خودکار یا خودکار نوک ساچمه ای یکی از لوازم تحریر پر کاربرد است که از لحاظ ساختاری دارای یک لوله است که درون آن مغزی قرار دارد، داخل مغزی از جوهری چسبناک پر شده است. ساچمه نوک خودکار در تماس با کاغذ و چرخش آن، جوهر را پخش و بر روی کاغذ منتقل می کند.
خودکار نوک ساچمه ای برای اولین بار توسط یک روزنامه نگار مجارستانی به نام لاسلو بیرو در سال 1931 اختراع شد. او به کمک برادرش غلظت جوهر خودکار را کم کرد و خودکار به شکل امروزی خود ساخته شد. روان نویس نیز همانند خودکار است
با این تفاوت که جوهر و محلول مورد استفاده در آن ها موادی ژلهای مبتنی بر آب هستند. در روان نویس ها هم مانند خودکار از یک مغزی یا ریفیل استفاده شده است که در بعضی موارد قابل تعویض می باشند.
خودنویس برخلاف خودکار دارای یک مخزن جوهر مایع است که جوهر با استفاده از خاصیت مویینگی و گرانش، بدون اینکه به سطح کاغذ فشاری وارد شود انتقال می یافت. برای پر کردن مخزن خودنویس در ابتدا این کار به صورت دستی و یا با استفاده از پیستون تزریقی صورت می گرفت. اما بعدها به صورت فشنگ های پر شده آماده وارد بازار شد.
نوک خودنویس انواع و کاربردهای مختلف دارد و بعضی از کارخانه ها تمامی سایزهای آن را تولید می کنند اما بعضی دیگر فقط سایزهای پر کاربرد را وارد بازار می کنند.
خود نویس EF (خیلی باریک نویس) سایز نوک آن 0/3 میلیمتر می باشد و برای افراد با دست خط ریز و افرادی که کارهای هنری انجام می دهند کاربرد دارد.
خودنویس F (باریک نویس) سایز نوک آن 0/5 میلیمتر می باشد و برای افرادی با دست خط ریز کاربرد دارد.
خودنویس M (متوسط) سایز نوک آن 0/7 میلیمتر است و برای نوشتارهای عادی و امضا های معمولی استفاده می شود.
خودنویس B (پهن) سایز نوک آن 1 میلیمتر است و برای طراحی و اسکیس و امضاء کردن مورد استفاده قرار می گیرد.
خودکار معمولی همان خودکارهایی هستند که یک سر توپی فلزی دارند که به راحتی جوهر را به کاغذ انتقال می دهند و هر روز به صورت مداوم از برندهای مختلف آن برای نوشتن استفاده می کنیم و معمولاً بعد از اتمام جوهر، قابل استفاده نمی باشند مگر در بعضی موارد.
خودکار ژله ای نیز از نوع ساچمه ای است ولی در آن به جای جوهر از رنگ دانه های ژله ای مبتنی بر آب و رنگ استفاده شده است. گفته می شود که رنگ خودکارهای ژله ای ضخیم تر از دیگر نمونه های آن می باشد و برای کشیدن تصاویر و نوشتن به کار می روند و نسبت به خودکارهای جوهری اثر ماندگارتری بر روی سطوح دارند. برای نگهداری خودکارهای ژله ای باید به این نکته توجه داشته باشیم که بعد از استفاده، درب آن را ببندیم.
خودکار فضایی در سال 1966 توسط ناسا برای سفر های فضایی اختراع شد به این دلیل نام خودکار فضایی بر آن گذاشته شده است. خودکار فضایی از لحاظ ساختار دارای مخزن و جوهر تحت فشار است. خودکار فضایی در محیط هایی کاربرد دارد که فاقد گرانش زمین است و همچنین در زیر آب مورد استفاده قرار می گیرد.
از معروف ترین برندهای تولید داخل و خارج خودکار و روان نویس می توان به کیان، پلیکان، کنکو، پنتر، پاپکو، کراس، شیفر، فابر کاستل، لامی، پارکر، زبرا، یونی بال، استدلر، پایلوت، اونر، دیپلمات و… اشاره کرد. برای خرید انواع خودکار و روان نویس از برندهای مختلف با تخفیف ویژه می توانید روی چی بخونم حساب کنید.