نقد و بررسی
کارپوچینو علوم هشتم گاج
چکیده
کتاب علوم هشتم سری کارپوچینو از انتشارات گاج بصورت یک مجموعه کامل، شامل درسنامه های جامع و کاربردی می باشد. این کتاب بر اساس سرفصل های کتاب درسی و همچنین پرسش های هدف داری است که مهارت یادگیری را در دانش آموزان تقویت می کند. کتاب با لحنی رسمی و با زبانی شیوا مطالب و مباحث را برای دانش آموزان تشریح می کند.
فهرست کتاب تنها به سرفصل ها می پردازد و اطلاعات زیادی را در مورد مطالب و عناوین فصول در اختیار مخاطب قرار نمی دهد. تمام مطالب و مفاهیم بطور کامل و جامع در درسنامه ها با جملاتی کوتاه و ساده، علی الخصوص با توضیحات نموداری و درختی بیان شده است. در ادامه به بررسی کتاب کارپوچینو علوم 8 ام اثر علیرضا صادقی می پردازیم.
طرح روی جلد کتاب کار علوم هشتم گاج، عکس هایی از ظروف آزمایشگاهی (ارلن، بشر و بالن ته گرد) می باشد، درون بالن ته گرد مزرعه ای سبز قرار داده شده که احتمالاً تلفیقی از علوم شیمی، زیست شناسی و… در بیوتکنولوژی کشاورزی را نشان می دهد. بر خلاف شکل های کارتونی و کودکانه که امروزه در طرح جلد کتاب های کمک درسی بسیار مشاهده می شود، طرح جلد کتاب حاضر که مرتبط با مسائل علمی می باشد، بیشتر می تواند مورد توجه دانش آموزان این رده سنی باشد.
سایز و اندازه نوشته ها بسیار مناسب می باشد، بطوریکه فونت برجسته بکار رفته در نوشته ها، کلمات و جملات را از فاصله دور نیز قابل رویت می سازد. صفحه آرایی و چسب گرم بکار رفته در کتاب بسیار با کیفیت و با دوام است و هر چقدر کتاب را باز کرده و به وسط آن نیرو وارد کنیم صفحات از یکدیگر جدا و یا اصطلاحاً برگ برگ نمی شوند. بنابراین کتاب دیرتر دچار فرسودگی می شود.
کتاب کارپوچینو علوم هشتم با یک تیر دو نشان را مورد هدف قرار داده، علاوه بر تمریناتی که سطح کمی و کیفی مناسبی دارد، شامل درسنامه های قوی و جامع نیز می باشد که معمولاً در کتاب های کار مشاهده نمی شود. حجم مطالب درج شده با توجه به درسنامه ها و پرسش نامه ها معقول می باشد، هر چند که بهتر بود بار محتوایی درسنامه های فصل الکتریسیته در مباحثی مانند الکتروسکوپ بیشتر باشد.
این کتاب دارای حجم 240 صفحه و 1270 سوال تستی و تشریحی می باشد. استفاده از کتاب کارپوچینو با توجه به مواردی که ذکر شد بعنوان منبع اول و حتی جایگزین کتاب درسی به دانش آموزان و دبیران محترم توصیه می شود. قبل از خرید اینترنتی کتاب کارپوچینو علوم هشتم گاج ادامه مطلب را بخوانید.
آموزش (درسنامه)
در کتاب کارپوچینو علوم هشتم گاج، درسنامه ها مطالب مهم کتاب درسی را پوشش می دهند و شامل متون، عکس ها، فعالیت ها و آزمایش کنید های آن می باشند که این مورد آخر به تازگی مورد توجه بسیاری از طراحان آزمون های مختلف قرار گرفته است. اگر چه در هر درسنامه تعداد کمی «آیا می دانید» قرار گرفته که سطح آن بالاتر از کتاب می باشد، اما درون مایه اصلی درسنامه همگی از بخش های مختلف کتاب درسی هستند، بنابراین مخاطب درسنامه را می توان دانش آموزانی با پایه تحصیلی ضعیف و متوسط دانست که یا درک مناسبی از شیوه آموزشی کتاب درسی ندارند و یا به دنبال درسنامه ای کامل و طبقه بندی شده مبتنی بر نمودار و جداول می باشند.
محور آموزشی درسنامه (علاوه بر نکات و مثال ها) بر اساس مفاهیم جداول، نمودارها و عکس ها می باشد که این امر در ساده شدن مطالب آموزشی و درک راحت تر برای دانش آموزان مفید است. بعنوان مثال اطلاعات مربوط به ذرات زیر اتمی و یا جایگاه عدد اتمی و عدد جرمی به خوبی در جداول منظم و بر روی شکل توضیح داده شده است و یا توضیح نموداری تغییرات فیزیکی و شیمیایی به همراه مثال های آن، از جمله مواردی است که می بایست به آن اشاره شود. آناتومی گوش و چشم و فرایند شنیدن صداهای مختلف همگی از مطالب مهمی می باشند که معمولاً درک آن برای اغلب دانش آموزان دشوار است و به سادگی هر چه تمام تر، با شکل و نمودار در درسنامه شماره 70 و 71 توضیح داده شده است.
