هدف کتاب آموزش و تست فارسی دهم مهروماه به شکل کاملا شفافی در مقدمه، تست به همراه آموزش با در نظرگیری شرایط دانش آموزان پایه دهم که تازه وارد متوسطه ی دوم می شود عنوان شده و کاربردی جهت امتحانات تشریحی مدرسه ندارد.
چینش کتاب آموزش و تست فارسی دهم مهروماه بر اساس فصل های کتاب درسی (که خود هر کدام شامل چند درس هستند) انجام شده و در فهرست کتاب هم تنها اشاره به همین موارد شده؛ یعنی به عنوان مثال ادبیات سفر و زندگی در صفحه ی 53 آمده و این که درس کلاس نقاشی در کدام قسمت آن است مورد اشاره قرار نگرفته است. لحن کتاب به شکل کلی رسمی است.
آموزش (درسنامه)
درسنامه ی کتاب آموزش و تست فارسی دهم مهروماه به دو بخش ابتدای فصل و ابتدای درس تقسیم می شود و همانطور که گفتیم در کتاب درسی هر فصل (مثل ادبیات تعلیمی) شامل چند درس (مثلا درس چشمه) می شود.
درسنامه ی ابتدای هر فصل به سه بخش بسیار کوچک تقسیم می شود. در ابتدا به تحلیل فصل پرداخته شده که در واقع هدف کلی آن فصل به همراه چند خط توضیحات آورده شده که حجمی حدود 6-7 خط دارد. اما توضیحات قلمروی زبانی (دستور) و قلمروی ادبی (آرایه) تمام دروس آن فصل محدود به همین قسمت می شوند.
در قسمت قلمروی زبانی تمام نکات دستوری کل فصل به شکل بسیار خلاصه آورده شده و تنها یک مثال برای فهم بیشتر ذکر شده است. در قسمت قلمروی ادبی هم فقط آرایه های جدید به همراه یک مثال ساده توضیح داده شده اند.
به شکل کلی این درسنامه مطلبی بیشتر از خود کتاب درسی ندارد و برای دانش آموزان ضعیف و افرادی که به دنبال یادگیری هستند اصلا کارساز نیست و البته حواسمان باشد که این کتاب با هدف آموزش مفصل تالیف نشده؛ ولی حجم توضیحات مربوط به دو بخش اصلی ادبیات یعنی دستور و آرایه می توانست بیشتر باشد.
اما درسنامه ی مرتبط با هر درس حجم بیشتری دارد. در قسمت اول ابیات و در دروس منثور عبارات مهم به همراه مفهوم و آرایه هایشان آمده اند. توجه داشته باشید که تنها مفهوم عبارات نوشته شده و مانند کتب تشریحی نیست که معنای کلمه به کلمه بیابید و از آن جا که برای زدن تست های قرابت تنها دانستن مفهوم کفایت می کند این سبک کاملا درست و استاندارد است.
در توضیح آرایه ها سعی بر آن بوده که تنها آرایه هایی که دانش آموز تا به اینجای کار خوانده مورد بررسی قرار گیرد و حجم آرایه های بررسی شده هم معقول به نظر می رسد. به طور کلی نقطه ی قوت آن چیزی که تا به حال بررسی کردیم بررسی دقیق مفهوم عبارات بوده که نزدیکی خوبی با اهداف کنکور سراسری دارد.
در قسمت های دیگر درسنامه لیست لغات شامل لغات ستاره دار و سایر وجود دارد که لیست لغات غیرستاره دار آن چندان کامل نیست و می توانست کلمات بیشتری را مورد بررسی قرار دهد. همچنین لغاتی که اهمیت املایی دارند در کنار هم نوشته شده اند که آن هم چندان کامل نیست.
در آخر تعدادی از عبارات درس انتخاب شده اند و از لحاظ مفاهیم دستوری مورد بررسی قرار گرفته اند و نظم خاصی در آن ها به چشم نمی خورد؛ تنها می توان گفت مواردی که جالب به نظر آمده در این بخش توضیح داده شده اند.
به شکل کلی درسنامه ی کتاب آموزش و تست فارسی دهم مهروماه حجم کمی دارد و به غیر از بخش مفهوم و لغات نمی توان آن را برای پاسخگویی به تست ها کافی دانست و در نگاه کلی مطالب به شکل عمقی و کامل مورد بررسی قرار نگرفته اند و دانش آموزان ضعیف احتمالا به منبعی در کنار آن احتیاج پیدا خواهند کرد.
تست (تمرین)
از آن جا که هدف از تالیف کتاب آموزش و تست فارسی دهم مهروماه تاکید بر تست زنی بوده است انتظار حجم زیادی از تست ها را داریم که با یه نگاه کلی به تعداد تست های کتاب در می یابیم که این مطلب محقق شده است. تست های هر درس به سه قلمرو تقسیم شده اند که البته قلمروی زبانی خود شامل قسمت های لغت، املا و دستور است.
