معرفی برترین آثار ادبیات غیر داستانی (بخش دوم)
ادبیات غیر داستانی چیست
بر اساس شکل روایت، آثار ادبی به دو دسته تقسیم بندی می شوند؛ ادبیات داستانی و غیر داستانی. ادبیات داستانی، آثاری را دربر می گیرد که زاییده تخیل نویسنده اند و در مقابل آن، ادبیات غیر داستانی قرار دارد. اما به طور دقیق تر ادبیات غیر داستانی چیست؟
ادبیات غیر داستانی، گونه ای است که صرف نظر از موضوع آن، هدف ساده ای دارد؛ ارائه اطلاعات. این دسته از آثار ادبی باید بر اساس واقعیت ها و نتیجه گیری های تحقیق یا تخصص نویسنده نگارش شده باشند. ادبیات غیر داستانی همۀ آثار نوشته شده ای هستند که داستان نیستند.
این دسته بندیِ گسترده می تواند شامل تمام آثار نثر و همچنین آثار نقد، تفسیر و تحلیل باشد. قطعا نویسنده یک اثر غیر داستانی، برای جذابیت روایی اثرش، از مهارت های داستان سرایی نیز بهره خواهد گرفت، اما همواره تاکید بر این است که محتوای نوشته اش دقیق و صادقانه باشد.
خواندن ادبیات غیر داستانی چه فایده ای دارد
مطالعه، فعالیتی است که ذهن را درگیر می کند و مغز انسان را به کار وا می دارد؛ به همین دلیل خواندن روزانه بخشی از کتب یا نشریه ها از سوی دانشمندان توصیه می شود. به طور کلی، مطالعه کردن استرس را کاهش می دهد، به تقویت مهارت های خواندن کمک کرده و منجر به بهبود و گسترش دایره لغات شده و حتی باعث می شود انسان در سخنوری مهارت بیشتری پیدا کند.
در این میان، خواندن کتاب غیر داستانی به معنای لذت بردن از واقعیت است. ادبیات غیر داستانی طعم خاص خود را دارد؛ مثل گفتگوی رو در رو با نویسنده است. فرد را قادر می سازد خارج از چارچوب، فکر و ایده های خود را خلق کند. خواندن منابع اطلاعاتی و غیر داستانی، چشمان ما را به دنیای بزرگ تری باز می کند.
این نوع از ادبیات، دانشی را به ما اضافه می کند که در درک بهتر مطالب آموخته و خوانده شده قبلی و بعدی به یاری مان خواهد آمد. با خواندن غیر داستان ها جرقه ای در ذهن زده شده و مسئله شکل می گیرد و به این ترتيب ما را تشویق به مطالعه بیشتر در موضوع مورد علاقه کرده و به دنبال یافتن پاسخ می فرستد.
ادبیات غیر داستانی قصد دارد خواننده خود را تعلیم دهد؛ آن هم از طریق ترغیب و بیان تجارب واقعی و کشف واقعیت؛ با شکلی زیبایی شناسانه و منعطف. ژانرهای ادبیات غیر داستانی به مضمون های بی شماری اختصاص داده می شوند و فرم های متنوعی دارند که می توانند برای هر نوی ذائقه ای جذاب و مفید باشند. در ادامه، تعدادی از بهترین آثار ادبیات غیرداستانی بررسی خواهند شد.
برترین آثار ادبیات غیر داستانی
جامعه شناسی خودمانی اثر حسن نراقی
کتاب «جامعه شناسی خودمانی» نوشته ی حسن نراقی، با زبانی ساده و جملات قابل فهم، به بررسی علل عقب ماندگی جامعه ایرانی در مقابل جوامع پیشرفته می پردازد. نویسنده در ابتدا طرح پرسش کرده و سپس به ریشه یابی مشکلات از منظر جامعه شناختی پرداخته و در نهایت نیز راه حل ارائه کرده است.
آقای نراقی در تحلیل رفتارهای نادرست و فراگیر مردم، به مشکلاتی از قبیل شعار زدگی، ضعیف بودن حافظه تاریخی و مسئولیت نا پذیری اشاره می کند. او معتقد است این رفتارهای نابهنجار باعث شکل گیری فرهنگ کنونی ایران شده و مانع توسعه آن می شوند.
تاریخ هنر اثر ارنست گامبریج
کتاب «تاریخ هنر» نوشته ی ارنست گامبریج یکی از معروف ترین و محبوب ترین کتاب ها در زمینه هنر می باشد که سیر تاریخی تکامل هنر را از زمان پارینه سنگی و نقاشی بر دیواره غارها، تا قرن معاصر و سبک های هنری مدرن، بررسی می کند.
