فرزند پنجم

دوریس لسینگ، نویسنده انگلیسی تبار­ و برنده جایزه نوبل در سال 2007، کتاب فرزند پنجم را در سال 1988 (اواخر دوران نویسندگی اش) نوشته است. لسینگ به واسطه­ ی اخذ جایزه نوبل، در این آثار کمی شناخته شد؛ اما قبل از آن این نویسنده­ ی مهم دنیا که بیش از 60 اثر داستانی و غیر داستانی دارد، در ایران بسیار ناشناخته باقی مانده بود. او طی 60 سال نویسندگی­ اش موفق به دریافت 17 جایزه ادبی شد که مهم ترین آن­ها نوبل ادبیات سال 2007 بوده است.

پیرنگ اصلی داستان­های لسینگ اغلب از زندگی شخصی و سیاسی­ اش، به خصوص در آفریقا، مایه گرفته است؛ به تاثیر از همین موضوع نیز، او در آثارش از مقوله ­هایی مانند نابرابری نژادی، برخوردهای فرهنگی و دوگانگی منطق فردی و منطق جمعی، سخن گفته است. برای او مسائل مربوط به جنگ و زنان نیز بسیار مهم بوده است تا جایی که درون­مایه یکی از بزرگترین کتاب­های او، به نام دفترچه­ ی طلایی، را مسائل مربوط به زنان و پیام­های ضد جنگی شکل می­دهد.

لسینگ در این رمان، روایت کودکی به نام بِن، فرزند پنجمِ هریت و دیوید لاوت، را نقل می­کند که به هیچ­ روی انسانی عادی نیست. در این داستان علمی- تخیلی به شیوه ­ای ترسناک و هیجان انگیز تقابل برخی از مفاهیمی مانند خانواده و پرورش در مقابل بزرگ کردن یک کودک بد طینت و عجیب الخلقه و حتی نحوه برخورد جامعه با چنین موجودی را، شاهد هستیم.

لسینگ 12 سال بعد از فرزند پنجم کتابی در ادامه­ ی این رمان به نام بِن در جهان نوشته است که این کتاب نیز توسط مهدی غبرائی و انتشارات ثالث به چاپ رسیده است. از جمله آثار ترجمه شده توسط مهدی غبرائی می­توان به زن در ریگ روان در کوبو آبه (نشر نیلوفر)، در هزارتوی خواب و هراس از عتیق رحیم (نشر ثالث) و طاقت زندگی و مرگم نیست از مویان (نشر ثالث)، اشاره کرد.

در بخش هایی از این کتاب می خوانیم:

«سعادت. خانواده خوشبخت. لاوت­ها خانواده خوشبختی بودند. این راه را برگزیده بودند و سزاوارش بودند. غالباً، وقتی دیوید و هریت رودررو دراز می­کشیدند، انگار دری از سینه ­هاشان باز می­شد و آنچه بیرون می­ریخت شدت آسایش خیال و سپاسگزاری بود که هنوز هردوشان را متعجب می­کرد: آخر صبوری برای آنچه حالا زمان درازی به نظر می­رسید، کار آسانی نبود.»

«به آنجا (بیمارستان) که رسیدند، دردهای شدید پیچنده ­ای او را در برگرفت که می­دانست بدتر از همیشه است. به نظر می­رسید که نوزاد راهش را با جنگ و ستیز می­گشاید. کبود شده بود، می­ دانست؛ در درونش کبودی سیاه بزرگی بود … و هیچ­وقت کسی از آن خبردار نمی­شد.»