با توجه به این که کتاب کارپوچینو علوم هشتم گاج حاضر جزء کتاب های کمک آموزشی کار می باشد و هدف تألیف آن کار و تمرین بیشتر است، در نتیجه بطور معقول انتظار نمی رود آموزش نکته وار و تستی جایی در این کتاب داشته باشد، البته باید یاد آور شد که سوالات چهار گزینه ای در بین سوالات و تمارینات وجود دارد.
در فصل های مربوط به فیزیک و شیمی، فرمول و مسائل حل کردنی بیشتری وجود دارد. تعدادی مثال و حل تمرین در درسنامه قرار داده شده که کافی بنظر نمی رسد و بهتر بود تعداد مثال ها کمی بیشتر و مطالب گسترده تری از مباحث را تحت پوشش قرار دهد. بعنوان مثال در فصل الکتریسیته، با اینکه دو مثال به مبحث شدت جریان اختصاص داده شده، اما مبحث باتری های موازی و سری، فاقد مثال یا مسئله می باشند.
تست (تمرین)
در انتهای هر بخش از درسنامه‌ی کتاب کار علوم هشتم، پرسش نامه قرار دارد. با توجه به اینکه بطور متوسط هر فصل از دو یا سه درسنامه تشکیل شده، بنابراین هر فصل شامل دو تا سه سری پرسش نامه می باشد. تیپ های مختلف سوال محتوای پرسش نامه را تشکیل می دهند، اما در این بین، بنظر می رسد سهم سوالات تستی از بقیه بیشتر باشد. بعنوان مثال فصل تنظیم عصبی و حواس به ترتیب 27 و 33 تست را پوشش می دهد. این تعداد از سوالات چهار گزینه ای می تواند در افزایش تسلط و تکنیک های تست زنی دانش آموزان موثر باشد.
تعدد سوالات هر بخش به همراه سطح کیفی بالا و استاندارد پرسش ها از ویژگی های مثبت پرسش نامه می باشد. اگر چه برخی از سوالات بطور مداوم در بین تمرینات تکرار شده و هدف کتاب از طرح این سوالات تکراری و یکنواخت مشخص نیست. به عنوان مثال در بخش اول سوالات فصل «از درون اتم چه خبر»، سوالات تکراری در مورد تعداد ثابت پروتون مطرح شده است. سوالات 1، 2 و 8 از جمله این سوالات هستند.
پرسش نامه ها طیف وسیعی از مباحث را پوشش می دهند بطوریکه پراکندگی سوالات از مطالب درسنامه ها مناسب و معقول می باشد. برای نمونه می توان به فصل تنظیم هورمونی و مباحث دیابت، غده تیروئید و پانکراس اشاره کرد که به دفعات از این مباحث سوال طرح شده است.
بر خلاف سایر کتاب های کار که سوالات کلیشه ای در آن به وفور دیده می شود، در تألیف کتاب کارپوچینو علوم هشتم گاج بیشتر سعی شده سوالاتی مفهومی و با ایده های جدید درج گردد. به عنوان مثال سوال 40 و 44 بخش اول فصل تنظیم عصبی در مورد تشخیص بیماری و اختلال در غدد می باشد که برای دانش آموزان می تواند بسیار جالب و جذاب باشد.
با تمام این تفاسیر، از طرح سوالات پیچیده، دشوار و نامفهوم پرهیز شده و سطح سوالات استاندارد و قابل قبول می باشند، بنابراین مخاطب سوالات تمام دانش آموزان با سطوح علمی مختلف اند. نکته مهم و حائز اهمیت این است که پرسش نامه فاقد پاسخنامه می باشد، همچنین تمام سوالات تألیفی بوده و نمونه سوالات سال های گذشته آزمون ها در پرسش نامه قرار داده نشده است.
تعداد تست ها و سوالات
| درس |
عنوان |
سوالات تستی و تشریحی |
| 1 |
مخلوط و جداسازی مواد |
83 |
| 2 |
تغییر های شیمیایی در خدمت زندگی |
76 |
| 3 |
از درون اتم چه خبر |
84 |
| 4 |
تنظیم عصبی |
67 |
| 5 |
حس و حرکت |
104 |
| 6 |
تنظیم هورمونی |
83 |
| 7 |
الفبای زیست فناوری |
62 |
| 8 |
تولید مثل در جانداران |
138 |
| 9 |
الکتریسیته |
127 |
| 10 |
مغناطیس |
46 |
| 11 |
کانی ها |
46 |
| 12 |
سنگ ها |
72 |
| 13 |
هوازدگی |
67 |
| 14 |
نور و ویژگی های آن |
96 |
| 15 |
شکست نور |
58 |
| آزمون نوبت اول |
28 |
| آزمون نوبت دوم |
33 |
| مجموع |
1270 |
بیشتر
کمتر
انتشارات گاج
