مثنوی بچه خوب
«مهدی آذریزدی» یکی از نویسندگان نام آشنای حوزه کودک و نوجوان کشورمان است. او اولین کسی است که به تألیف آثاری مختص کودکان و نوجوانان اندیشید و به همین علت از او به عنوان پدر ادبیات کودک و نوجوان یاد می کنند. هجده تیر، روز ملی ادبیات کودک و نوجوان نیز منتسب به سالگرد مرگ این نویسنده شهیر است.
مهدی آذریزدی در سال 1300 در شهر یزد و در محله خرمشاه به دنیا آمد. او هیچ وقت ازدواج نکرد و در هیچ اداره دولتی ای نیز مشغول به کار نشد. خانواده او تازه مسلمان به حساب می آمدند و اجدادش همگی زردشتی بودند. او از کودکی به همراه پدرش بر روی زمین های کشاورزی کار می کرد.
آذریزدی هیچ گاه به مدرسه نرفت و الفبا و اصول اولیه خواندن و نوشتن را از پدرش آموخت. بعدتر در سن دوازده سالگی، حدود دو سال در حوزه علمیه درس عربی خواند. در کنار کارگری، چند سالی نیز به بنایی و کار در کارگاه جوراب بافی یزد هم مشغول بود. در این زمان رئیس کارخانه جوراب بافی تصمیم گرفته بود تا دومین کتابفروشی شهر یزد را تأسیس کند.
او از میان کارگرانش، مهدی آذریزدی را به کتابفروشی منتقل کرد و کار اداره آن محل را به او سپرد. این اتفاق باعث شد آذریزدی با اهالی فرهنگ و ادب شهر یزد آشنا شود. مهدی آذریزدی بعد از مدتی به تهران نقل مکان کرد. حسین مکی که از دوستان دیرینه آذریزدی به شمار می آمد، تصمیم گرفت او را به چاپخانه علی اکبر علمی معرفی کند تا در آنجا به کار مشغول شود.
در سال 1335، زمانی که آذریزدی به مطالعه آثار قدما مشغول بود، قصه ای از کتاب «انوار سهیلی» که بازنویسی کتاب کلیله و دمنه است و به قلم حسین واعظ کاشفی، نویسنده عصر تیموریان نوشته شده، توجه او را به خود جلب کرد. این کتاب باعث شد که او به فکر ساده نویسی و در واقع ساده کردن قصه های کهن، به گونه ای که برای کودکان مناسب باشد، بیفتد.
این ایده زمینه آفرینش جلد اول کتاب «قصه های خوب برای بچه های خوب» را فراهم کرد. در سال های بعد تعداد جلدهای این مجموعه به هشت رسید و خوانندگان بسیاری در سراسر ایران پیدا کرد. این هشت جلد شامل کتاب های زیر می باشد:
اولین جلد این مجموعه، در سال 1335 با کمک انتشارات امیرکبیر منتشر شد و دکتر پرویز ناتل خانلری مشوق او در انجام این کار بود و بر مفید بودن این کار تأکید داشت. در سال 1342 این کتاب برنده جایزه یونسکو شد و در سال 1345 جایزه سلطنتی کتاب را نیز از آن خود کرد.
در سال های بعد شورای کتاب کودک برخی از جلدهای این مجموعه را به عنوان کتاب برگزیده سال انتخاب کردند. این مجموعه به زبان های مختلف ازجمله اسپانیایی، ارمنی، چینی، روسی و … ترجمه شده و تا به حال در حدود 64 مرتبه هم تجدید چاپ شده است.
در کنار مجموعه قصه های خوب برای بچه های خوب، نویسنده آثار دیگری را نیز تألیف کرده است. دوره ده جلدی «قصه های تازه از کتاب های کهن» که شامل دفترهای «خیر و شر»، «حق و ناحق»، «ده حکایت»، «بچه آدم»، «پنج افسانه»، «قصه ها و مثل ها»، «مرد و نامرد»، «هشت بهشت»، «بافنده داننده» و «اصل موضوع می شود» از آثار اوست.
آثار این نویسنده فقید شامل موارد زیرهست، که برخی از آنان هنوز به چاپ نرسیده است.
مهدی آذریزدی علاوه بر کار نویسندگی، به غلط گیری و نوشتن فهرست اعلام نیز اشتغال داشت. او در دوران جوانی در کتابفروشی های مشهوری چون خاور، ابن سینا، امیرکبیر و بنگاه ترجمه و نشر کتاب نیز به فعالیت پرداخت و مدتی نیز در رونامه آشفته و روزنامه اطلاعات به کار نمونه خوانی اشتغال داشت.
برخی از منتقدان ادبی، به این نویسنده لقب خادم قرآن را اعطا کرده اند. به نظر می آید تألیف قصه هایی برای کودکان که برگرفته از داستان های ائمه اطهار، پیامبران و چهارده معصوم باشند، در آن زمان طرفداران بسیاری داشته است. انجمن آثار و مفاخر فرهنگی و بنیاد ریحانه الرسول نیز در سال های حیات مهدی آذریزدی، بزرگداشت هایی برای او برگزار کرده اند.
این نویسنده در روز هجدهم تیرماه سال 1388، در سن هشتادوهفت سالگی به علت بیماری در تهران درگذشت. در سال 1400، شورای شهر تهران نام خیابانی از خیابان های شرق خیابان حجاب که مقابل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان است را به مهدی آذریزدی تغییر داد. پس از مرگ او اداره پست شهر یزد نیز تمبر یادبودی در 1600 شماره چاپ کرد.
