همه چیز درباره مطالعه و تست زنی ریاضی تجربی کنکور
همه چیز درباره مطالعه و تست زنی ریاضی تجربی کنکور
همیشه ریاضی خواندن و روش موفق شدن در آن با کلی سؤال و ابهام در ذهن دانش آموزان همراه بوده است. چه جوری ریاضی بخونم؟ از روی چی بخونم؟ چند ساعت بخونم؟ چه جوری تست ریاضی رو حل کنم؟ و کلی سؤال دیگه که سعی کردیم در قالب تعدادی سؤال به اون ها جواب بدیم. اگر سؤال دیگه ای هم دارید میتونید در انتهای همین مقاله از طریق کامنت (نظر) بپرسید.
بخش اول: مطالعه ریاضی تجربی کنکور
بعد از تدریس معلم برای کامل شدن آموزش، چه بکنم؟
بعد از تدریس معلم بهتر است جزوه را خوب مطالعه کنیم. در درس ریاضی باید حدود 30% وقت دانش آموزان به مطالعه بگذرد و باقی برای تمرین و تست زدن. مطالعه دقیق جزوه به این معنی است که تعاریف و مفاهیم را حلاجی کنیم و مطمئن شویم که همه آن ها را خوب یاد گرفته ایم. ضمن اینکه باید تمرین و تست های آن را مجدداً حل کنیم. یعنی جواب آن ها را بپوشانیم و بعد از حل آن ها، حل خود را با راه حلی که معلم سر کلاس رفته مقایسه کنیم و در صورت مشکل مجدداً از معلم سؤال کنیم.
اگر جزوه کاملی دارم، نیاز به مطالعه کتاب درسی هم هست؟ اگر بله، باید در کتاب درسی بیشتر به چه مطالبی دقت کنم؟
در درس ریاضی متن کتاب درسی شامل تعاریفی و قضایایی است که بعید است معلمی به اشتباه آن را یاد بدهد. چیزی که در متن کتاب های درسی ریاضی مهم است، تمارین آن هستند که معمولاً به شکل مستقیم یا با تغییرات ناچیز به شکل تست درمی آیند و در کنکور مطرح می شوند.
بعضی از کتاب های کمک آموزشی تمارین کتاب درسی را بررسی کرده اند و به شکل تست درآورده اند. یا ممکن است معلمی خودش سر کلاس از دانش آموزان بخواهد که کتاب درسی را باز کنند و تمرین آن را برای آن ها حل کند. اگر هیچ یک از این دو حالت را برای شما صادق نیست حتماً تمارین کتاب درسی را بررسی کنید. بعضی از تمرین کتاب بسیار مفهومی و زیبا هستند. در بعضی قسمت ها حتی این تمرین ها واقعاً سخت هستند، مثل تمرین بهینه سازی در کاربرد مشتق ریاضی دوازدهم.
اگر معلمم همه نکات لازم را نمی گوید چه بکنم؟
در این صورت سه راه حل باقی می ماند. کتاب کمک آموزشی، فیلم آموزشی یا معلم خصوصی که عموماً دانش آموزان با توجه به هزینه های زیاد معلم خصوصی با سراغ دو روش اول می روند.
در میان کتاب های کمک آموزشی سراغ کدام مدل از درس نامه ها بروم؟ و با آن چگونه برخورد کنم؟
اگر ضعف اساسی در درس ریاضی دارید و اصلاً قادر به حل تست ها نیستید و عموماً سر کلاس چیزی متوجه نمی شوید باید از کتاب هایی استفاده کنید که درس نامه های مفصلی دارند. یعنی روند آن ها آهسته باشد و تمرین زیادی در آن ها حل شده باشد. کتاب های تست معمولاً این طوری نیستند.
یعنی درس نامه های خلاصه ای دارند که دانش آموزی که چیزی از مطلب نمی داند با خواندن آن هم، مطلب زیادی دستگیرش نمی شود. چراکه در فهم موضوعات و اطلاعات اساسی آن موضوع دچار مشکل است. کتاب هایی که درس نامه های مفصل تری دارند معمولاً قبل از ورود به تست در هر مطلب چندین سؤال تشریحی حل می کنند که مطلب کاملاً برای خواننده جا بیفتد.
دانش آموزان ضعیف تر برای ورود به تست نباید عجله کنند. خیلی از مواقع دانش آموزان به شوق حل کردن تعداد زیادی تست، تست ها را می سوزانند و درنهایت به حفظ کردن راه حل ها روی می آورند که در درس ریاضی واقعاً بی فایده است. این زمانی است که دانش آموزان بدون آمادگی کامل به سراغ تست ها می روند.
