کلاسیسم
مکتب کلاسیسم
لفظ و اصطلاح کلاسیک در دوران مختلف تاریخ اغلب به سه چیز نسبت داده شده است؛ که گاهی، به دلیل نزدیکی ضمنی، با هم به اشتباه گرفته می‌شوند :
1- به آثار ادبی قدیمی مانند آثار هومر و سوفوکل، نسبت داده شده است.
2- به آثار ارزشمند و استقبال‌شده‌ی (شاهکار) ادبیات (حتی اگر نسبتا معاصر باشد) نسبت داده شده است؛ مانند آثار چخوف و داستایفسکی.
3- به آثاری که در بسترِ نهضت (جنبش) ادبی قرن هفدهمیِ کلاسیسیم (در فرانسه) پدید آمده‌اند، نسبت داده شده است. مطالب مورد نظر در تحلیل مکتب کلاسیسیم نیز، به آثار کلاسیکِ دسته‌ی سوم می‌پردازد.
کلاسیسیم جنبشِ بازگشت به سنت‌های هنری و ادبیِ یونان و روم است. جرقه‌های پیدایش این مکتب در محافل ادبی فرانسه از قبیل بریگاد یا پلئیاد زده شد. در این محافل اهل ادبِ فرانسه با ادبیات کهنِ یونان و رم آشنا می‌شدند.
پیروی از عقل و نه از احساسات، تایید و ترویج فطرت و ویژگی‌های والای انسانی به عنوان حقیقتی جاودان، آموزندگی و دارا بودن نتایج اخلاقی، تقلید از اصول ادبیِ یونان و رم باستان، سخن گفتن به مقتضای سطح مخاطب و موضوع و نوع اثر، نظم و مشخص بودن سه اصلِ موضوع، زمان و مکان در داستان، از ویژگی‌های اصلی آثار ادبی در این مکتب هستند.
مکتب خراسانی در ایران شباهت‌های فراوانی با مکتب کلاسیسیم دارد و می‌توان آن را معادلِ فارسی این مکتب دانست. از جمله بزرگان این مکتب سعدی و حافظ بودند.
نویسندگان شاخص و پیشگام مکتب کلاسیسیم
دوبله، مونتنی، مولیر، ولتر، لافونتن، میلتون، اُلیور گلد اسمیت، درایدن، الکساندر پوپ، جاناتان سویفت، گوته و شیلر از پیشگامان در این مکتب هستند.
آثار ادبی شاخص و معروف مکتب کلاسیسیم
- تارتوف اثر مولیر
- آندروماک اثر ژان راسین
- ناتان خردمند اثر جی.ای.لسینگ
- فاوست اثر گوته
- کاندید (ساده دل) اثر ولتر
- قرارداد اجتماعی اثر ژان ژاک روسو
- سفرهای گالیور اثر جاناتان سویفت