نقد و بررسی
کتاب جامع پنجم دبستان EQ گاج
با توجه به محتوای خلاصه کتاب جامع پنجم دبستان EQ گاج برای بعضی دروس و درسنامه‌های مفصل‌تر آن برای بعضی دروس دیگر، می‌توان گفت که مولفان این کتاب، در تعیین هدف برای آن، به توافق نرسیده‌اند! البته محتوا و طرز نگارش درسنامه‌های دروس این کتاب، در ادامه بیشتر بررسی خواهد شد.
چیدمان و ترتیب مطالب کتاب‌های درسی، در این کتاب، رعایت شده و لحن درسنامه همه بخش‌ها، رسمی است. قالب کلی کتاب شامل درسنامه و سوالات برای دروس مختلف درسی پایه پنجم ابتدایی یعنی ریاضی، علوم، فارسی، مطالعات اجتماعی و هدیه‌های آسمان است.
پیشنهاد می‌شود که قبل از خواندن کتاب، مقدمه آن را بخوانید. در مقدمه به روش استفاده از این کتاب، برای معلمان، دانش‌آموزان و والدین، اشاره شده است.
جلد این کتاب، طراحی ساده‌ای دارد که انتخاب رنگ آن به خوبی انجام شده است. صفحه‌آرایی هر قسمت از کتاب با استفاده از شخصیت‌های محبوب کارتونی طراحی شده که فضایی رنگارنگ و شاد به صفحات و متون درسی، می‌بخشد.
کیفیت چاپ در بیشتر قسمت‌ها، قابل قبول است اما در بعضی قسمت‌ها هم خوب نبوده و باعث تار شدن نوشته‌ها، شده است. کاغذ این کتاب هم تناژ کرم رنگی دارد که باعث خستگی چشم نمی‌شود. به طور کلی می‌توان گفت که این کتاب، به غیر از جلد ساده‌ی آن، ظاهری رنگارنگ و زیبا و مناسب دانش‌آموزان پایه پنجم دبستان، دارد.
با توجه به اینکه این کتاب، همه دروس پایه پنجم دبستان را دربرمی‌گیرد می‌توان گفت که می‌توانست حجم بیشتری هم داشته باشد. از ویژگی‌های خاص این کتاب، صفحه‌آرایی زیبای آن است که در انتخاب شخصیت‌ها و رنگ‌آمیزی آن، سلیقه و نظر دانش‌آموزان دبستانی، در نظر گرفته شده است.
با توجه به محتوای خلاصه (و در مواردی بیش از حد خلاصه!) این کتاب، بهتر است آن را بعد از خواندن کتاب و جزوه درسی خود و برای مرور نکات مهم، استفاده کنید.
درسنامه کتاب ای کیو جامع پنجم دبستان گاج
درسنامه درس ریاضی
درسنامه هر فصل از ریاضی در این کتاب، به چند درسنامه، تقسیم شده است. برای مثال برای فصل 1، 4 درسنامه وجود دارد. در هر درسنامه، توضیحات به صورت شفاف بیان شده؛ به طوری که خواندن درسنامه برای پاسخ‌دهی به سوالات کتاب، کافی است. در هر بخش هم نکات مهم در کادرهای جداگانه قرار گرفته تا از نگاه دانش‌آموزان، دور نمانند.
درسنامه درس علوم
در این بخش، در ابتدای هر درس، یک مقدمه کوتاه در مورد مطالب آموزشی آن، نوشته شده است. در واقع در درسنامه‌های علوم، مطالب نوشته شده در کتاب درسی، به صورت خلاصه و نموداری ذکر شده و با قرار دادن تصاویر و نوشتن نکات مهم، باعث شده تا درک این مطالب خلاصه شده، برای دانش‌آموزان آسان‌تر شود.
در درسنامه‌های این درس، ترتیب و نوع نوشتار سرتیترهای کتاب رعایت نشده اما مطالب آن به صورت تجمعی در سرتیترهای مرتبط‌تری به صورت کوتاه و فشرده نوشته شده که خواندن آن برای یادگیری بهتر مطالب نوشته شده در کتاب درسی، خالی از لطف نیست.
درسنامه درس فارسی
یکی از کاستی‌های مهم این کتاب را در درسنامه‌های درس فارسی، مشاهده خواهید کرد. در این قسمت، بسیاری از متون کتاب درسی، آورده نشده و تنها به اشاره به تعداد انگشت‌شماری از جملات پیچیده‌تر هر درس، بسنده شده است. این موضوع ارزش آموزشی محتوای این بخش از کتاب را پایین می‌آورد.
