کودتا (خاطرات کرومیت روزولت از کودتای بیست و هشت مرداد)

نقد و بررسی

کودتا (خاطرات کرومیت روزولت از کودتای بیست و هشت مرداد)

کتاب کودتا نوشته‌ی کرومیت روزولت، شرح کوتادی بیست و هشت مرداد از زبان خود کرومیت که برنامه ریز و از مهره‌های اصلی کودتا بوده می‌باشد. آژاکس نام مستعاری بود که سازمان سیا بر این طرح گذاشته بود. طرحی که به همراه پادشاه ایران، وینستون چرچیل (نخست وزیر بریتانیا)، آنتونی ایدن (وزیر خارجه‌ی بریتانیا)، نمایندگان بریتانیایی و آیزونهار (رئیس جمهور آمریکا)، جان فاستر دالاس (وزیر امور خارجه‌ی آمریکا)، و سازمان سیا آمریکا برنامه ریزی شده تا به سرنگونی دولت دکتر مصدق برآیند.

محمد مصدق در تلاش بود که رژیم پهلوی را سرنگون کند؛ در مقابلش شاه و آمریکا در برابر این تصمیم کودتایی را طراحی کردند تا از دستیابی مصدق به هدفش جلوگیری کنند. کودتایی به نام کودتای ۲۸ مرداد. کرومیت روزولت نویسنده‌ی این کتاب، کودتا را از ابتدای طرح پیشنهادی آن تا مراحل بعد شرح می‌دهد.

کرومیت روزولت، نوه‌ی تئودور روزولت (ششمین رئیس جمهور آمریکا) بوده است. او در رشته‌ی تاریخ در دانشگاه هاروارد تحصیل کرده و بعد وارد سازمان سیا شده است. او در ابتدا شناخت چندانی از ایران نداشت اما رفته رفته اطلاعاتش را افزایش داد و تبدیل به فردی مهم در برنامه ریزی‌های مسائل مربوط به ایران شد.

کتاب کودتا را محسن عسکری جهقی ترجمه کرده و در انتشارات ثالث منتشر شده است. این انتشارات آثار دیگری از تاریخ معاصر هم چون انقلاب‌های ۱۹۸۹، شوروی ضد شوروی، خودآموز دیکتاتورها، خشونت دیپلماتیک، فرمانده و … نیز به چاپ رسانده است. هم چنین مجموعه‌ای دیگر با نام تاریخ شفاهی معاصر ایران را عرضه کرده که شامل کتاب‌های گفت و گو با ایران درودی، مهدی غبرایی، شمس لنگرودی، صمد بهرنگی، لیلی گلستان و… می‌شود.

در بخش هایی از این کتاب می خوانیم:

«اگر روس‌ها بتوانند بر ایران مسلط شوند کنترل کامل خلیج فارس را در دست خواهند گرفت. این آرزوی روس هاست. بزرگ‌ترین رویای روس‌ها از دوران پتر کبیر یعنی از سال‌ها قبل، حدود دویست، دویست و پنجاه سال قبل، تا کنون همین قضیه بوده است، یعنی دسترسی به آب‌های جنوب ایران.»

 

«دکتر مصدق اخیراً در تلاش بود تا سلطنت پهلوی را سرنگون و رژیم نوینی بر پا کند و برای نیل به این هدف دستش با اتحاد جماهیر شوروی در یک کاسه بود. پیرمرد فریبکار گمان می‌کرد این نقشه‌ها فقط به ذهن او می‌رسد و بس. البته بودند دیگرانی که نظر متفاوتی داشتند و می‌پنداشتند آب از جای دیگری گرم شده است و حتا بسیاری از طرفداران مصدق سرنگونی سلطنت را طرحی روسی می‌دانستند، چرا که اخیراً حزب توده، حزب کمونیست ایران، سیطره خود را بر حرکات مصدق افزایش داده بود.»

مفید بود؟

1

0

مشخصات

کودتا (خاطرات کرومیت روزولت از کودتای بیست و هشت مرداد)