روز اول قبر
«صادق چوبک» داستان نویس معاصر ایرانی است که در چهاردهم تیرماه سال 1295 در بوشهر به دنیا آمده است. او در خانواده ای ثروتمند متولد شد. پدرش تاجر بود، اما چوبک هیچ وقت به کسب وکار پدر علاقه ای نشان نداد. بیماری مالاریا باعث شد که چوبک به همراه خانواده به شیراز نقل مکان کند.
او در شهر شیراز تحصیلات خودش را آغاز کرد و در مدرسه های مختلفی همچون شفاییه، باقریه، سلطانیه و حیات درس خواند. در سال 1313 موفق به گرفتن گواهی نامۀ سیکل شد. در سال 1314 در کالج آمریکایی تهران به درس مشغول شد و در سال ۱۳۱۶ به استخدام وزارت فرهنگ درآمد.
صادق چوبک پس از مدتی به خدمت سربازی رفت. در سال دوم سربازی به خاطر تسلطش بر زبان انگلیسی به عنوان مترجم مشغول به خدمت شد و بعد از آن در سال 1319 در وزارت دارایی به عنوان تحویل دار استخدام شد. با ورود مستشاران آمریکایی به ایران، به عنوان مترجم کارش را از سر گرفت. چوبک در سال 1316، پس از اخذ دیپلم ادبی، با قدسی خانم ازدواج کرد. ثمرۀ این ازدواج دو پسر با نام های روزبه و بابک بود.
چوبک از اولین کسانی است که داستان کوتاه فارسی می نوشت. بسیاری از منتقدان پس از «محمدعلی جمالزاده» و «صادق هدایت»، از او به عنوان یکی از پیشروان قصه نویسی ایران نام می برند. در سال ۱۳۲۴ اولین مجموعه داستان صادق چوبک با نام «خیمه شب بازی» منتشر شد.
نویسنده در این کتاب و کتاب «چرا دریا طوفانی شد»، بخش اعظمی از متن را به توصیف منظره ها اختصاص می دهد. او تلاش می کند که شخصیت های داستان، روابطشان و احساسات آنان را نیز به تصویر بکشد. چوبک در سال ۱۳۲۸ اثر دیگری با عنوان «انتری که لوطی اش مرده بود» را به چاپ رساند.
کتاب های چوبک شامل موارد زیر هستند:
در آثار چوبک هر شخصیت به زبان خودش، یعنی زبان متناسب با شرایطش حرف می زند. مثلا کودکان کودکانه فکر می کنند و بچگانه حرف می زنند. بدین ترتیب هرکدام از شخصیت ها به بهترین شکل ممکن جان می گیرند. این کار باعث می شود شخصیت پردازی به خوبی انجام شود.
چوبک در توصیف ویژگی های حقیقی زندگی دقت زیادی داشت و این یکی از خصوصیات آثار اوست. چوبک را به خاطر همین دقت نظرها رئالیست افراطی و ناتورالیست دانسته اند. بیشتر داستان های او دربارۀ بدبختی مردمی است که در چنگال خرافات و نادانی اسیر شده ند و به دام تقلید کورکورانه از سنت ها گرفتارند. برخی از محققان چوبک را روایتگر زندگی مردم فقیر می دانند.
صادق چوبک اولین کسی است که داستان معروف «پینوکیو» را به فارسی برگرداند و نام آدمک چوبی را بر آن گذاشت. شعر غُراب که به قلم ادگار آلن پو نوشته شده نیز به همت او ترجمه شد. «مهپاره» نیز داستان عاشقانه ای از ادبیات هند است که توسط چوبک ترجمه شده است.
او در روزهای آخر عمر بینایی اش را از دست داد. صادق چوبک در آمریکا و در سن هشتادودوسالگی، در روز سیزدهم تیرماه سال ۱۳۷۷ از دنیا رفت. جسد چوبک و وصیت نامۀ او به درخواست خودش سوزانده شدند.
شاید مشهورترین اثر این نویسنده، رمان تنگسیر باشد. این کتاب که بر اساس واقعیت نوشته شده است، داستان زندگی مردی به اسم زائرمحمد است که مردمان شهر دارایی او را به امانت گرفته اند و قصد ندارند اموالش را پس بدهند. زائرمحمد نیز تصمیم می گیرد از آن مردم انتقام بگیرد. کتاب تنگسیر به هجده زبان ترجمه شده است. امیر نادری نیز در سال ۱۳۵۲ بر اساس این کتاب فیلمی ساخت و همین نام را بر آن نهاد.
اثر معروف دیگر او که سنگ صبور نام دارد، با استفاده از ابزار جریان سیال ذهنی روایت شده است. داستان های این کتاب از زبان افراد مختلف تعریف می شوند. چاپ کتاب سنگ صبور توانست بحث های زیادی را در محافل ادبی آن زمان برانگیزد.