با این حال در درسنامه هر درس از فارسی، کادرهای آموزشی برای تاریخ ادبیات، واژگان (به همراه معنی)، معنی و مفهوم درس (در صورت شعر بودن درس، همه ابیات شعر بررسی و معنی می‌شوند اما در صورت متن بودن، تنها به جملات مهم‌تر آن پرداخته می‌شود.)، یادآوری (برای آموزش دانش زبانی و واژه‌آموزی) و واژگان مهم املایی، در نظر گرفته شده است.
درسنامه درس مطالعات اجتماعی
در مطالعات اجتماعی هم مطالب دروس، خلاصه شده و در یک کادر آموزشی، جای داده شده‌اند. این موضوع، در مواردی باعث جاافتادن بعضی از نکات مهم‌تر، شده است. برای مثال در نکات درس اول، نوشته نشده که منظور از کلمات مودبانه چیست یا اینکه باید بزرگ‌ترها را به جای «تو» با «شما» خطاب کنیم. بهتر است در کم بودن تعداد نکات اشاره شده در درسنامه‌های این کتاب، تجدید نظر شود و همه موارد مهم و آموزشی کتاب درسی، پوشش داده شود.
درسنامه درس هدیه‌های آسمانی
مشخص نیست هدف از درسنامه‌های درس هدیه‌های آسمان، چه بوده است. در هر درسنامه، کل متن کتاب درسی، در چند خط آنچنان خلاصه شده که دیگر معنای خاصی ندارد و نمی‌توان به ارتباط بین جملات، پی برد. در واقع می‌توان گفت که درسنامه‌های هدیه‌های آسمان این کتاب برای دانش‌آموزان، کاربرد زیادی ندارد.
سوالات کتاب EQ پنجم دبستان گاج
سوالات درس ریاضی
از ویژگی‌های خاص درس ریاضی در این کتاب، قرار گرفتن مثال‌های حل شده تشریحی و تستی در درسنامه است. این مثال‌ها به آمادگی بیشتر دانش‌آموزان از نظر ذهنی، کمک می‌کند.
علاوه بر این مثال‌ها، برای این درس، سه نوع سوال، در نظر گرفته شده است: نوع اول با سرتیتر «خودت حل کن با پاسخ تشریحی»، نوع دوم با عنوان «خودت حل کن با پاسخ آخر» و نوع سوم هم «تست‌های پایانی فصل» هستند.
همانطور که احتمالا می‌توانید حدس بزنید سوالات نوع اول دارای پاسخنامه تشریحی بوده و تنها پاسخ آخر سوالات نوع دوم در پاسخنامه نوشته شده است. تست‌های پایان هر درس هم دارای پاسخ تشریحی در پایان کتاب، هستند. برای 7 فصل درس ریاضی پایه پنجم، 572 تست و سوال تشریحی، در نظر گرفته شده است.
سوالات درس علوم
سوالات این درس هم در پایان درسنامه آن قرار گرفته و شامل تیپ‌های سوالی مثل کامل کنید (جای خالی)، صحیح یا غلط، تعریف کنید، پاسخ دهید و انتخاب کنید (تستی) می‌شود. در بین سوالات این قسمت، نمونه‌های تصویری هم دیده می‌شود. مجموعا 509 سوال برای 12 درس کتاب علوم تجربی پایه پنجم، در نظر گرفته شده است.
سوالات درس فارسی
برای هر درس از فارسی، سوالاتی برای معنی واژه‌ها، بازنویسی و روان‌نویسی عبارات، جای خالی، درست/نادرست، انتخاب واژه‌ی درست املایی، پاسخ کوتاه، حفظ شعر، درک متن (که شامل سوالات نسبتا! مفهومی از متن و نوشتن اشعار به صورت جملات ساده می‌شود.)، تصویرنویسی و نگارش (نوشتن انشا یا جمله‌سازی)، سوالات چهارگزینه‌ای و املای موریانه‌ای (تشکیل شده از کلماتی که یک یا دو حرف آن‌ها حذف شده و باید کامل شوند.) نوشته شده است.
لازم به ذکر است که به نظر می‌آید مولف این درس، در طرح بعضی از سوالات، خلاقیت کافی به خرج نداده و به استانداردهای لازم در مورد میزان پیچیدگی سوالات، اعتنایی نداشته است. برای مثال سوال 43، صفحه ،187 برای یک دانش‌آموز پنجم دبستان، به نظر بیش از حد ساده می‌آید.
