نقد و بررسی
سیرتاپیاز آرایه های ادبی و تاریخ ادبیات کنکور گاج
چکیده
کتاب سیر تا پیاز آرایه های ادبی و تاریخ ادبیات کنکور از مجموعه ی کتاب های مبحثی انتشارات گاج برای کنکور سال 1401 طراحی شده است. آرایه های این کتاب (که جزو قلمرو ادبی کتاب های درسی فارسی هستند) به شکل موردی مطرح شده اند؛ به صورتی که هر آرایه درسنامه دارد و پس از آن بلافاصله تست های آن آرایه مطرح شده است.
فهرست کتاب رنگی است و دسته بندی آن شامل دو قسمت آرایه ها و تاریخ ادبیات است. در آغاز آرایه ها هستند و پس از آن قالب های شعری و در نهایت تست های جامع؛ بعد از این قسمت تاریخ ادبیات کتب فارسی به صورت سال به سال آورده شده است.
در ادامه به بررسی کتاب سیر تا پیاز آرایه های ادبی و تاریخ ادبیات اثر رضا اسماعیلی می پردازیم.
اندازۀ کتاب سیر تا پیاز آرایه های ادبی گاج 5/23 × 5/16 است و با توجه به موضوعی بودنش حجم زیادی ندارد. کیفیت کاغذ آن بسیار مطلوب است و فونت نوشته ها چشم آزار نیست. تنوع رنگ در جای جای کتاب، مطالعه را از فرسایشی شدن دور می کند. تناسب میان طرح جلد، محتوا و عنوان کتاب کاملاً رعایت شده است و این در چشم گیر شدن مخاطب می تواند مؤثر باشد.
با توجه به موضوعی بودن کتاب سیر تا پیاز آرایه های ادبی و تاریخ ادبیات، باید محتوای نسبتاً کمی را به خود اختصاص دهد که داوطلب رغبت کند آن را بخواند و این کتاب این ویژگی را دارد، یعنی تناسب محتوا و موضوع. ایدۀ جالبی که مؤلف آن را به کار گرفته است آوردن دو مبحث آرایه (با چهار سؤال در کنکور) و تاریخ ادبیات (با یک سؤال در کنکور) در یک کتاب است که الحق والانصاف از پس آن به خوبی برآمده است.
این کتاب 365 صفحه ای دارای 1,136 تست می باشد. این کتاب می تواند منبع اولی در مطالعه ی آرایه ها قرار گیرد و یا در کنار، کتابی جامع جهت رفع اشکال در مبحث آرایه و مطالعه ی کامل تاریخ ادبیات سه سال دبیرستان به کار گرفته شود.
پیش از خرید اینترنتی کتاب سیر تا پیاز آرایه های ادبی و تاریخ ادبیات گاج ادامه مطلب را مطالعه کنید.
آموزش (درسنامه)
درسنامه ی کتاب سیر تا پیاز آرایه های ادبی و تاریخ ادبیات عنوانی مناسب با محتوای این کتاب است، چراکه مؤلف گرامی از سیر تا پیاز مباحث آرایه و تاریخ ادبیات را به همراه میزان مناسبی از تست های هر مبحث آورده است. از خوبی های درس نامه ی این کتاب رنگ بندی مناسب و متنوع و جدول بندی های مرتب است که روند مطالعه را فرسایشی نمی کند.
برای داوطلبی که سطح متوسطی دارد و درک نسبی ای از آرایه های ادبی دارد، مثال های هر مبحث در درسنامه کفایت می کند و شمار تست ها هم با توجه به محتوا مناسب است. سطح درس نامه بسیار بالاتر از کتب درسی است، اما با این حال مخاطب خاص خودش را دارد.
