رمانتیسم
مکتب رمانتیسم
این مکتب یا جنبش ابتدا در آلمان و انگلستان شروع شد و سپس، بعد از انقلاب فرانسه، به فرانسه، اسپانیا و ایتالیا راه پیدا کرد. رمانتیسم را می‌توان مسببِ گذار انسانِ عصر کلاسیک، به انسانِ عصر مدرن دانست. هیچ مکتبی در تاریخ غرب به اندازه‌ی رمانتیسم، گسترده و فراگیر نبود.
واژه‌ی رمانس (romance) به زبان‌های محلی مشتق از لاتین و اصطلاح آن در ابتدا، به معنی تعبیرات شاعرانه به کار گرفته می‌شد. بعدها، رمانس و رمانتیک را به رمان نسبت می‌دادند و آن را اثری می‌دانستند که غیرعقلی، خیال‌انگیز و پراحساس باشد. در نهایت نیز، رمانتیسم به توصیف مناظر طبیعی و تشویق و ترویج زندگی ساده و غیرشهری، اطلاق شد.
رمانتیسم در واقع واکنشی است به کلاسیسیم، انقلاب صنعتی و آلوده کردن و نادیده‌گرفتن طبیعت. توجه فراوان به طبیعت و شیوه‌های زندگی طبیعی، توجه فراوان به مناظر طبیعی، ایجاد رابطه بین رفتارهای بشری با رفتارهای طبیعی، درون‌گرایی و تکیه بر ضمیر ناآگاه، مخالفت با خرد، بیان احساسات و عواطف، استفاده از عانصر خیالی و رویایی، تاثیر از ادبیات مسیحیِ قرون وسطی و رنسانس، گریز از قاعده و قانون‌های کلاسیک، مقید نبودن به اخلاق و انتقاد از دنیا و مسائل آن، از کلیدواژه‌های بسیار مهم در تشخیص ادبیات در دوره‌ی رمانتیسم هستند.
نویسندگان این مکتب ژانر تراژدی را با ژانر کمدی ترکیب کردند و تراژیک کمدی یا درام رمانتیک را به وجود آوردند. مکتب رمانتیسم تا حدی شبیه به مکتب عراقی در شعر است.
نویسندگان شاخص و پیشگام مکتب رمانتیسم
ژان ژاک روسو، لامارتین و ویکتور هوگو در فرانسه، جین آستن، مری شلی و والتر اسکات در انگلستان، گوته، شیلر، هاینریش هاینه و هلدرین در آلمان، پوشکین و لرمانتوف در روسیه، لانگ ویتمن و ادگار آلن‌پو در آمریکا و فروغ فرخزاد، فریدون مشیری و شهریار در ایران از نویسندگان این مکتب هستند.
آثار ادبی شاخص و معروف مکتب رمانتیسم
- رنج‌های ورتر جوان اثر گوته
- غرور و تعصب اثر جبن آستن
- فرانکنشتاین اثر مری شلی
- آیوانهو اثر والتر اسکات
- بینوایان اثر ویکتور هوگو
- سه تفنگدار و کنت مونت کریستو اثر الکساندر دومای پدر
- یوگنی انه گین اثر پوشکین
- شرقیات اثر ویکتور هوگو