نقد و بررسی
کتاب کار علوم ششم دبستان خیلی سبز
درسنامههای جذاب، کامل و ساده و همچنین پرسشنامههای حاوی تیپهای مختلف سوال کل محتوای کتاب کار علوم ششم انتشارات خیلی سبز را تشکیل میدهد. فهرست کتاب حاضر به طور خلاصه عناوین فصلها و آزمونهای میان نوبت اول و پایان ترم را پوشش میدهد.
فصلها هماهنگ با مباحث کتاب درسی، به شکلی قرار گرفتهاند که پس از درسنامه هر فصل، تمرینات آن فصل قرار میگیرد و در ادامه درسنامه فصل بعدی آغاز و سپس تمرینات آن و به همین ترتیب تا پایان، این روند ادامه مییابد. لحن کتاب حاضر رسمی، گاهی صمیمی و همراه با شوخیهای مختص انتشارات خیلی سبز میباشد.
نویسندگان، تألیف کتاب پیش رو را فرصتی برای افزایش انگیزه دانشآموزان به علوم تجربی میدانند. به نظر میرسد، با توجه به درسنامههای جذاب و تمرینات متنوع، آنها در رسیدن به اهداف خود موفق بودهاند.
در ادامه به بررسی کتاب کار علوم 6 دبستان خیلی سبز اثر ریحانه شعبان زاده و مهرناز صادقی میپردازیم.
سایز و اندازه نوشتهها در تمام بخشهای کتاب کار برای مطالعه مناسب میباشد. رنگهای به کار رفته در تصاویر و متن کتاب حاضر، قابلقبول بوده و از تنوع بالایی برخوردار است. اگر چه در برخی بخشهای درسنامهها و یا تمرینات، استفاده از رنگهای نامناسب دیده میشود.
به عنوان مثال، در جدول صفحه 36 برخی کلمات با رنگ آبی روشن و برخی دیگر صورتی کم رنگ چاپ شدهاست که مطالعه را برای خواننده دشوار میکند. کیفیت چاپ شکلها، عکسها و نمودارها مناسب میباشد.
کتاب کار علوم ششم خیلی سبز به همراه درسنامههای گویا و پرسشنامههای جامع و متنوع در جهت ارتقای سطح علمی و پیشرفت تحصیلی دانشآموزان به چاپ رسیدهاست. توضیحات شکل محور، طرح سوالات چالش بر انگیز و همچنین درج دو آزمون میان نوبت اول و آزمون پایانی از ویژگیهای مطلوب این کتاب میباشد.
استفاده از کتاب حاضر در همه حال و در هر زمان میتواند در پیشرفت تحصیلی دانشآموزان موثر باشد، اگرچه استفاده زود هنگام در ابتدای سال تحصیلی میتواند بهترین نتیجه را برای دانشآموزان داشته باشد.
قبل از خرید اینترنتی کتاب کار علوم ششم دبستان خیلی سبز ادامه مطلب را مطالعه کنید.
آموزش (درسنامه) کتاب کار علوم ششم دبستان خیلی سبز
درسنامهها به طور کامل، جامع و مفصل به توضیح مطالب و موضوعات مختلف درس علوم میپردازند. شیوه آموزشی درسنامهها مبتنی بر توضیح از روی شکلها و تصاویر میباشد و همچنین استفاده از جداول، نمودارها و نکات تستی و امتحانی به وفور درون درسنامهها قابل مشاهده میباشد.
به عنوان مثال، شکل صفحه 37 کتاب کار، بخشهای مختلف لایههای زمین را به تصویر میکشد. شاید اگر ساعتها در مورد لایههای زمین و جایگاه خمیر کره صحبت میکردیم، به اندازه این شکل موضوع قابل درک نبود!
همانطور که ذکر شد، وجود نمودارها و جداول فراوان در درسنامهها در جمعآوری مطالب پراکنده و در آسانتر کردن یادگیری دانشآموز موثر است. به عنوان مثال، تفاوت جرم و حجم بطور خلاصه درون جدول صفحه 65 بیان شدهاست و یا مواد ذخیره شده در گیاهان با مثال درون جدول صفحه 108 جمعبندی شدهاست.
همانطور که از نام کتاب کار علوم ششم دبستان خیلی سبز نیز مشخص است، هدف از تألیف آن، نکات تستی و یا عمق دادن به مطالب نیست، اما بر خلاف سایر کتابهای کار که دارای درسنامه ضعیف و مبتدی میباشند، در این کتاب درسنامهها بسیار قوی و کامل نگارش شدهاست.
با این اوصاف میتوان این ادعا را داشت که درسنامهها میتوانند کمک زیادی به دانشآموزان با سطح علمی ضعیف و متوسط داشتهباشند. به عنوان مثال، در فصل «ورزش و نیرو 2» نیروها به دو دسته «تماسی» و «غیر تماسی» تقسیمبندی میشود، سپس هر کدام از این نیروها به دستههای مختلف طبقهبندی میشوند.
متاسفانه در کتاب درسی به این صورت، توضیحات واضح و همراه با طبقهبندی نمیباشد. با وجود اینکه مطالب کتاب کار در حد کتاب درسی میباشد، اما برخی مباحث گستردهتر از پایه ششم تحت عنوان «بیشتر بدانید» نیز درون درسنامهها مشاهده میشود. به عنوان مثال، «حرکات دور شونده و نزدیک شونده» ورقههای سنگ کره در «بیشتر بدانید» درسنامه توضیح دادهشدهاست.