دانش آموزان و داوطلبانی که برای کنکور 1401 خود را حاضر می کنند برای اینکه به سراغ کتاب سیر تا پیاز آرایه و تاریخ ادبیات بروند، لازم است پیش از این به یک تسلط نسبی در آرایه های ادبی رسیده باشند، چراکه این مبحث در کنکور مبحثی مهارتی محسوب می شود، با این حال برعکس، برای قسمت تاریخ ادبیات هر داوطلبی با هر سطحی می تواند از آن استفاده کند، چرا که تاریخ ادبیات موضوعی حفظی است.
این کتاب می تواند به خوبی پاسخگوی نیاز داوطلبان برای 20% کنکور در درس ادبیات فارسی باشد، اما اگر کسی هم بپرسد برای امتحان نهایی چطور؟ پاسخ هنوز مثبت است. قلمرو ادبی در امتحانات نهایی 5 نمره دارد و شامل آرایه، تاریخ ادبیات و حفظ شعر است که این کتاب می تواند حداقل 3 نمره ی امتحان نهایی در قلمرو ادبی را نیز پاسخگو باشد.
بخش «تست های جامع» این کتاب به غیر از تست های تک مبحثی درس نامه، تست های چالشی خوبی دارد و همه ی تیپ های سؤالات آرایه ها در کنکور را هم پوشش داده است که این از نقاط قوت کتاب به حساب می آید.
تست (تمرین)
مدلی که در طراحی تست کتاب آرایه های ادبی و تاریخ ادبیات گاج استفاده شده است شیوه ای تک مبحثی است، یعنی مؤلف بعد از هر درسنامه تعدادی تست که فقط همان مبحث تدریس شده (مثلاً تشبیه) را شامل می شود، آورده تا آن مبحث برای داوطلب اصطلاحاً جا بیفتد. این توصیه ای اکید است که اگر داوطلبی در تک آرایه ها به تسلط کافی نرسیده است بهتر است سراغ تست های ترکیبی نرود و دلیل آن هم واضح است که از این جهت این کتاب یک منبع عالی محسوب می شود.
از دیگر نقاط مثبت آن در طرح تست ها می توان به آوردن تست های کنکوری که به صورت موضوعی طراحی شده اند اشاره کرد. مثلاً در مبحث «تشبیه» از وجه شبه محذوف گرفته تا انواع تشبیه و تمام نکات مربوط به آن در درسنامه آورده شده است و تست های مربوط به هر مبحث که در کنکور طرح شده در این کتاب پوشش داده شده است.
تست های تألیفی کتاب سیرتاپیاز آرایه های ادبی و تاریخ ادبیات عموماً سطحی متوسط دارند، اما گاهی در بعضی مباحث تست های چالشی هم به چشم می خورد مانند تست های مجاز، تشبیه و حسن تعلیل، البته فقط در این مباحث دیده نمی شود و این موارد جهت اختصار گفته شد.
از این جهت همانطور که گفته شد مخاطب این کتاب در بخش آرایه ها دانش آموزان متوسط هستند. اگرچه طراح بعد از هر درسنامه تست های آن مبحث را آورده است، از تست های ترکیبی این مبحث مهم و گمراه کننده غافل نشده است و کاملاً منطبق بر کنکور این اتفاق افتاده است.
در پاسخنامه ی تشریحی تست های ترکیبی آرایه ها علاوه بر شرح گزینه ی درست، دیگر گزینه ها هم تشریح شده است و در سؤالات نکته دار، نکته و دام آن تست بیان شده است. در قسمت تاریخ ادبیات این کتاب با توجه به حجم کم این مبحث در نظام جدید، تعداد صفحات کمتری به آن اختصاص داده شده است و به نظر همین میزان تست برای این مبحث کافی به نظر می رسد.
تعداد تست ها و سوالات
ردیف
|
عنوان
|
تست
|
1
|
آرایه های ادبی
|
561
|
2
|
قالب های شعری
|
17
|
3
|
جامع (ترکیبی) آرایه های ادبی
|
295
|
4
|
تاریخ ادبیات درس به درس
|
263
|
مجموع
|
1,136
|
بیشتر
کمتر