آن قواعد و بعد از آن تستهای ترجمه و البته درک مطلب هم می تواند پس از واژگان باشد یا در پایان درس زده شود.
تعداد کمی از کتاب ها هستند که با این سیاق و این نظم تستها را چیدهاند. اکثر کتابهای کمکدرسی به ترتیب کنکور تستها را چیده اند. یعنی اول ترجمه و سپس درک مطلب و نهایتاً قواعد. شما از روشی استفاده کنید که هم با روش مطالعهای که داشتید سازگاری داشته باشد و هم بهتر از آن جواب میگیرید.
3. در تستها زمان را در نظر بگیرم یا نه؟
در وهله اول که مرحله یادگیری است و خصوصاً در قدمهای اولیه، نباید زمان را به نحوی در نظر گرفت که دانشآموز از اصل تست زدن و یادگیری مطلب جا بماند. این اتفاق در تستهای قواعد بیشتر میافتد. پس اگر درس را تازه خواندهاید و برای تمرین به سراغ تست آمدهاید، تا زمانی که احساس میکنید که درس را دقیق یاد گرفتهاید فاکتور زمان را داخل نکنید.
بعد از این مرحله که عملا تست زدن آن درس را یاد گرفتید، میتوانید از زمان به عنوان یک عامل در سخت شدن سؤالات و قویتر شدن خودتان استفاده کنید و مثلاً تلاش کنید طبق تایم قانونی هر تست به سؤالات جواب دهید.
در تستهای ترجمه چون سبک و سیاق آن در هر درس یکسان است میتوانید از همان اوایل کار زمان را داخل کنید و اتفاقاً سریع زدن تستهای ترجمه را چه خوب است از همینجا تمرین کنید. طبیعی است که پیشنهاد میکنم اگر درس تمام شده و مثلاً آزمونهای یک درس را جواب میدهید یا سؤالات جامع یک درس یا یک کتاب را پاسخ میدهید طبق زمان پیشبینیشده جواب دهید.
4. آیا با زدن هر تست به پاسخنامه مراجعه کنم یا بعد از حل تعدادی تست؟
در تستهای ترجمه توصیه من به این صورت است که دانشآموز حتماً تمام توضیحات پاسخنامه را با دقت تمام بخواند. یعنی تلاش کند به سریعترین شکل ممکن و با اطلاعاتی که ابتدا به دست میآورد با سرعت به تست ترجمه پاسخ بدهد اما حتی اگر بهدرستی جواب داده بود از پاسخنامه عبور نکند و تمام عواملی که در رد یک گزینه مؤثر است را روزنامه وار بخواند.
از این جهت این کار را توصیه میکنم چون معمولاً تست ترجمه که درصد بالایی در کنکور هم دارد نوعی تکنیک است و دانشآموز باید کمکم و با تمرین زیاد متوجه شود که در یک جمله طولانی که در مقابل اوست، سریعترین و بهترین راه رسیدن به جواب کدام تکنیک است (زمان فعل ، مفرد و جمع، مفردات و یا …) پس در پایان هر تست ترجمه حتی اگر سؤال را درست جواب داده اید به پاسخنامه مراجعه کنید و جوابها را چک کنید.
در تستهای قواعد کمی نیاز به تفکیک داریم. اگر ابتدای حل سؤالات قواعد هستید و از جوابهای خود مطمئن نیستید، طبیعی است باید بعد از هر سوال به پاسخنامه مراجعه کنید. یا اگر چند سوال پشت سرهم یک نکته را مورد سؤال قرار داده، به یک صورت خاص است و شما در اولین سؤال احساس میکنید نکتهای وجود دارد که میتواند تستهای بعدی هم همان یک نکته تحتالشعاع قرار دهد، به پاسخنامه مراجعه کنید.
اما اگر یک مهارت اولیه در تستهای قواعد پیدا کردید و یا دفعه اولی نیست که تستهای قواعد آن درس را میزنید و یا تصمیم به رقابت با خودتان در قالب زمان و یا حتی بدون زمان را دارید، میتوانید صفحه به صفحه و یا با تعداد (مثلاً هر ده سؤال) به پاسخنامه مراجعه کنید.