سوال 36 از صفحه 221 هم به اندازه کافی چالش‌برانگیز نیست و به نظر می‌رسد که مولف در طرح این گونه سوالات، گروه سنی خوانندگان کتاب را در نظر نگرفته است. فارسی پنجم، 16 درس دارد و از آن، 694 سوال، مطرح شده است.
سوالات درس هدیه های آسمان و مطالعات اجتماعی
سوالات این دو درس هم مشابه سوالات درس علوم بوده و از انواع سوالات تشریحی مثل کامل کنید (جای خالی)، صحیح یا غلط، پاسخ دهید و انتخاب کنید (تستی)، تشکیل شده است. برای 21 درس مطالعات اجتماعی، 664 سوال و برای 17 درس هدیه‌های آسمان، 288 سوال نوشته شده است.
جدول تعداد سوالات کتاب ای کیو جامع دروس پنجم گاج
| نام درس |
تعداد سوال |
| ریاضی |
572 |
| علوم |
509 |
| فارسی |
694 |
| مطالعات اجتماعی |
664 |
| هدیه‌های آسمان |
288 |
| مجموع |
2,727 |
بیشتر
کمتر
مقدمه مولف
کتاب جامع پنجم دبستان EQ گاج
این کتاب چه کمکی به معلمان ارجمند می کند؟
- اگر دوست داشته باشید، می توانید درسنامه های این کتاب را جایگزین جزوه ی خود نموده و وقت بیشتری را برای تدریس و حل مثال صرف نمایید.
- در عمل با معرفی این کتاب بر کم و کیف مطالعه ی دانش آموزان در منزل نظارت دارید.
- به اندازه ی کافی تمرین برای حل کردن دانش آموزان در منزل دارید و نیازی به دادن برگه های کپی و …. ندارید.
- با ارائه ی نکات اضافی و یا دادن تمرین های تکمیلی در کنار این کتاب و یا حتی حذف بعضی از تمرین ها، تدریس خود را | شخصی سازی کرده اید.
- اگر جزو معلمانی هستید که کتاب کار استفاده نمی کنید، این کتاب بهترین انتخاب شما برای کار دانش آموزان در منزل و کلاس درس است، زیرا با داشتن پاسخ عملا زمانی از معلم را در گیر کتاب نمی کند.
- اگر جزو معلمانی هستید که از کتاب کار استفاده می کنید، این کتاب قطعا مکمل کتاب کار خواهد بود، زیرا هیچ همکاری از وجود تمرین های بیشتر و متنوع تر به همراه پاسخ و درسنامه نمی تواند به سادگی عبور کند.
این کتاب چه کمکی به اولیاء گرامی می کند؟
- اگر جزو پدر و مادرانی هستید که نظارت بر درس خواندن فرزندشان مهم است، این کتاب به شما کمک خواهد کرد.
- با مطالعه ی درسنامه ها می توانید بر مطالب کتاب درسی فرزندتان مسلط شده و از اهداف آموزشی درس آگاه شوید و اگر خودتان هم به فرزندتان درس می دهید می توانید از آن به عنوان مرجع، استفاده نمایید.
- از فرزندتان بخواهید که حتما خودش به سؤالات پاسخ دهد.
- این کتاب یک کتاب کار در منزل است و می توانید با استفاده از پاسخنامه کنترل نمایید که آیا فرزندتان به سؤالات درست پاسخ داده است یا نه.
- در دروس حفظی با استفاده از روش پرسش و پاسخ می توانید با فرزندتان کار کنید.
- این کتاب می تواند در کنار یک کتاب دیگر هم استفاده شود. یعنی اگر معلم فرزندتان یک کتاب کار به او معرفی کرده است، شما هم می توانید با تهیه ی این کتاب به پیشرفت تحصیلی فرزندتان کمک نمایید.
- می توانید با جدا کردن قسمت پاسخ ها، آن را از دسترس فرزندتان خارج نمایید.
چگونه از این کتاب استفاده کنیم؟
- ابتدا متن درس را از روی کتاب درسی خودتان بخوانید.
- در تمام درس ها با دقت، متن درس داده شده را بخوانید. این کار را می توانید دو بار انجام دهید تا مطمئن شوید که یاد گرفته اید.
- سؤالات هر درس را با دقت پاسخ دهید. ابتدا هر سؤال را خودتان پاسخ دهید، سپس پاسخ را نگاه کنید. حتی اگر فکر می کنید پاسختان درست است، باز هم پاسخ سؤالات را نگاه کنید.
- تست های انتهای هر درس را با دقت و حوصله پاسخ دهید. این کار برای آنهایی که در آزمون های تستی شرکت می کنند ضروری و واجب است.
مدیریت تألیف
احمد علی نژاد
انتشارات گاج