درسنامهها به قدری کامل میباشند که اغلب بخشهای کتاب درسی را پوشش میدهند، حتی فکر کنیدها، آزمایشات و … . به عنوان مثال، فکر کنید صفحه 56 کتاب درسی که در مورد اثر نیروی مقاومت هوا بر خودروهای متفاوت میباشد که این بخش درون درسنامهها به خوبی توضیح دادهشدهاست.
با این وجود به طور محدود به برخی از فعالیتها توجه نشدهاست. به عنوان مثال، صفحه 36 کتاب درسی یک فعالیت با ماده «آمونیوم دی کرومات» طرح شدهاست. بهتر بود توضیحاتی کوتاه در مورد این ماده و این فعالیت درون درسنامه قرار دادهمیشد. با توجه به ویژگیهای مثبتی که ذکر شد، درسنامههای کتاب کار کمک شایانی به پیشرفت تحصیلی دانشآموزان ضعیف و متوسط میکند.
تست (تمرین)
تیپهای مختلف سوال از جمله جای خالی، صحیح و غلط، سوالات تشریحی و … در پرسشنامهها قابل مشاهده میباشد. سوالات بر پایه مطالب درسنامهها طرح شدهاست، یعنی با مطالعه کامل آنها میتوان به همه سوالات پاسخ صحیح داد. سطح تمرینات مناسب میباشد و سوالات بیهوده و زائد که تهی از محتوا باشد، درون پرسشنامهها یافت نمیشود.
ترتیب سوالات از لحاظ آموزشی مناسب درج شدهاست، به این ترتیب که در هر پرسشنامه ابتدا سوالات جای خالی، سپس صحیح و غلط و بعد پرسشهای بعدی قرار گرفتهاست. مخاطب تمرینات، هر دانشآموز با هر سطح علمی از جمله ضعیف تا قوی میتواند باشد. تعداد سوالات در مجموع برای هر موضوع و هر فصل مناسب میباشد.
به عنوان مثال، در فصل «خیلی بزرگ، خیلی کوچک» از موضوع «میکروسکوپ» نزدیک به 20 سوال (با تیپهای مختلف) و یا از فصل «شگفتیهای برگ» حدود 25 سوال از مبحث «فتوسنتز» طرح شدهاست. با توجه به اینکه کتاب کار علوم ششم خیلی سبز جزء «کتابهای کار» میباشد، در نتیجه تمام پرسشها تألیفی بوده و فاقد نمونه سوالات سایر آزمونها میباشد.
طرح سوالات چالشی با ایدههای جدید به فراوانی درون تمرینات مشاهده میشود. به عنوان مثال، سوال 14 فصل «شگفتیهای برگ» دو شمع را نشان میدهد که بر روی هر کدام یک بشر قرار دارد و درون یکی از بشرها یک گل وجود دارد. از دانشآموز این سوال چالش بر انگیز پرسیدهشدهاست که کدام شمع زودتر خاموش میشود؟
سوال 9 همین بخش در مورد دلیل زرد شدن گلهایی طرح شدهاست که سطح برگ آنها با وازلین چرب شدهاست. طرح سوالات شکل محور متعدد و یا طرح سوال با استفاده از جداول و نمودار از دیگر ویژگیهای مطلوب درسنامهها میباشد. بعنوان مثال، در فصل «کارخانه کاغذ سازی» به وفور از این دسته سوالات طرحشدهاست.
سوالات پرسشنامهها تقریباً اغلب تمرینات کتاب درسی «فعالیتها، جمعآوری اطلاعات و…» را پوشش میدهد. به عنوان مثال، جمع آوری اطلاعات صفحه 38 کتاب درسی که پرسشی در مورد تفاوت سنگ پا و پوکه معدنی است، هم درون درسنامه و هم پرسشنامه کتاب کار قابل مشاهده است. با تمام این تفاسیر، تمرینات پرسشنامهها کیفیت بالایی دارند و در تثبیت مطالب و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان تاثیر بالایی دارند.
تعداد تستهای کتاب کار علوم 6 دبستان خیلی سبز
درس |
سوالات تشریحی |
تست |
اول: زنگ علوم |
30 |
6 |
دوم: سرگذشت دفتر من |
47 |
13 |
سوم: کارخانه ی کاغذسازی |
56 |
14 |
چهارم: سفر به اعماق زمین |
44 |
15 |
پنجم: زمین پویا |
44 |
12 |
ششم: ورزش و نیرو(1) |
38 |
10 |
هفتم: ورزش و نیرو (2) |
62 |
12 |
هشتم: طرّاحی کنیم و بسازیم |
8 |
4 |
آزمون میان نوبت |
19 |
4 |
نهم: سفر انرژی |
43 |
11 |
دهم: خیلی کوچک، خیلی بزرگ |
40 |
10 |
یازدهم: شگفتی های برگ |
52 |
15 |
دوازدهم: جنگل برای کیست؟ |
52 |
13 |
سیزدهم: سالم بمانیم |
58 |
10 |
چهاردهم: از گذشته تا آینده |
29 |
5 |
آزمون پایانی |
20 |
5 |
مجموع |
642 |
159 |
بیشتر
کمتر