ریشه‌ی ژانر رمانتیک به طور کلی از واژه‌ی عشقِ رمانتیک گرفته شده است که اصطلاح آن، از قرن 19 میلادی به بعد در کشورهای غربیِ دنیا رواج یافته است. عشق رمانتیک نوعی از عشق است که اغلب در آن، علاقه‌ای دوطرفه، بسیار زیاد و ایده‌آل‌گونه‌ای، بین دو فرد ایجاد شده است؛ به نوعی این دو فرد به هم‌دیگر را، نیمه‌ی گمشده‌‌ی هم می‌دانند. ژانر رمانتیک نیز، به روایت از همین نوع داستانِ عشق و عاشقی می‌پردازد و اغلب پایان‌هایی خوش و امیدوارکننده دارد. از جمله معروف‌ترین آثار ادبی در ژانر رمانتیک می‌توان به رمان‌های سال بلوا از عباس معروفی، بیچارگان از داستایفسکی، یک عاشقانه‌ی آرام از نادر ابراهیمی، غرور و تعصب از جین آستین، منِ او از رضا امیرخانی و گتسبی بزرگ از اسکات فیتز جرالد، اشاره کرد.
علارغم عمر نسبتا کم ژانر رمانتیک، استفاده از این ژانر در ادبیات داستانی، وسعت بسیار بالایی دارد. اغلب برای ساخت داستان‌هایی زیباتر و افزایش کشش آن‌ها، ادبیات رمانتیک با دیگر ژانرهای ادبی (مخصوصا ژانر درام) ترکیب می‌شود؛ به عنوان مثال رمان‌های رنج‌های ورتر جوان از گوته و پی‌یر و لوسی از رومن رولان از جمله آثاری است که در آن‌ها، شاهد ترکیب دو ژانر تراژدی و رمانتیک هستیم. در قسمت ژانر ترسناک نیز با ترکیب دو ژانر ترسناک و رمانتیک، که ژانر گوتیک را می‌سازند، آشنا خواهیم شد.
