نقد و بررسی
سیرتاپیاز زمین شناسی یازدهم گاج
مقدمه
کتاب سیر تا پیاز زمین شناسی یازدهم گاج رویکردی آموزشی دارد و برای درک و دریافت مفاهیم ابتدایی کتاب درسی مناسب است. مطالعه این کتاب جهت آمادگی دانش آموزان برای امتحانات میان ترم و پایان ترم و خصوصا امتحانات نهایی مفید است. در زمینه کنکور این کتاب منبع کاملی نیست، اما با توجه به محدودیت منابع و تست های تالیفی این درس نسبت به سایر دروس، می توان از تست های آخر فصل ها برای آمادگی نسبی کنکور هم بهره برد.
چینش سرفصل های کتاب سیر تا پیاز زمین شناسی یازدهم گاج مطابق کتاب درسی است که باعث انسجام و نظم خوبی در ارائه و تفهیم مطالب کتاب شده است. فهرست کتاب شامل سرفصل ها و شماره صفحات بوده و اطلاعات بیشتری را در اختیار دانش آموزان قرار نمی دهد. لحن کتاب رسمی و مناسب است.
آموزش (درسنامه)
در یک نگاه کلی درسنامه کتاب سیر تا پیاز زمین شناسی یازدهم گاج مطالب کتاب درسی را دسته بندی و نموداری کرده و به صورت منظم اراِئه میدهد و می تواند باعث درک بهتر و مطالعه سریعتر و آسانتر کتاب درسی شود. هر چند این روند در همه فصل ها دیده نمی شود. به طور مثال فصل اول کتاب که درباره کیهان و پیدایش زمین است، نیاز به توضیح بیشتر دارد و حجم درسنامه در این فصل کم است. با این وجود در اکثر فصل های کتاب مثل فصل 2, 3, 4, 5 و 7 محتوای کتاب سیر تا پیاز زمین شناسی یازدهم گاج خوب توضیح داده شده و نیاز دانش آموزان با هر سطح علمی را برای پاسخ گویی به سوالات امتحانات نهایی مرتفع می کند.
البته با توجه به تعداد کم سوال های کنکور سراسری از این فصل ها درسنامه میتواند در پاسخ به سوال های کنکور هم تا حد خوبی کمک کننده باشد. همچنین با توجه به حفظی بودن مطالب این سرفصل ها درسنامه کتاب سیر تا پیاز زمین شناسی یازدهم گاج می تواند مطالب کتاب درسی را حتی برای دانش آموزان ضعیف هم به خوبی تفهیم کند.
اما فصل های 1 و 6 که دارای مطالب سخت تری نسبت به سایر فصول است و نیاز به توضیح بیشتر دارد در این کتاب به خوبی توضیح داده نشده و فقط متن کتاب درسی به شکلی منسجم تر در قالب نمودار بیان شده است. برای مثال سوال های کتاب سیر تا پیاز زمین شناسی یازدهم گاج بدون ذکر دلیل و توضیح کافی پاسخ داده شده. شکل ها به خوبی تفهیم نشده و با توجه به تمرکز طراحان کنکور بر مطالب این فصل ها این درسنامه به خوبی قادر به کمک به دانش آموزان در پاسخ گویی به سوالات کنکور سراسری نمی باشد.
با نگاهی کلی به درسنامه کتاب سیر تا پیاز زمین شناسی یازدهم گاج می توان گفت این کتاب برای دانش آموزی ضعیف می تواند به عنوان منبعی خوب در جهت مطالعه منظم کتاب، آمادگی برای امتحانات نهایی مورد استفاده قرار بگیرد. دانش آموزان متوسط و قوی هم می توانند از این درسنامه برای سرعت بخشیدن به مطالعه خود و مرور استفاده کنند.
می دانیم که اکثر داوطلبان کنکور سراسری این درس را حذف می کنند و تمایلی به مطالعه آن ندارند. با اینکه درس زمین شناسی در برخی رشته ها مثل داروسازی و گرایش های مختلف شیمی دارای ضریب می باشد و درست زدن تست های آن اثر بسیار زیادی در رتبه کنکور آنها در زیر گروه 2 دارد، کتاب سیر تا پیاز زمین شناسی یازدهم گاج میتواند با حجم مناسب و تست های آخر فصل خود کمک خوبی برای کسب یک درصد متوسط در این درس باشد. اما برای آن دسته از دانش آموزان قوی که تمایل دارند درصد بهتری در کنکور داشته باشند کافی نیست و نیاز به منابع دیگری می باشد.
تست (تمرین)
تعداد تست های کتاب سیر تا پیاز زمین شناسی یازدهم گاج با توجه به اهمیت هر موضوع در کنکور سراسری آورده شده است. اما ترتیب آموزشی مناسبی در تست ها و روند آنها دیده نمیشود. یعنی ترتیب تست ها با ترتیب ارائه مطالب در کتاب درسی هماهنگ است و تست ها از آسان به سخت مرتب نشده اند.
