دفتر کلاسوری و کلاسور (Classeur، پوشه حلقهای، کلربوک ، کلیربوک یا زونکن) یک لوازم تحریر پرکاربرد برای مرتب کردن برگهها است. این ابزاری با استفاده از گیرهای متحرک، برگههای سوراخ (پانچ) شده را در خود نگه میدارد. این ابزار برای بایگانی کاغذها، جزوات، مدارک و سایر اوراق در محیطهای خانگی، تحصیلی و اداری بسیار کاربرد دارد. classeur از نظر اندازه، ظرفیت، جنس (مقوا، چوب یا پلاستیک) و رنگ دارای تنوع بسیار زیادی است. بسته به اندازه سوراخهای کاغذ، زونکن ممکن است دو تا چهار حلقه داشته باشد. همچنین بسته به قطر حلقهها، ممکن است 200-500 برگ را در خود جای دهد.
کلربوک و دفتر کلاسوری دو وسیله نگارشی هستند که برای نگهداری اوراق و یادداشتها استفاده میشوند. اما تفاوتهایی دارند که در ادامه به آنها اشاره کردهایم.
پوشه حلقهای ظرفیت بیشتری برای نگهداری برگههای پانچ شده دارد، چون قطر حلقههای آن بزرگتر است. اما دفاتر پوشه حلقهای معمولا 200 برگ را جای میدهد.
کلربوک حلقههای O شکل یا D شکل دارند، در حالی که دفتر کلربوک حلقههای O شکل دارند.
کلیربوک یک گیره محافظ دارد که با حرکت کشویی قفل میشود، در حالی که دفتر کلیریوک یک اهرم کمککننده برای باز و بسته شدن حلقهها دارد.
کلاسورعموما 2 یا 4 حلقه دارد، ول دفتار کلاسوری بین 20 تا 30 حلقه دارند.
در classeurها میتوان هر برگهای را پانچ کرده و در آن قرار داد، در حالی که در دفتر classeur فقط برگههای خاصِ آن دفتر را میتوان قرار داد.
پوشه حلقهای در سایزهای مختلف نظیر A3، A4 و A5 تولید میشود. اما دفتر پوشه حلقهای عموما در سایز B5 و A4 و گاها A5 تولید میشود.
زونکن به شکل ساده و کتابی باز و بسته میشود، ولی دفتر زونکن علاوه بر شکل متداول کتابی با زیپ، دکمه، بند، قفل و غیره تولید خواهند شد.
امکان تولید کلاسورها از جنسهای مختلف نظیر پلاستیک، مقوا، چرم، ورنی و چوب وجود دارد، در صورتی که تولید دفاتر کلاسوری اغلب از جنس پلاستیک یا مقوا است.
کلربوک اغلب برای بایگانی و نگهداری اسناد و نامههای اداری مورد استفاده قرار میگیرد. اما که دفتر کلربوک برای جمعآوری و نگهداری جزوات و دستنویس تحصیلی کاربرد دارد.
همانطور که پیشتر گفته شد دفتر کلاسوری یک وسیله نگارشی است که از چندین برگ کاغذ پانچشده تشکیل شده است. این برگها با استفاده از حلقههای فلزی یا پلاستیکی به هم متصل میشوند و قابلیت کم و زیاد کردن برگههای آن وجود دارد. این دفتر برای نگهداری اوراق، یادداشتها، جزوات و سایر مطالب تحصیلی یا شخصی مناسب است. انواع دفتر زونکن را میتوان بر اساس جنس، اندازه و تعداد حلقههای آن دستهبندی کرد.
به طور کلی، دفتر کلاسوری از دو قسمت جلد و برگ تشکیل شده است. جلد آن معمولاً از جنس پارچه، چرم، پلاستیک، مقوا، گالینگور، تلقی، فلز و غیره است. جنسی که برای تهیه این دفاتر به کار میرود، تاثیر زیادی بر زیبایی، مقاومت و قیمتشان دارد. بهعنوان مثال، دفتر پوشهای چرم ظاهر شیک و باکلاس، ولی قیمت بالایی دارد. برگهای دفتر classeur نیز از جنس کاغذ هستند که وزن و رنگ متفاوت دارد. حتی در مدلهای بدون خط، تک خط، دو خط، نقطهای وجود دارند.
اندازه دفتر زونکن نشاندهنده فضای قابل استفاده در هر برگ آن است. این فضا را معمولاً با طول و عرض برگ به سانتیمتر یا با استانداردهای دفاتر کلاسور (A4, A5, A6 و غیره) مشخص میکنند. اندازه دفتر زونکن رابطه مستقیم با نوع استفاده و حجم مطالب آن دارد. به طور مثال، دفتر کلاسوری A4 مناسب برای نگهداری جزوات درسی و a6 مناسب برای گذاشتن در جیب و نوشتن یادداشت ساده است.
جنس حلقههای مورد استفاده در ساخت دفترهای کلاسوری، فلزی یا پلاستیکی هستند. حلقههای فلزی یا پلاستیکی قطعات اصلی دفتر کلربوک هستند که با پانچ کردن برگها و قرار دادن آنها درون حلقهها، دفتر را شکل میدهند. تعداد حلقههای دفتر زونکن میتواند 2, 3, 4, 6, 9, 12 و غیره باشد. تعداد این حلقهها بر میزان استحکام و قابلیت جابجایی برگها تاثیر دارد و هر چه تعداد حلقهها بیشتر باشد، مقاومت دفتر بیشتر است. مثلا، دفتر کلاسور 2 حلقهای ساده و ارزان، ولی مقاومت پایینی دارد. دفتر کلیربوک 12 حلقهای، گران ولی مقاوم بیشتری خواهد داشت.