در تست های لغت و املا کمی شاهد تفاوت تیپ ها با کنکور سراسری هستیم و اکثر تست ها بسیار ساده تر از کنکور هستند که مشابه آن ها را در کنکور دانشگاه آزاد می دیدیم. البته این ایراد تا حدودی در تست های جمع بندی هر فصل جبران شده ولی تعداد آن ها چندان چشمگیر نیست. در بخش دستور ولی تست ها کنکوری تر هستند و البته در میان آن ها تعدادی تست کنکور هم به چشم می خورد و در مجموع گستره ی دشواری و تیپ های آن ها قابل قبول است.
تست های آرایه ی کتاب آموزش و تست فارسی دهم مهروماه کم شمار هستند و در میان آن ها تست های سنگین و ترکیبی مشابه کنکور زیاد به چشم نمی خورد و البته این امر طبیعی است چرا که دانش آموز دهمی چندان اطلاعات وسیعی از آرایه ها ندارد که بتواند به سوالات دشوار و ترکیبی پاسخ دهد.
بخش قرابت معنایی در تست ها کامل و دقیق تالیف شده و تنوع تستی خوبی دارد و تعداد آن ها کافی است. در نگاه کلی تست های کتاب به سختی نمره ی قبولی می گیرند و البته شکل و سوی کلی آن ها از مسیر و اهداف کنکور و کتاب درسی خارج نشده است.
تست های کتاب اغلب تالیفی هستند و تعداد اندکی از تست های کنکور در میان آن ها به چشم می خورد و از تست های آزمون های آزمایشی در آن ها به کار نرفته است. سطح تست ها برای دانش آموزان متوسط مناسب است و ممکن است نیازهای دانش آموزان قوی را برطرف نکند.
پاسخنامه ی کتاب ساختار خوبی دارد و ابهامات رو به خوبی برطرف می کند و در میان پاسخ ها تعدادی نکته مشاهده می شود که تا حدودی درسنامه ی کتاب را پوشش داده است، اما باز هم تعداد آن ها کافی نیست.
تعداد تست ها و سوالات
فصل
درس
عنوان
تعداد تست
1
1
چشمه
76
2
از آموختن ننگ مدار
89
2
3
سفر به بصره
67
5
کلاس نقاشی
60
آزمون فصل 1و2
20
3
6
مهر و وفا
49
7
جمال و کمال
84
4
8
در سایه سار نخل ولایت
70
9
غرش شیران
62
آزمون فصل 1 تا 4
20
5
10
دریا دلان صف شکن
55
11
خاک آزادگان
65
6
12
رستم و اشکبوس
59
13
گردآفرید
59
آزمون فصل 1 تا 6
20
7
14
طوطی و بقال
60
15
خیر و شر
66
8
17
سپیده دم
50
18
عظمت نگاه
68
آزمون فصل 1 تا 8
20
مجموع
1119
ظاهر کتاب
صفحه آرایی و ساختار کلی کتاب آموزش و تست فارسی دهم مهروماه جذابیت قابل قبولی دارد و همانند طراحی جلد آن در عین سادگی زیباست. تم کلی کتاب قرمزرنگ است ولی چشم را آزار نمی دهد و فونت و سایز نوشته ها خوانا و استاندارد هستند. البته طراحی جلد کتاب می توانست کمی مرتبط تر به بحث ادبیات فارسی باشد.
در مجموع ظاهر کتاب را می توان جز نقطه ی قوت آن ارزیابی کرد؛ البته شیرازه ی کتاب کمی سست به نظر می رسد و اگر برخورد خوبی با آن نداشته باشید، امکان جدا شدن برگه های آن وجود دارد.
جمع بندی
برای دانش آموز دهمی که در قدم اول به امتحانات تشریحی مدرسه اهمیت می دهد، استفاده از این کتاب به عنوان منبع تستی حجم قابل قبولی دارد و البته برای عموم دانش آموزان نمی تواند منبع آموزش و درسنامه ی کافی باشد؛ ولی می توان آن را یک بانک تست کافی با کیفیتی متوسط در نظر گرفت که همپای معلم و آزمون های آزمایشی مورد استفاده قرار گیرد.
در یک نگاه کلی ایرادات ریز نگارشی به تعداد کمی مشاهده می شود، اما ایراد علمی بزرگ و عجیبی دیده نمی شود. در مجموع برای انتخاب این کتاب آن را به عنوان یک بانک تست با آموزشی بسیار مختصر بدانید.
انتشارات مهروماه
