نقد و بررسی
پاسخنامه ریاضیات تجربی جامع کنکور مهروماه (جلد دوم)
تغییرات کتاب ریاضیات تجربی جامع کنکور چاپ 1403 نسبت به چاپ سال‌های گذشته:
- افزایش تعداد تست‌های از 3,405 به 3,775
- اضافه شدن تست‌های کنکور اردیبهشت 1403 به بخش پرسش‌های چهارگزینه‌ای
کتاب ریاضیات تجربی جامع کنکور مهروماه کاملا کنکوری و برای داوطلبان کنکور سراسری تجربی، مناسب است. این کتاب همه مطالب ریاضی دهم، یازدهم و دوازدهم را با چینش تجمعی، در خود جای داده است. مثلا تمام مطالب مرتبط با تابع از کتاب‌های دهم، یازدهم و دوازدهم در کنار هم در قالب فصل تابع و انواع آن قرار گرفته‌اند.
کتاب فهرست بسیار خوبی دارد. در کنار هر فصل بخش‌هایی از کتاب درسی که به آن مربوط هستند، مشخص شده است. همچنین پیش‌نیازهای لازم برای درک و مطالعه ساده‌تر آن مطلب ذکر شده است.
لحن کتاب ساده و بعضا صمیمی است. این مجموعه شامل دو جلد کتاب است که در جلد اول درسنامه، تست‌ها و پاسخنامه کلیدی و در جلد دوم پاسخنامه تشریحی تست‌ها قرار گرفته است. جلد اول و دوم به ترتیب دارای 728 و 536 صفحه هستند و مجموعا کتاب دارای 3,775 تست است.
در ادامه به بررسی کتاب ریاضی تجربی جامع مهروماه دو جلدی اثر محمدرضا میرجلیلی، مهدی امیریان و منصور سعیدی می‌پردازیم.
در ویرایش جدید کتاب از چندین رنگ متنوع استفاده شده که آن را چشم‌نواز کرده است. کادرهایی که برای تست‌ها و فرمول‌ها استفاده شده و همچنین جداول موجود در درسنامه نشان از صفحه آرایی خوب کتاب دارند. فونت و اندازه آن خوب است. کیفیت کاغذ، چاپ، رسم اَشکال و نمودارها نیز مناسب است.
طرح روی جلد جذاب نیست و معلوم نیست که به چه موضوعی اشاره دارد هر چند که از تاس‌ها موضوع آنالیز ترکیبی و احتمال برداشت می‌شود. پاسخنامه تشریحی در جلد دوم نیز دو ستونه است و از چند رنگ جذاب در آن بهره برده شده است.
کتاب ریاضی تجربی جامع مهروماه با توجه به اینکه دوجلدی است، حجم زیادی دارد. ولی با در نظر گرفتن تعداد تست‌ها، خلاصه‌نویسی‌ها و آزمون‌های جامع انتهای فصل این حجم معقول به نظر می‌رسد. بنابراین نباید از حجم بالای آن هراس داشت چرا که ممکن است بخش‌هایی از آن مثل خلاصه‌ها در طول سال مورد استفاده قرار نگیرند.
قطعا دانش‌آموزان سال دوازدهم بعد از تدریس معلم به عنوان اولین منبع آموزشی و تست زنی می‌توانند از این کتاب استفاده کنند ولی اگر دانش‌آموزی دنبال کتابی به شکل خودآموز است که او را از معلم بی‌نیاز کند، این کتاب پاسخ‌گوی نیازهای او نخواهد بود. بدلیل حجم بالای کتاب، بهتر است دانش‌آموزان به صورت موازی با تدریس معلم یا برنامه آزمون‌های آزمایشی‌شان به مطالعه و حل تست‌های آن بپردازند.
قبل از خرید اینترنتی کتاب ریاضی تجربی جامع مهروماه ادامه مطلب را بخوانید.
