نقد و بررسی
اسطوره سیزیف
کتاب «اسطوره سیزیف» چند ماه بعد از انتشار رُمان «بیگانه» (1942) منتشر شده است. این کتاب به نوعی تبیین نظرات فلسفی آلبر کامو پیرامون مسئله پوچیای است که در رمان بیگانه به صورت داستانی بیان شده بود، اما این بار به سبک جُستار. کتاب اسطوره سیزیف شامل چندین جستار در زمینه فلسفه از کامو است و به صورت کلی به پنج قسمت دسته شده است:
- استدلال پوچی
- انسان پوچ
- آفرینش پوچ
- اسطوره سیزیف
- پی افزود ( امید و پوچی در آثار کافکا)
در بخش اول کتاب اسطوره سیزیف، کامو راه های مختلفی مانند انکار، بی عملی و بی تفاوتی، خودکشی و در نهایت پناه بردن به مکتب فکری اگزیستانسیالیسم (کامو آن را خودکشی فلسفی میداند) را به صورت تحلیلی رد میکند. کامو راه مقابله با پوچی را ابتدا پذیرش آن و سپس عصیان علیه آن میداند.
کامو قسمت عصیان فلسفهاش را در کتاب فلسفی بعدیاش، یعنی «عصیانگر» که در سال 1951 منتشر شد، بیان و تحلیل میکند. در بخش های دو و سه تحلیل کامو از نمونه شخصیت های پوچ و مفهوم آفرینش پوچ در آثار بزرگ ادبی داستایفسکی و چندی دیگر از نویسندگان، خواندنی و بسیار قابل تأمل است.
بخش چهارم کتاب داستان اسطوره یونانی، "سیزیف" نقل میشود. داستان سیزیف از جایی نقل میشود که توسط خدایان یونان محکوم به غلتاندان تخته سنگی به بالای قله کوه شده است و هر بار تخته سنگ به پایین غلتیده و سیزیف مجبور به تکرار عملاش میشود. این دورِ باطل محکومیت سیزیف، دستمایه ساخت و پرداخت نظریه فلسفی کامو در باب پوچی و پذیرش آن میشود که این جستار را به بخش اصلی کتاب تبدیل میکند.
ترجمه این کتاب توسط مهستی بحرینی، از متن اصلی فرانسه، صورت گرفته است و توسط انتشارات نیلوفر منتشر شده است. از آثار فلسفی ترجمه شده توسط این مترجم میتوان به کتاب «عصیانگر» کامو و «هستی و نیستی» ژان پل سارتر اشاره کرد که هر دو در انتشارات نیلوفر به چاپ رسیده است.
دربخشهایی از کتاب میخوانیم:
«خودکشی تنها اعتراف به این امر است که زندگی به زحمتش نمیارزد، البته زیستن هرگز کار آسانی نبوده است.»
«اکنون به گفتهای از چستوف میپردازم. مفسری گفتهای از او نقل کرده که شایان توجه است. میگوید: "تنها راهحل واقعی، درست در جایی است که آدمی راهحلی نمیبیند، وگرنه چه نیازی به خدا داشتیم؟ تنها برای بدست آوردن آنچه ناممکن است به خدا روی میآوریم. اما برای آنچه ممکن است، خود مردم کفایت میکند."»
«پوچی نیز همین وضع را دارد: باید با آن نفس کشید، از آن درس گرفت و نفْس خود را بازیافت و از این نظر، کاملترین شادی پوچ، آفرینش است. نیچه میگوید: "هنر، و نه هیچ چیز دیگر. برای اینکه حقیقت باعث مرگمان نشود، هنر را داریم".»
مفید بود؟
2
0
بیشتر
کمتر