5. تستهای کنکور، تألیفی، آزمونهای آزمایشی را به ترتیب خاصی بزنم یا از روند کتابم پیروی کنم؟
بهترین شیوه این است که شما طبق چینش کتاب کمکدرسی تست بزنید. البته درجایی که تستها به ترتیب از ساده به سخت چیده شده باشند که متأسفانه تا به الآن این مطلب بهندرت در کتابهایی که دیدم رعایت شده است که مؤلفین محترم سؤالات را از ساده به سخت چیده باشند.
اگر کتابی این نکته را رعایت کرده، باید طبق چینش مؤلف تستها را جواب دهید و به روند آموزشی تستها اعتماد کنید و بدانید مرحله به مرحله برای یادگیری شما برنامهریزی شده است. اما اگر اینطور نیست، چارهای نیست جز اینکه نوع دیگری تفکیک کنیم و چون طبیعتاً تا قبل از خواندن یک تست و حل آن نمیتوان سطح آن را فهمید پیشنهاد میکنم سؤالات کنکور سراسری را حتماً پاسخ دهید اما آخرسر و پس از حل تستهای تألیفی و یا آزمونهای آزمایشی سراغ آنها بروید.
با این روش درجایی که تستها به ترتیب ساده به سخت چیده نشدهاند ، به خودمان این فرصت را میدهیم تا با تستهای تألیفی و آزمونهای آزمایشی یاد بگیریم و با تستهای کنکور خودمان را امتحان کنیم.
6. آیا لازم است از چند منبع تستزنی کنم؟ اگر بله، کی سراغ منابع دوم و سوم بروم؟
اگر تعداد تستهای یک کتاب در هر قسمت اعم از قواعد، ترجمه و … کافی نیست و یا اینکه کافی است اما برای شخص شما کم بوده و نیاز به تمرین بیشتر دارید، حتماً سراغ منابع دیگر بروید. اما میخواهم این نکته را اضافه کنم که حتی اگر تستهایتان کافی بود هم سعی کنید به یک منبع اکتفا نکنید.
با توجه به اینکه کنکور نظام جدید سالهای اولیه خود را میگذراند و درس عربی هنوز فضاهای متفاوتی را در عرصه کتب کمکدرسی تجربه میکند، بهتر است سعی کنید تستهای مختلف و سلیقههای مختلف را تجربه کنید. واقعاً نمیتوان فعلا و در حال حاضر با اطمینان کافی گفت که کتابی وجود دارد که با خواندن آن این تضمین را داریم که همه تستها را حتماً جواب میدهیم.
منبع بعدی را اگر وقت دارید میتوانید بلافاصله بعد از منبع اول به صورت درس به درس تست بزنید (یعنی بهصورت موازی و همزمان) و اگر زمان شما در قدم اول یادگیری محدودتر است، میتوانید پس از پایان یکبار مطالعه منبع اول به سراغ منبع دوم بروید و البته توقع داشته باشید که با زمان بسیار کمتر و سرعت بیشتری آن را پیش ببرید.
7. چه کارهایی بکنم تا آموزش و مهارتی که برای هر بخش این درس به دست آوردهام را فراموش نکنم؟ خلاصهنویسی بکنم؟ چطوری؟
من با خلاصهنویسی درجایی که باعث شود اطلاعات محدودی را بزرگنمایی کنید مخالفم. چون همانطور که قبلاً گفتم تمام واژگان و خط به خط کتاب میتواند منبع سؤال باشد پس خلاصهنویسی به نوعی یعنی چشمپوشی کردن از بعضی مطالب.
اما اگر منظور از خلاصهنویسی یادگیری و تقویت حافظه نوشتاری است، اتفاق مثبتی است و میتواند باعث انتقال مطالب درسی به حافظه بلندمدت شود و به نوعی تکرار بهحساب میآید. اما فراموش نکنید با نوشتن بخشی از مطالب که برای شما سختتر یا مهمتر است از سایر بخشهای کتاب غافل نشوید.
تکرار، تکرار و تکرار رمز مهم فراموش نکردن است. اگر آدرسی به شما بدهیم و یکبار آن را با جستجو پیدا کنید شاید نیاز باشد چند بار دیگر آن را بروید تا مسلط شوید اما فرض کنید مسیر منزل تا مدرسه را به اصطلاح با چشمبسته هم میروید چون زیاد آن را تکرار کردهاید. پس از تکرار مطالب درس عربی خسته نشوید و این تکرار را بخشی از تقویت مهارت خود به حساب بیاورید.