خواننده این کتاب فقط با نام های هنرمندان، آثار نقاشی و اسم های هنری مواجه نمی شود؛ بلکه کتاب تاریخ هنر به طور منظم و پیوسته و با دیدی تحلیلی، نحوه شکل گیری و دگرگونی سبک های هنری و تحول تاریخی هنر را برای علاقمندان ارائه می کند. تاریخ هنر گامبریج مدخلی برای ورود به دنیای هنر بوده و می تواند برای هر سطح از اطلاعات هنری مفید واقع گردد.
قدرت بی قدرتان اثر واتسلاف هاول
واتسلاف هاول اولین رئیس جمهور غیر کمونیست کشور چک بود و کتاب «قدرت بی قدرتان» نیز مجموعه ای از چند جستار در مورد قدرت، اخلاق، سیاست و حکومت داری به قلم ایشان است. واتسلاف هاول در کتاب قدرت بی قدرتان به بررسی زندگی سیاسی مردم چک طی بیست و پنج سال، که خود آن را پساتوتالیتر (پسا تمامیت خواه) می نامد می پردازد.
هاول در این کتاب سعی دارد با زبانی بسیار ساده نشان دهد که افراد معمولی و به ظاهر بی قدرت، چگونه می توانند به بازوان نظام دیکتاتوری تبدیل شوند و بدون اینکه خودشان بدانند و از قدرت شان مطلع باشند، به سیستم فاسد در جهت سرکوب آزادی ها کمک کنند.
شدن اثر میشل اوباما
کتاب «شدن»، زندگی نامه و مجموعه خاطرات میشل اوباما، بانوی اول ایالات متحده آمریکا، همسر باراک اوباما و اولین زن آفریقایی آمریکایی تباری است که به این جایگاه رسیده است. میشل اوباما با قلمی روان و زبان ی خودمانی و در عین حال عمیق و صادقانه، خواننده را با مسیر زندگی پر فراز و نشیب اش آشنا می کند
میشل اوباما از تلاش ها، شکست ها، نا امیدی ها و موفقیت هایش در طول زندگی می گوید. این کتاب ماجرای زندگی و تجربیات او از دوران کودکی تا زمانی است که بانوی اول آمریکا شد. میشل اوباما یکی از زنان تاثیر گذار آمریکا به شمار می آید و خواندن زندگی نامه او می تواند الهام بخش باشد.
مثل خون در رگ های من اثر احمد شاملو
کتاب «مثل خون در رگ های من» مجموعه نامه های عاشقانه احمد شاملو به همسرش "آیدا سرکیسیان" است که در دهه ۴۰ و ۵۰ شمسی نوشته و پانزده سال پس از مرگ او منتشر شده اند. این کتاب ما را با افکار، احساسات، طرز فکر و روحیه شاملو آشنا می کند. از آنجا که رابطه عاشقانه شاملو با همسرش بر شکل گیری شخصیت او تاثیر بسیاری داشته و جنبه مهمی از زندگی وی بوده است، خواندن این کتاب در شناخت ذهن و درونیات قلبی این شاعر و درک شعرهایش موثر خواهد بود.
اسطوره و واقعیت اثر میرچا الیاده
میرچا الیاده، تاریخ دان دین و فیلسوف برجسته ای است که به سبب مطالعات دینی، اسطوره ای و آئینی از شهرت بسیاری برخوردار گشته است. موضوع این کتاب شناخت تاریخ تحول اسطوره در سیر تمدن بشر می باشد.
در این کتاب نویسنده پس از ارائه تعریف دقیق از اسطوره، به واکاوی کارکرد کلی اسطوره در تاریخ و خاستگاه و منشا آن نزد بشر اولیه تا به دوران معاصر کنونی می پردازد. الیاده در کتاب «اسطوره و واقعیت» می گوید بشر امروز نیز مانند اجداد اولیه خود، با ساخت ابرقهرمان ها، آثار مفهومی و موسیقی، همان مراسم آئینی را دنبال کرده و اسطوره سازی می کند.
مغز پویا اثر دیوید ایگلمن
کتاب «مغز پویا» نوشته ی دیوید ایگلمن با عنوان فرعی «ماجرای مغزی که هر لحظه تغییر می کند»، کتابی ست علمی درباره کارکرد مغز در مواجهه با تجارب جدید. نویسنده کتاب مغز پویا اعتقاد دارد که مغز انسان پیچیده ترین سیستم جهان و سیستمی پویا از نورون هاست که تجارب، احساسات و یادگیری مهارت های جدید باعث تغییر مداوم آن می شود. این کتاب راهی برای شناخت دنیای پیچیده مغز است و به پرسش های علمی درباره آن پاسخ می دهد.