دیدن فیلم آموزشی را برای فراگیری این درس توصیه می کنید؟ اگر بله، چگونه و کی از آن استفاده کنم؟
بله، دیدن فیلم آموزشی بخصوص برای دانش آموزانی که از داشتن معلم خوبی بی بهره اند می تواند چاره ساز باشد. بخصوص اینکه فیلم آموزشی فقط نیاز به دیدن دارد و از خواندن کتاب کار ساده تری است. ولی از طرفی باید متوجه این موضوع بود که دیدن فیلم آموزشی مثل یک سریال یا فیلم سینمایی، در درس ریاضی هیچ کاری برای بیننده آن نمی کند.
بیننده فیلم آموزشی نباید منفعل باشد. باید فیلم را بارها نگه دارد و دوباره ببیند و جزوه بنویسد و … . که همه این ها نشان می دهد که فیلم آموزشی از کتاب زمان بیشتری می گیرد ولی برای دانش آموزان ضعیف تر راه حل بهتری است.
بخش دوم: تست زنی ریاضی تجربی کنکور
1. بعد از آموزش کامل، می توانم مستقیماً سراغ حل تست بروم یا قبل از آن باید سؤالات تشریحی حل کنم؟
جواب این سؤال به سطح دانش آموز خیلی بستگی دارد. برای دانش آموزان ضعیف و متوسط در درس ریاضی که تعدادشان کم هم نیست قطعاً سؤالات تشریحی قبل از ورود به تست ها مهم است. البته معلم معمولاً سر کلاس خودش این کار را می کند. یعنی بعد از آموزش یک مطلب تعدادی سؤال تشریحی (معمولاً ساده) حل می کند تا دانش آموزان با کاربردهای آن موضوع آشنا شوند و بعد وارد فضای تستی و نکات آن می شود.
2. اگر قرار است سؤال تشریحی حل کنم، کتاب کار را پیشنهاد می کنید یا نمونه سؤالات امتحانی (نهایی) سالهای قبل؟
اگر معلم ندارید یا درس نامه شما سؤال تشریحی کم دارد پیشنهاد ما کتاب کار است. یکی از ویژگی های مهم کتاب های کار این است که باوجوداینکه سؤالات آن ها تشریحی است ولی معمولاً با نگاه به نکات و مفاهیم تستی طرح شده اند و بعدها در زدن تست ها به این موضوع پی خواهید برد. البته معمولاً کتاب کارها فقط جواب آخر سؤالات رادارند که نیاز است در صورت وجود مشکل باکسی رفع اشکال شوند.
3. آیا تست زنی باید بلافاصله پس از مطالعه باشد یا بافاصله؟ اگر فاصله باید داشته باشد، چقدر؟
در درس ریاضی تست زنی بعد از مطالعه نه تنها ایرادی ندارد بلکه استفاده چندین باره از فرمول ها و مفاهیم، آن ها را در ذهن دانش آموز جا می اندازد. به نظر من باید بلافاصله بعد از مطالعه کامل (و احیاناً حل سؤالات تشریحی) تست زنی آغاز شود، یعنی در همان روز.
4. در تست ها زمان را در نظر بگیرم یا نه؟
خب در تست های اولیه معمولاً نمی شود زمان را رعایت کرد. تست های اولیه به قولی آموزشی نامیده می شوند و نمی شود انتظار داشت در زمان استاندارد یک تست در کنکور حل شوند. یعنی اگر اولین بار است که در موضوعی تست می زنید بهتر است خیلی درگیر زمان نباشید، بخصوص در موضوعاتی مثل هندسه.
شاید حل کردن یک تست هندسه از شما 15 دقیقه زمان بگیرد یا حتی بعد از 15 دقیقه نیز نتوانید آن را حل کنید. این را مطمئن باشید که زمانی که برای حل یک تست روی آن فکر می کنید هدر نرفته است و به شکوفایی ذهنی شما کمک می کند. اگر دومین باری است که برای موضوعی تست می زنید و در آن اصطلاحاً راه افتاده اید زمان را در نظر بگیرید.
نه به این معنی که بعد از گذشتن زمان استاندارد برگه را از زیردست خود بکشید! بلکه منظور این است که وقتی می بینید تستی بعد از گذشت چند دقیقه حل نشده به سراغ تست بعدی بروید یا پاسخنامه را ببینید. اگر شرایط کاملاً آزمونی است و برای آخرین بار قبل از یک آزمون مهم برای مرور مطلبی برای آن تست می زنید کاملاً در قید زمان باشید و پاسخنامه را هم طی آزمون نگاه نکنید.
