

علوم و فنون ادبی دهم یکی از دروس اصلی رشته علوم انسانی است که به بررسی ساختار و زیباییهای ادبی زبان فارسی میپردازد. این درس ترکیبی از سه حوزه مهم عروض و قافیه، سبکشناسی و نقد ادبی را شامل میشود و به دانشآموزان کمک میکند تا مهارت تحلیل متون ادبی را تقویت کنند.
یکی از مباحث مهم این کتاب، عروض و وزن شعر است که در آن دانشآموزان با مفاهیم وزن و ریتم در شعر فارسی آشنا میشوند. در این بخش، ارکان عروضی، بحرهای رایج در شعر کلاسیک فارسی و روش تقطیع شعر بررسی میشود.
در مبحث قافیه و ردیف، ساختار قافیه، انواع قافیه و جایگاه آن در شعر فارسی مطالعه میشود. این بخش به دانشآموزان کمک میکند تا نقش قافیه را در موسیقیایی شدن شعر درک کنند.
سبکشناسی یکی دیگر از بخشهای مهم این درس است که به بررسی ویژگیهای زبانی، ادبی و فکری سبکهای مختلف شعر و نثر فارسی میپردازد. در این پایه، تمرکز بیشتر بر سبک خراسانی و ویژگیهای آن در آثار شاعران بزرگ مانند رودکی، فردوسی و عنصری است.
در بخش نقد ادبی، دانشآموزان با مفاهیم تحلیل و ارزیابی آثار ادبی آشنا میشوند. این مبحث کمک میکند تا متون ادبی را با دیدگاه انتقادی بررسی کنند و عناصر زیباییشناسی و محتوایی آنها را درک کنند.
این درس نقش مهمی در تقویت توانایی تحلیل متون ادبی، شناخت زیباییهای شعر و نثر فارسی و درک سیر تحول سبکهای ادبی دارد. همچنین، پایهای برای یادگیری عمیقتر مباحث ادبی در سالهای بعد محسوب میشود.