همچنین سعی کنید مطالبی که میخوانید را بهصورت کاربردی استفاده کنید. مثلاً برای کنکوریها، چه اشکالی دارد اگر متن درس سوم عربی دوازدهم را میخوانید، فعلهای مزید آن را مشخص کنید؟ با اینکه فعل مزید درس سوم و چهارم عربی دهم بوده است. پس از دانستههای درسهای قبلی استفاده کنید و بگذارید ذهن شما یاد آنها بیفتد.
سایر اطلاعات ضروری درباره مطالعه و تست زنی عربی کنکور
1. پیشنیازهای لازم برای یادگیری این درس از سالهای گذشته چه مطالبی هستند؟ یاد نگرفتن چه مطالبی به بقیه موضوعات ضربه میزند؟ مثلاً اگر عربی دهم رو بلد نباشم، میتونم برم سراغ عربی یازدهم یا دوازدهم؟
یکی از نگرانیهای من این بود که این سؤال در میان سؤالات نباشد و فکر میکردم که کجا و به چه صورت باید به این نکته اشاره کنم که خوشحالم این سؤال را در اینجا دیدم. در سیستم نظام جدید کاملا درسها بهصورت قدم به قدم و مرحله به مرحله ضروری است یاد گرفته شود.
نه تنها بلد نبودن دهم، دانشآموز را در یازدهم اذیت میکند؛ بلکه من قدم را فراتر میگذارم و با اطمینان میگویم اگر دانشآموز مطالب دوره متوسطه اول یعنی هفتم، هشتم و نهم را هم بهصورت دقیق و کنکوری یاد نگرفته باشد، شک نکنید در دوره دوم دچار مشکل میشود.
اصلا ما در کنکور سراسری 98 ریاضی و تجربی سوالاتی داشتیم که اگر میخواستیم بگوییم مرتبط با کدام کتاب و کدام درس است باید میگفتیم درس اول عربی هفتم! پس زمان بگذارید. اگر واقعاً به دنبال کسب نتیجه موفقیتآمیز هستید و نمیخواهید فریب فن تکنیک را بخورید که یادگیری تکنیک آنها از یادگیری درس عملا سختتر است، مطالب را از پایه بهصورت دقیق و با حوصله بخوانید و پیش بروید.
اجازه میخواهم یک شائبه را برطرف کنم. شاید با خودتان بگویید اگر هدف کنکور نباشد چرا من که میخواهم درس دوم عربی یازدهم یعنی مبحث شرط را بخوانم، باید درس پنجم اول عربی دهم را بلد باشم و …؟ شاید ظاهر این صحبت درست باشد اما اگر به تمرینات کتاب درسی نگاه کنید میبینید در همه کتابهای درسی عملا مطالب سالهای گذشته تکرار و استفاده شده است.
ثلاثی مجرد و مزید، محل اعرابی، فعل مجهول، اسم فاعل و مفعول و … همه اینها که برای سال دهم است در تمرینات کتابهای یازدهم و دوازدهم به صورت دقیق هستند و حتی در امتحانات پایان سال هم بارم و نمره مجزا دارند، با اینکه ظاهراً مطلب سال دهم هستند. با این تفاوت که سؤالات آنها با جملات سال یازدهم یا دوازدهم طراحی میشود.
2. چه توصیههای دیگری برای موفقیت در این درس دارید؟
بدون تعارف و رک عرض میکنم اولا نگاه منفی به عربی را کنار بگذارید. به عربی بهعنوان درسی نگاه کنید که اگر زبانش را یاد بگیرید، میتوانید متنهای زیبا و شیرین و جذابی را ببینید که حتماً لذت میبرید و بهعنوان درسی به آن نگاه کنید که میتواند سرنوشت کنکور شما را بهصورت مثبت بسیار بهبود ببخشد.
دوم اینکه کم نیاورید و در یادگیری واژگان و یا تکرار درس کوتاهی نکنید. سوم، در یادگیری قواعد حوصله و صبر به خرج دهید و سعی کنید مطالب را پیوسته بخوانید. چهارم مطالب را بفهمید و از صرفاً حفظ کردن مطالب قواعد جدا پرهیز کنید.