در کتاب فارسی دوازدهم از مجموعۀ سه گانۀ کتاب های آموزش فضایی از انتشارات مهروماه سعی شده است که هم امتحان نهایی پوشش داده شود و هم آزمون کنکور، که در این بین تأکید کتاب بر امتحان نهایی پررنگ تر است و در انتها نمونه سؤالات سه دورۀ امتحانات نهایی و یک نمونه تألیفی آورده شده است.
تحلیل خط به خط کتاب درسی و پاسخ به کارگاه متن پژوهی و آوردن تست با لحنی رسمی و به زبان معیار از مشخصات دیگر کتاب حاضر است.
در ادامه به بررسی کتاب آموزش فضایی فارسی دوازدهم اثر ساعد آقاسی می پردازیم.
ابعاد کتاب آموزش فضایی فارسی 3 مورد بحث ما 5/28×20 است و در 220 صفحه مطالب گنجانده شده اند. فونت نوشته ها استاندارد است و چشم آزار نیست. طراحی جلد مانند دو جلد پیشین با رنگ طوسی آراسته شده است و با واژۀ «فضایی» هماهنگی دارد. همچنین در همان فام رنگ طوسی صفحات کتاب آراسته شده اند. جدول بندی های کتاب به ویژه در بخش مربوط به وابسته های وابسته بسیار دقیق و زیبا طراحی شده است.
کتاب آموزش فضایی فارسی دوازدهم از انتشارات مهروماه برای آمادگی در امتحانات نهایی و ظاهراً کنکور طراحی شده است، اما با توجه به شیوه ی غالب در کتاب جنبه ی تأکیدی بر بخش امتحانات نهایی می چربد. حجم کتاب با توجه به محتوای آن مناسب است و غلط تایپی-املایی خیلی کم دیده شد، مثلاً صفحۀ 104 به جای تکبیره الاحرام نوشته شده تکبیره الحرام و مانند این ها.
قطعاً این کتاب منبع اول دانش آموزان قرار نخواهد گرفت، اما در صورت انتخاب این اثر بهترین زمان استفاده از آغاز سال تحصیلی است.
پیش از خرید اینترنتی کتاب آموزش فضایی فارسی دوازدهم مهر و ماه ادامه مطلب را مطالعه کنید.
آموزش (درسنامه)
کتاب های کمک آموزشی درس ادبیات فارسی با اغماض فراوان به سه دستۀ عمده تقسیم می شوند: یکی کتاب هایی که تست محور هستند که در زمینه ی جامع طراحی و از پایه تا سال دوازدهم را شامل می شوند. دیگری کتاب های تک موضوعی هستند که با توجه به پنج موضوع عمده ی این درس طراحی شده اند و در نهایت کتا ب هایی که تست و تشریحی بودن را رعایت کرده اند.
کتاب آموزش فضایی فارسی دوازدهم مهروماه جزء دستۀ آخر است، یعنی شامل متن کتاب درسی + تست و پرسش تشریحی است. درسنامه ی این کتاب از تمام متن کتاب درسی که شامل همه ی دروس، گنج حکمت ها، روان خوانی ها و شعرخوانی ها است تشکیل شده است.
آنچه توسط مؤلف بر متن کتاب درسی افزوده است، تحلیل و بررسی خط به خط و جزء به جزء متن کتاب در سه حیطه ی زبانی (شامل معنی لغات، نکات دستوری)، ادبی (شامل آرایه های ادبی) و فکری (شامل معنی عبارات و مفهوم آن ها) می باشد. از ویژگی های درسنامه می توان به شیوایی، واضح بودن و فراگیر بودن ارائه ی نکات اشاره کرد و با این تفاسیر، مخاطب کتاب آموزش فضایی فارسی 12 ام، تمام دانش آموزان رشته های ریاضی، تجربی و انسانی با سطح علمی ضعیف و متوسط هستند.