5. آیا با زدن هر تست به پاسخنامه مراجعه کنم یا بعد از حل تعدادی تست؟
بستگی دارد که چه تستی می زنیم. همان طور که گفتیم تست های اولیه با تست های دفعات بعدی و تست های آزمونی متفاوت اند. حتماً در خیلی از کتاب های تست این را دیده اید که اولین تست ها کاملاً مفهومی و خیلی ساده اند. اصلاً ترتیب قرارگیری تست ها در بسیاری از کتاب ها از ساده به سخت است.
خب اگر در حل تست های اولیه گیر کردید حتماً مشکلی وجود دارد. مثلاً فرض کنید اولین تست مشتق در یک کتاب پرسیده است که کدام گزینه تعریف مشتق را به درستی نشان می دهد؟ خب اگر این تست را نمی توانید حل کنید لازم نیست به پاسخنامه بروید، بلکه باید به درس نامه بروید!
یعنی شما به لحاظ آموزشی هنوز صلاحیت تست زدن ندارید. ولی وقتی از تست های اولیه عبور کردید،در تست های میانی اشکالی ندارد که در صورت وجود مشکل و طولانی شدن زمان حل (4 یا 5 دقیقه) به سراغ پاسخنامه بروید. البته سعی کنید با پاسخنامه مثل یک کتاب رمان برخورد نکنید.
پاسخنامه باید شمارا هول بدهد. یعنی اینکه ایده اولیه برای ادامه حل بدهد و شما مجدد برگردید و خودتان سؤال را حل کنید. وقتی کاملاً راه افتادید هر 20 الی 30 تا تست جواب هایتان را با پاسخنامه چک کنید.
6. برخوردم با تستی (یا تست هایی) که نتوانستم حل کنم یا نادرست پاسخ دادم چه باشد؟ اگر به تست های زیادی نمی توانم جواب بدم چه کنم؟
اگر تعداد این تست ها زیاد است که احتمالاً بازهم هنوز سواد سطحی ای نسبت به موضوع دارید و نیاز است مشکلات بنیادی خود را حل کنید. یعنی یا مطلب موردنظر را خوب یاد نگرفته اید یا اینکه این مطلب پیش نیازهایی دارد که آن ها را خوب بلد نیستید.
مثلاً فرض کنید در حل یک تست یکنوایی توابع در کاربرد مشتق، باید مشتق تابع را تعیین علامت کنیم. ممکن است شما مشتق تابع را به درستی به دست بیاورید ولی در تعیین علامت ضعف داشته باشید. در این صورت باید مشکلات اساسی خود را حل کنید. در حل تست های مشکل دار دقت کنید که آیا همیشه از موضوع خاصی ضربه می خورید یا نه.
اگر تعداد تست های غلط و نزده شما منطقی است بازهم سعی کنید از پاسخنامه کمک بگیرید و خودتان حلشان کنید. اگر نکته خاصی هم دارند بد نیست علامتی کنار آن ها بزنید. هر نکته کم کاربردی را علامت دار نکنید، طوری که همه تست ها علامت داشته باشند!
7. تست های کنکور، تألیفی، آزمون های آزمایشی را به ترتیب خاصی بزنم یا از روند کتابم پیروی کنم؟
به نظرم ترتیب مناسب در درس ریاضی ترتیب ساده به سخت است که اکثر کتاب های کمک آموزشی تا حد زیادی آن را رعایت می کنند. اینکه منبع سؤال چه باشد خیلی اهمیتی ندارد. ولی ازآنجایی که عدم توانایی در حل تست های کنکور ممکن است به روحیه شما آسیب بزند، می توانید بعدازاینکه مطمئن شدید کامل به موضوع مسلط شده اید آن ها را حل کنید.
8. آیا لازم است از چند منبع تست زنی کنم؟ اگر بله، کی سراغ منابع دوم و سوم بروم؟
فقط برای دانش آموزان قوی دو منبع لازم است. دانش آموزان متوسط و ضعیف بعید است در طول سال تحصیلی برای درس ریاضی به قدری وقت گذاشته باشند که کتاب تست اولشان را کامل حل کنند. حتی اگر دانش آموزان متوسط توانسته اند کتاب تستشان را تمام بکنند، زدن تست های آن به شکل تکراری و تصادفی (یا مضربی) بسیار کار خوبی است.
از زدن تست های تکراری اصلاً نباید ترسید. دانش آموزان قوی تر طی سال می توانند از کتاب های آزمون محور در کنار یک منبع اولیه تست بزنند.