انواع مختلف سوال با اهداف مختلف آموزشی در تست ها دیده می شود و نمونه سوال های خوبی از کنکور سراسری در تست ها آورده شده است. هر چند نمونه سوال از آزمون های آزمایشی مختلف در تست های پایان هر فصل دیده نمی شود.
در میان تست های کتاب سیر تا پیاز زمین شناسی یازدهم گاج، تست هایی با ایده های نو یا بالاتر از سطح کنکور به ندرت دیده می شود. تمرین ها و تست های کتاب بیشتر به درک و یادآوری مطالب ساده تر کتاب کمک می کند و شروع خوبی برای دانش آموزان ضعیف یا بی علاقه به مطالعه درس زمین شناسی است.
پاسخ تمرین های کتاب به جز فصل 1 به خوبی بیان شده است. در پاسخ گویی به سوال های تستی گزینه صحیح بررسی شده و دلیل نادرست بودن بقیه گزینه ها توضیح داده شده است. البته این روند در همه تست ها رعایت نشده است.
در فصلهایی که ساده تر هستند و مطالب حفظی تر دارند، پاسخ تست ها به طور مناسبی داده شده و نیاز دانش آموز را رفع می کند، اما درفصلهای مفهومی تر و سخت تر مثل فصل 1 و 6 با وجود اینکه تست های تالیفی بیشتری آورده شده، اما پاسخ تست ها به خوبی گفته نشده است؛ خصوصا درباره علت نادرست بودن گزینه های دیگر. از آنجایی که در برخی تست ها خصوصا تست های مفهومی بررسی گزینه های نادرست کمک شایانی به درک تست و یادگیری مطلب می کند، رعایت این نکته می توانست کمک خوبی برای درک مفاهیم کتاب درسی باشد.
تعداد تست ها در بعضی فصلها مثل فصل 5 و 7 بسیار کم است و تست های تالیفی و سوال های آزمون آزمایشی به تعداد کافی در آن دیده نمیشود. در فصلهایی مثل 1 و 6 با وجود زیاد بودن تعداد تست ها اما تنوع تست ها زیاد نیست و تست هایی با ایده های نو کمتر دیده میشود. تست هایی که دانش آموز را به چالش بکشند و برای پاسخ گویی به آنها ترکیب اطلاعات چند فصل کتاب درسی لازم باشد.
تعداد تست ها و سوالات
فصل |
عنوان |
تعداد تست |
1 |
آفرینش کیهان و تکوین زمین |
71 |
2 |
منبع معدنی، زیربنای تمدن و توسعه صنعتی |
71 |
3 |
منابع آب و خاک |
84 |
4 |
زمین شناسی و سازه های مهندسی |
58 |
5 |
زمین شناسی و سلامت |
29 |
6 |
پویایی زمین |
86 |
7 |
زمین شناسی ایران |
20 |
آزمون جامع 1 (فصل 1 تا 3) |
20 |
آزمون جامع 2 (فصل 4 تا 7) |
20 |
آزمون جامع 3 (کل کتاب) |
20 |
مجموع |
479 |
ظاهر کتاب
در کتاب سیر تا پیاز زمین شناسی یازدهم گاج سایز نوشته ها مناسب است و فونت انتخابی با سایز کلمات هماهنگی دارد. هر چند کمتر از رنگ و شکل، خصوصا در توضیح مطالب دشوار استفاده شده است. چون اکثر مطالب درس زمین شناسی حفظ کردنی و فرار است، استفاده مناسب از شکل و رنگ میتواند به خاطر سپاری و یادآوری مطالب کمک کند. البته گرافیک و طراحی جلد کتاب مناسب است. تصویر روی جلد بسیار جذاب است و رنگ سبز زیبای آن باعث ایجاد حسی خوب برای مطالعه کتاب میشود.
جمع بندی
حجم کتاب سیر تا پیاز زمین شناسی یازدهم گاج با توجه به محتوای آموزشی ارائه شده در آن مناسب است و در مطالعه کتاب غلط املایی یا علمی خاصی مشاهده نشده است. مهمترین ویژگی مثبت این کتاب خلاصه بودن درسنامه و نموداری کردن مطالب آموزشی و نظم دادن به مطالب گفته شده در کتاب درسی می باشد. ایده کتاب سیر تا پیاز زمین شناسی یازدهم گاج در دو رنگ کردن شماره تست ها جالب است.
این کتاب به عنوان یک منبع درسی و منبع اول تستی گزینه مناسبی به نظر میرسد. هرچند که برای تسلط و درصد های بیشتر نیاز به منبع مکمل احساس می شود. بهتر است این کتاب در طول سال تحصیلی بعد از تدریس هر فصل توسط معلم، مطالعه شود.