تقریبا هر دانشجویی یک پوشه حلقهای در دست دارد و اغلب قبل از خرید دنبال خاصترین مدل هستند. برخی کلربوکهای دانشجویی، جیبدار هستند و برخی فانتزی و طرحدار. در این بخش انواع جنس و طرح را ذکر خواهیم کرد و تفاوتها و مزایای هر نوع را توضیح خواهیم داد.
برخی از رایجترین جنسهایی که برای ساخت کلاسورها به کار برده میشوند و در بازار موجود هستند، عبارتند از:
کلیربوک چرمی دارای ظاهر کلاسیک و شیک بوده و معمولا بادوامتر از سایر جنسها است. این پوشه حلقهای از چرم طبیعی یا مصنوعی و در رنگهای مختلفی عرضه میشوند. برخی از این زونکنها دارای جیبها و بندهای داخلی هستند که جای بیشتری برای نگهداری وسایل فراهم میکنند.
کلاسور پلاستیکی قابل شستشو است و به آسانی تمیز میشود. علاوه بر این، در برابر رطوبت و آب مقاومت دارد. این کلربوک سبکتر از چرم بوده و در رنگها و طرحهای بسیار زیاد و متنوع تولید میشود.
کلربوکهای پارچهای، جلد با روکش پارچهای هستند. این کلربوک تنوع رنگ و طرح بالاتری نسبت به سایر جنسها دارند و خود پارچه نیز ممکن است از جنسهای مختلف (نمد، کتان، جین و غیره) باشد. حتی ممکن است طرحهای خاص چون گل، حیوان، کارتون و غیره داشته باشند.
زونکنهای دانشجویی ممکن است بر اساس کاربرد، طرح، رنگ و سلیقه به انواع مختلف تقسیم شوند. از جمله:
ذاتا دخترها به دنبال طرحهای رنگارنگ و خاص هستند. کلربوک دخترانه معمولا دارای رنگها و طرحهای شاد، روشن، گلدار، حیوانات ناز، کارتون و غیره است. جنسهایی که برای ساخت زونکنهای دخترانه به کار میبرند جنس و ابعاد مختلفی دارد.
اغلب پسرها معمولا دفترکلاسورهای با رنگ و طرح ساده، تیره، خطخطی، سورمهای، خاکستری، سبز و غیره را میپسندند. این classeur ممکن است جنس چرم یا پلاستیک داشته باشند و در ابعاد مختلف هم تولید شوند.
کلربوک فانتزی دارای طرحهای خاص و جالب هستند. دانشجو یا دانشآموز با توجه به علایق و شخصیت خود، طرح فانتزی را انتخاب میکند. برخی از طرحهای فانتزی موحود در بازار، عبارتند از: فضایی، تاریخی، علمی، دارای فرمولهای شیمی و ریاضی و غیره.
باید توجه کنید که کلاسور را با توجه به ابعاد (A2 تا A6) و کاربردی که دارند، انتخاب کنید. این مسئله زمانی بیشتر اهمیت دارد که قصد خرید آنلاین دارید. چون هر کدام از این اندازهها با هدف خاصی تولید میشوند. در اینجا کاربرد هر کدام از کلاسورها با ابعاد متفاوت را بررسی خواهیم کرد.
زونکن a2 بزرگترین اندازه در لیست پوشه حلقهایها است که از برگههای حدود 42 در 59.4 سانتیمتر برای تولیدش استفاده میشود. این کلیربوک بیشتر برای دانشجویان رشتههای نقشهکشی، هنر، معماری و طراحی کاربرد دارد.
این کلاسور نیز برای نگهداری برگههای با طول 42 و عرض 29.7 سانتیمتر طراحی شده است. بیشترین کاربردش مانند زونکن A2 برای دانشجویان رشتههای خاص مثل هنر، معماری و نقشهکشی است.
این ابعاد رایجترین ابعاد برگه است و به همین دلیل رایجترین ابعاد زونکن نیز هست. برگههایی با طول 29.7 و عرض 21 سانتیمتر در این کلربوک جای میگیرد. البته خود زونکن قطعا قدری بزرگتر است تا پوشش خوبی برای برگهها داشته باشد. بیشترین استفاده آن از طرف دانشجویان است.
این ابعاد کوچکترین ابعاد پوشه حلقهایها با طول 21 و عرض 14.8 سانتیمتر بوده و اغلب از طرف دانشجویان و دانشآموزان برای یادداشتبرداریِ خریداری میشود.
این کلیربوک یک قطع خاص است و برای نگهداری برگههای حدود 10 در 14.8 سانتیمتر طراحی شده است. زونکن a6 معمولا بهعنوان ژورنال، دفترچه یادداشت، تقویم و غیره استفاده میشود. این زونکن به عنوان، کلاسور جیبی هم شناخته میشود.
در ایران برندهای شاخصی چون: سم، آزاده، دایان، پاپکو، دوکا دفتر، مستر راد، مستر نوت، دات نوت، ایمان نوت، پیتی کو، آوای تحریر در زمینه تولید کلاسور و دفتر کلاسور فعالیت دارند. شما میتوانید از وب سایت چی بخونم محصولات برندهای معروف و مورد اعتماد را بهراحتی مشاهده کرده و سفارش دهید. همچنین میتوانید نظرات کاربران را درباره هر برند و محصول بخوانید و تجربه خود را با دیگران به اشتراک بگذارید.