درسنامه کتاب ریاضی تجربی جامع کنکور از انتشارات مهر و ماه
از نکاتی که جذابیت این کتاب را بالاتر می‌برد، داشتن یک صفحه مقدمه پیش از شروع هر فصل است. این صفحه یک توضیح کوتاه در مورد فصل مربوطه داده و با یک قطعه شعر کوتاه عاشقانه که در آن از اصطلاحات ریاضی مرتبط با فصل استفاده شده، همراه است.
درسنامه کتاب ریاضیات تجربی مهروماه برای هر فصل به شکل یکپارچه بوده ولی از چند ایستگاه تشکیل شده است. مثلا فصل تابع و انواع آن 9 ایستگاه دارد. در ورود به هر ایستگاه معمولا بعد از مقدمه مختصری بلافاصله یک یا چند جدول می‌بینید. مولفین محترم خیلی سعی کرده‌اند که تمامی آنچه که دانش‌آموز برای پاسخ دادن به تست‌ها لازم دارد به شکل کاملا طبقه‌بندی شده در جداول مختلفی بیاورند.
چیزی که در این جداول جالب است این است که عموما یک ستون به نام مثال دارند که در آن چند مثال حل شده قرار دارد این موضوع جدول را از جداولی که ممکن است در خلاصه نویسی‌ها ببینید یا خودتان بنویسید، متمایز می‌کند. در قسمت‌هایی از درسنامه که به شکل متن هستند از علائم خوبی برای نکات، تذکرها و… استفاده شده است.
در قسمت‌های متنی درسنامه هم معمولا بعد از توضیح یک مطلب چند مثال آورده شده است که از خواننده می‌خواهد تا آن را بخواند. این مثال‌ها با عنوان «ببین» آورده شده و قبل از ورود به تست، دانش‌آموز را آماده می‌کند. در بعضی موارد اولین تست بعد از توضیح یک مطلب، تست سختی است که ممکن است کمی خواننده را دچار اضطراب کند.
بخش «این‌جوری هم ببین» نیز شامل نکاتی است که برای حل کردن تست‌ها ضروری‌اند. سرتیتر «تکنیک معلم کنکور» هم شامل نکاتی است که از زبان معلمان کنکور برای کمک به بهبود تکنیک‌های تست‌زنی دانش‌آموزان، نوشته شده است.
به طور کلی می‌توان گفت درسنامه ریاضی تجربی مهروماه خیلی جمع و جور و تا جای ممکن کم‌حجم است و خواننده با دیدن آن نمی‌ترسد. ولی سطح نسبتا بالایی دارد. مثلا فصل حد و پیوستگی، در بخش حد توابع شامل جزءصحیح فقط یک تست وجود دارد. این موضوع نشان‌دهنده این است که بهتر است از درسنامه به عنوان منبع دوم آموزشی استفاده کرد.
البته این موضوع در مقدمه مولفین هم ذکر شده است که قبل از مطالعه درسنامه، مطالعه کتاب درسی یا جزوه معلم پیشنهاد شده است. از دیگر موارد اختصار درسنامه می‌توان به بخش نمودار توابع (انبساط، انقباض و انتقال) اشاره کرد که تست‌های متنوعی ندارد.
همچنین در بخش معادلات مثلثاتی نوشتن فرمول کلی معادلات در پایان این بخش، بسیار مختصر آموزش داده شده است. نویسندگان کتاب ریاضی تجربی جامع مهروماه سبک و سیاق کنکور سراسری را می‌شناسند و درسنامه را طوری نوشته‌اند که پوشش مناسبی روی همه مطالب داشته باشد.
درباره درسنامه موارد زیر هم قابل ذکر است:
تست‌های درسنامه در کادری مجزا قرار گرفته‌اند که به صفحه‌آرایی مطلوب درسنامه و آرایش خوب آن کمک کرده است.
اولین فصل از کتاب به عنوان «فصل صفر» معرفی شده و در آن، مفاهیم پایه‌ای کل کتاب، به صورت خلاصه و با اشاره به نکات مهم و تستی آموزش داده شده تا دانش‌آموز در محاسبات بخش‌های مختلف با مشکل مواجه نشود. این فصل از ابتکارات مفید این کتاب، به حساب می‌آید.