بیشتر
کمتر
فهرست کتاب
سیرتاپیاز زمین شناسی یازدهم گاج
عنوان |
صفحه |
جلد اول: آموزش |
|
فصل 0: مبانی اولیه زیست شناسی |
6 |
فصل1: دنیای زنده |
|
زیست شناسی چیست؟ |
21 |
گسترده حیات |
25 |
یاخته و یافت در بدن انسان |
32 |
فصل 2: گزارش و جذب مواد |
|
ساختار و عملکرد لوله گوارش |
44 |
جذب مواد و تنظیم فعالیت دستگاه گوارش |
58 |
تنوع گوارش در جانداران |
62 |
فصل 3: تبادلات گازی |
|
سازوکار دستگاه تنفس در انسان |
69 |
تهوبه ششی |
80 |
تنوع تبادلات گازی |
87 |
فصل 4: گردش مواد در بدن |
|
قلب |
92 |
رگ ها |
107 |
خون |
117 |
تنوع گردش مواد در جانداران |
123 |
فصل 5: تنظیم اسمزی و دفع مواد زائد |
|
هم ایستایی و کلیه ها |
138 |
تشکیل ادرار و تخلیه ی آن |
134 |
تنوع دفع و تنظیم اسمزی در جانداران |
142 |
فصل 6: از یاخته تا گیاه |
|
ویژگی های یاخته گیاهی |
145 |
سامانه ی بافتی |
153 |
ساختار گیاهان |
159 |
فصل 7: جذب و انتقال مواد در گیاهان |
|
تغذیه گیاهی |
169 |
جانداران موثر در تغذیه گیاهی |
176 |
انتقال مواد در گیاهان |
180 |
جلد دوم: بانک تست |
|
فصل 1: دنیای زنده |
|
زیست شناسی چیست؟ |
193 |
گستره حیات |
198 |
یاخته و بافت در انسان |
201 |
فصل 2: گزارش و جذب مواد |
|
ساختار و عملکرد لوله گوارش |
229 |
جذب مواد و تنظیم فعالیت دستگاه گوارش |
235 |
تنوع گوارش در جانداران |
245 |
فصل 3: تبادلات گازی |
|
سازوکار دستگاه تنفس در انسان |
276 |
تهوبه ششی |
285 |
تنوع تبادلات گازی |
293 |
فصل 4: گردش مواد در بدن |
|
قلب |
310 |
رگ ها |
322 |
خون |
329 |
تنوع گردش مواد در جانداران |
334 |
فصل 5: تنظیم اسمزی و دفع مواد زائد |
|
هم ایستایی و کلیه ها |
357 |
تشکیل ادرار و تخلیه ی آن |
362 |
تنوع دفع و تنظیم اسمزی در جانداران |
369 |
فصل 6: از یاخته تا گیاه |
|
ویژگی های یاخته گیاهی |
383 |
سامانه ی بافتی |
387 |
ساختار گیاهان |
392 |
فصل 7: جذب و انتقال مواد در گیاهان |
|
تغذیه گیاهی |
406 |
جانداران موثر در تغذیه گیاهی |
409 |
انتقال مواد در گیاهان |
413 |
جلد سوم: بانک سوال |
|
فصل 1: دنیای زنده |
|
زیست شناسی چیست؟ |
433 |
گستره حیات |
432 |
یاخته و بافت در انسان |
436 |
فصل 2: گزارش و جذب مواد |
|
ساختار و عملکرد لوله گوارش |
444 |
جذب مواد و تنظیم فعالیت دستگاه گوارش |
447 |
تنوع گوارش در جانداران |
450 |
فصل 3: تبادلات گازی |
|
سازوکار دستگاه تنفس در انسان |
459 |
تهوبه ششی |
462 |
تنوع تبادلات گازی |
464 |
فصل 4: گردش مواد در بدن |
|
قلب |
470 |
رگ ها |
472 |
خون |
473 |
تنوع گردش مواد در جانداران |
475 |
فصل 5: تنظیم اسمزی و دفع مواد زائد |
|
هم ایستایی و کلیه ها |
482 |
تشکیل ادرار و تخلیه ی آن |
483 |
تنوع دفع و تنظیم اسمزی در جانداران |
485 |
فصل 6: از یاخته تا گیاه |
|
ویژگی های یاخته گیاهی |
491 |
سامانه ی بافتی |
492 |
ساختار گیاهان |
494 |
فصل 7: جذب و انتقال مواد در گیاهان |
|
تغذیه گیاهی |
500 |
جانداران موثر در تغذیه گیاهی |
501 |
انتقال مواد در گیاهان |
502 |
بیشتر
کمتر