همانطور که گفته شد درسنامه تمام نکات را ذکر کرده است و در صورتی که با دقت مطالعه شود، می تواند نیاز داوطلب را جهت پاسخگویی به پرسش های چهار گزینه ای و کارگاه های متن پژوهی رفع کند. با توجه به محتوای کتاب خیلی جدول بندی مطرح نمی شود اما جهت تفکیک ابیات و عبارات و ارائه ی توضیح و شرح شان، آن ها با رنگ بنفش برجسته شده اند و توضیح شان در سه قلمروی ذکر شده کاملاً واضح است.
با توجه به میزان سوادی که از دانش آموزان این مقطع توقع می رود و توضیحات درسنامه، پرسش های چهارگزینه ای که اکثراً تألیفی و ساده هستند به راحتی قابل پاسخ گویی است و نیز می توان به راحتی نوشیدن آب به پرسش های کارگاه های متن پژوهی پاسخ داد. در کل درسنامه ی این کتاب نکته ی برجسته و خاص و متمایزکننده ای ندارد و همان شیوه ی عادی را در توضیح دروس پیش گرفته است.
تست (تمرین)
پرسش ها و تمرینات گنجانده شده در کتاب آموزش فضایی فارسی دوازدهم به دو صورت مشاهده می شوند؛ پرسش های چهارگزینه ای و پرسش های مربوط به کارگاه های متن پژوهی که همان تمرینات کتاب درسی است.
در رابطه با تمرینات چهارگزینه ای باید به این نکته توجه داشت که طراحی آن ها در هر کتابی جهت تسلط بر مفاهیم تدریس شده و نیز سنجش درصد و میزان یادگیری انجام شده است، اما دو مطلب در تمرینات و تست های این کتاب یعنی تعداد تست های کم (113 تست) و تست های گاها ضـعیف تألیــفی نمی تواند دانش آموزان را به این مهم برساند، شاید پوشش ندادن پرسش های کنکوری و حتی آزمون های آزمایشی مربوط به برخی درس ها هم از دیگر عوامل شناخته شود.
رویه ی طراحی تعداد تست برای هر درس هم قابل تأمل است، مثلاً برای درس دوم و سوم روی هم رفته 10 تست و برای درس ششم 16 تست طراحی شده است. مشخصاً این تعداد تست و شیوه ی عمده ی کتاب برای دوران جمع بندی اصلاً توصیه نمی شود.
مدل کتاب آموزش فارسی دوازدهم مهروماه عیناً مانند کتاب درسی است، یعنی پس از هر درس تمرینات کارگاه های متن پژوهی آورده و پاسخ تشریحی و کامل به آن ها داده شده است. این مسئله برای داشن آموزان به اصطلاح «از زیر کار در رو» به مثابه ی فرصتی برای زحمت ندادن به خود است، ولی از طرفی برای اکثر دانش آموزان مساوی است با پاسخ استاندارد و مطمئن به پرسش های کتاب که یکی از منابع امتحان نهایی است. در نتیجه خوب یا بد بودن پاسخ به کارگاه های متن پژوهی به نگاه بچه ها راجع به سنجش میزان یادگیری شان برمی گردد.
بعد از اتمام کامل متن رسمی کتاب پرسش های چهارگزینه ای گنجانده شده است، یعنی شیوه ی درس به درس. پاسخنامه ی تشریحی این تست ها در انتهای کتاب درسی گنجانده شده است و این قسمت تا حدودی می تواند برای دانش آموزان جنبه ی روشنگرانه تری داشته باشد، چرا که اکثراً به غیر از پاسخ هر تست، گزینه های دیگر هم بررسی شده است.
روی هم رفته بخش تمرینات کتاب آموزش فارسی دوازدهم مهروماه نه آنقدر خوب بود که تعریف کردنی باشد و نه آن قدر ضعیف که آن را بی فایده بپنداریم.
انتشارات مهروماه