در ایستگاه دوم فصل صفر (مروری بر مفاهیم پایه) بخشی تحت عنوان «اشتباهات متداول» قرار گرفته که ایده بسیار زیبایی است. این بخش نشان‌دهنده تجربه بالای نویسندگان کتاب است.
در مواردی حجم جدول‌های به کار رفته در درسنامه تا حدی زیاد می‌شود. شاید این موضوع را به خواننده القا کند که ریاضی درسی مفهومی نیست و ناچار است طبقه‌بندی و حالت‌های زیادی را حفظ کند. البته نباید از فواید طبقه‌بندی غافل بود.
یکی از ویژگی‌های بسیار خوب کتاب ریاضی تجربی جامع کنکور مهروماه، خلاصه‌های پایان فصل است. در این بخش تمام درسنامه به شکل نموداری خلاصه شده است که برای استفاده در روزهای منتهی به امتحان عالی است.
شاید اگر بعضی از جداول درسنامه‌ها به خلاصه‌ها منتقل می‌شد بهتر بود. در این صورت مکالمه فارسی بین خواننده و نویسندگان بیشتر می‌شد.
در جدیدترین ویرایش این کتاب خلاصه‌ای از مهم‌ترین فرمول‌ها در انتهای کتاب قرار گرفته‌است که خواننده می‌تواند آن را جدا کند و به صورت یک پوستر به دیوار بچسباند تا مطالب حفظی و نکات مهم همواره قابل مشاهده و مرور باشند. البته عموماً برای فرمول‌ها هم توضیح فارسی آورده شده است.
در تمامی درسنامه و پاسخ‌های تشریحی تست‌ها در نتیجه‌گیری‌های ریاضی، عبارتی فارسی روی فِلِش آن نوشته شده است که به فهم ساده‌تر آن خیلی کمک می‌کند. این یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد این کتاب است. برای نمونه به حل تست زیر دقت کنید:
همچنین در مواردی نکات بسیار جزئی و احتمالا کم کاربردی هم وجود دارند که تعداد نکات درسنامه را بیش از حد زیاد می‌کند. مثلا برای حالتی که یکی از ریشه‌های معادله درجه دوم k برابر دیگری باشد فرمولی ارائه شده است که از این دست حالت‌های خاص خیلی زیاد است و اگر قرار باشد دانش‌آموز همه این‌ها را حفظ کند، شاید کمی ناامید شود.
رعایت چارچوب کتاب درسی در وضعیت بسیار خوبی قرار دارد ولی موارد خارج از کتاب درسی نیز اندکی وجود دارد. مثلا در بخش دوره تناوب توابع مثلثاتی، ک.م.م گرفتن بین دوره تناوب‌ها جزء اهداف کتاب درسی نیست.
تست‌های کتاب ریاضیات تجربی جامع کنکور پایه دهم، یازدهم و دوازدهم مهروماه
تعداد تست‌ها کافی است و پوشش خوبی روی مطالب دارند. کتاب ریاضیات تجربی جامع کنکور مجموعا دارای 3,775 تست است که توزیع مناسبی هم در میان فصول دارد. اولین و مهم‌ترین چیزی که در تست‌ها جلب توجه می‌کند، سطح‌بندی تست‌هاست.
به این شکل که در هر ایستگاه، بخش اول تست‌ها با نماد +45% (آموزش)، بخش بعدی +70% (تثبیت)، نماد +85% (تسلط) و در نهایت تست‌هایی هم با نوشته برای 100% (شامل تست‌هایی سخت‌تر با ایده‌های بعضا نو برای دانش‌آموزان قوی‌تر) از سایر تست‌ها جدا شده‌اند تا دانش‌آموز با توجه به سطح خود به تست‌ها پاسخ دهد.