9. چه کارهایی بکنم تا آموزش و مهارتی که برای هر بخش این درس به دست آورده ام را فراموش نکنم؟خلاصه نویسی بکنم؟ چطوری؟
خب طبیعتاً در ریاضی خلاصه نویسی مهم است چون این قابلیت را دارد. حتماً بعد از مطالعه کامل یک فصل (مثل تابع) آن را نهایتاً در یک برگه (پشت ورو) خلاصه کنید.از نمودارهای درختی و … برای خلاصه نویسی استفاده کنید و فقط مفاهیم و فرمول های مهم را بیاورید. از نوشتن نکات خیلی خاص در خلاصه تان اجتناب کنید.
سایر اطلاعات ضروری درباره مطالعه و تست زنی ریاضی تجربی کنکور
1. آیا با زدن تست های متنوع برای امتحانات تشریحی هم آماده می شوم؟ چه کار کنم که هم برای آزمون های آزمایشی تستی آماده بشوم هم امتحانات تشریحی؟
اگر واقعاً درس ریاضی را مفهومی یاد گرفته باشید، تفاوتی بین تست و سؤال تشریحی در آن حس نمی کنید. البته ممکن است بعضی از تست ها را با روش هایی مثل عددگذاری و رد گزینه و … حل کنیم که در سؤالات تشریحی این کارها ممکن نیست. ولی این فقط برای تعداد کمی از تست ها صادق است. ضمن اینکه همان تست ها راه حل تشریحی هم دارند که باید آن را یاد بگیریم.
2. پیش نیازهای لازم برای یادگیری این درس از سال های گذشته چه مطالبی هستند؟ یاد نگرفتن چه مطالبی به بقیه موضوعات ضربه می زند؟
سؤال خیلی مهمی است. در درس ریاضی پیش نیازها و رعایت آن ها خیلی مهم اند. گاهی رعایت نکردن آن ها چنان روی اعصاب دانش آموزان می رود که از این درس کاملاً ناامید می شوند و آن را کنار می گذارند. بعضی مواقع دانش آموزان می خواهند بخش هایی را از ریاضی حذف کنند و اگر موضوعات انتخابی آن ها از موضوعات اساسی ریاضی باشد، ضربه سختی می خورند.
مثلاً اگر کسی توان های گویا و عبارت های جبری (اتحادها) یعنی فصل سوم ریاضی دهم را حذف کند مثل کسی است که با پای شکسته در مسابقه دوی صد متر شرکت می کند. موضوعات زیر به نظر من خیلی مهم اند و در باقی موضوعات هم اثرگذارند:
مجموعه ها (برای شمارش)، توان های گویا و عبارت های جبری، معادله گنگ و گویا، معادله و تابع درجه دوم، نامعادله و تعیین علامت (برای تابع، مثلثات، حد و پیوستگی، مشتق و کاربرد مشتق)، حد و پیوستگی (برای مشتق)، مشتق (برای کاربرد مشتق) و هندسه تحلیلی (برای هندسه دوازدهم) پیش نیاز محسوب می شوند.
3. چه توصیه های دیگری برای موفقیت در این درس دارید؟
متأسفانه به ورود بعضی افراد و پول ها به جریان آموزش، فضای تبلیغاتی و نمایش به شدت دامن گیر آموزش کشور شده است و این وسط دانش آموزان هستند که با توجه سادگی و زودباوری شان قربانی می شوند.
حتی شبکه های تلویزیونی در برنامه های آموزشی، کنکور را موضوعی ساده نشان می دهند که نیاز به دانستن نکات عجیب وغریب دارد و یک تست پیدا می کنند که با راه حل ابداعی شان در چند ثانیه حل می شود و دانش آموزان هم به وجد می آیند.
من از دانش آموزان و خانواده های آن ها خواهش می کنم که فریب برنامه های تلویزیونی و به طورکلی تبلیغات را نخورند و بدانند که موفقیت در کنکور جز با تمرین و پشت کار به دست نمی آید. درواقع دانش آموزان با دیدن یک راه حل تستی نباید ذوق کنند و باید از معلمشان بخواهند که راه حل تشریحی و کامل آن را بگوید و یا دلیل نکاتی که با آن تست ها را حل می کند توضیح بدهد.
مطمئن باشید هیچ یک از رتبه های برتر کنکور با نکات عجیب وغریب به درصدهای بالا در درس ریاضی نرسیده اند. موفقیت در درس ریاضی همان طور که بزرگان این رشته بارها گفته اند فقط نیاز به دو چیز دارد: تمرین و صبر!
اگر سوالی دارید در همین صفحه از طریق کامنت (نظر) بپرسید.