البته شاید فکر کنید که هر چقدر جلوتر بروید تست‌ها سخت‌تر می‌شوند ولی واقعیت این طور نیست. یعنی ممکن است در میان تست‌های +50% یا +85% هم تست‌های ساده ببینید. در واقع این تقسیم‌بندی به این معناست که خواننده با زدن تست‌های قسمت اول می‌تواند به درصد حدود 45 در یک آزمون استاندارد برسد و با زدن تست‌های بخش بعدی به قدری مهارت و سرعت پیدا می‌کند که به درصدهای بالاتر هم می‌رسد.
این یعنی خواننده اگر تست‌های بخش اول را بزند بیشتر تیپ‌های ممکن را دیده است ولی چون به اندازه کافی تست تکراری حل نکرده، هنوز درصد بالایی نمی‌تواند کسب کند. در ویرایش جدید کتاب، تست‌های آزمون‌های کانون فرهنگی آموزش (قلم چی) از کتاب حذف شده‌اند و تنها تست‌های جدیدترین کنکورهای سراسری (اردیبهشت 1403) و تمارین کتاب درسی به صورت شناسنامه‌دار دیده می‌شود که از نقاط قوت کتاب ریاضی تجربی مهروماه است.
همان طور که گفته شده تنوع تست‌ها نیز خوب است. در پایان هر فصل، یک آزمون جامع 10 یا 15 تستی برای آن در نظر گرفته شده که برای جمع‌بندی و مرور بعد از اتمام فصل مناسب است. در بین تست‌های موضوعی هر فصل هم می‌توانید از تست‌هایی که شماره سوال صورتی دارند، برای مرور و جمع‌بندی استفاده کنید.
جلد دوم یا همان پاسخنامه تشریحی تست‌ها هم توضیحات کاملی دارد و همان طور که گفته شد نوشتن توضیحات فارسی روی فلش نتیجه‌گیری‌ها به فهم آن‌ها کمک می‌کند.
یادتان باشد که بعد از زدن تست‌ها، حتما به این کتاب مراجعه کنید تا بتوانید به غیر از روش حل اولیه خودتان، روش‌های دوم و کادرهای «زرنگی» برای یادگرفتن راه‌حل‌های تستی و میانبر خلاقانه را هم یاد بگیرید. این کتاب همچنین کادرهایی مثل «راهبرد»، «تذکر» و «توجه» را در بردارد که به مهم‌ترین نکات پاسخ‌ها می‌پردازند.
جدول تعداد تست‌های کتاب ریاضی جامع کنکور تجربی از انتشارات مهر و ماه
| شماره فصل |
نام فصل |
تعداد تست موضوعی |
تعداد تست آزمون جامع هر فصل |
| 0 |
صفر |
– |
– |
| 1 |
مجموعه |
87 |
10 |
| 2 |
الگو و دنباله |
142 |
10 |
| 3 |
هندسه تحلیلی |
128 |
10 |
| 4 |
توان‌های گویا و عبارت‌های جبری |
110 |
10 |
| 5 |
معادله و تابع درجه دوم |
178 |
15 |
| 6 |
معادله‌ها و نامعادله‌ها |
141 |
10 |
| 7 |
قدرمطلق و جزءصحیح |
89 |
10 |
| 8 |
تابع و انواع آن |
422 |
15 |
| 9 |
توابع نمایی و لگاریتمی |
208 |
15 |
| 10 |
مثلثات |
344 |
15 |
| 11 |
حد و پیوستگی |
272 |
15 |
| 12 |
مشتق |
320 |
15 |
| 13 |
کاربرد مشتق |
202 |
15 |
| 14 |
هندسه یازدهم |
170 |
10 |
| 15 |
هندسه دوازدهم |
159 |
15 |
| 16 |
شمارش، بدون شمردن |
148 |
10 |
| 17 |
احتمال |
234 |
15 |
| 18 |
آمار |
101 |
10 |
| 19 |
آزمون‌های جامع |
120 (4 آزمون) |
– |
| مجموع |
3,775 |
بیشتر
کمتر
انتشارات مهروماه